Nga và Mỹ ngày 27-6 đã thống nhất sẽ tổ chức thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump, bước đi được cho sẽ gây bất an cho các đồng minh của Mỹ cũng như phản ứng tiêu cực từ thành phần chỉ trích sự chìa tay với Nga của ông Trump.
“Tôi có thể nói chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận tổ chức thượng đỉnh, chúng tôi thậm chí đã thống nhất thời gian, địa điểm và chúng tôi sẽ thông báo với phía Mỹ vào ngày mai” - cố vấn chính sách đối ngoại điện Kremlin Yuri Ushakov tuyên bố trong cuộc họp báo sau cuộc gặp với Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton ngày 27-6.
Tổng thống Putin tiếp Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Bolton
Trong cuộc gặp ông Bolton còn có Tổng thống Nga Putin, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) bắt tay Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton trong cuộc gặp tại điện Kremlin (Nga) ngày 27-6. Ảnh: REUTERS
Theo ông Ushakov, thượng đỉnh sẽ diễn ra tại một nước thứ ba thuận lợi cho cả hai và công tác chuẩn bị sẽ phải mất vài tuần.
Theo ông Ushakov, khả năng hai ông Putin-Trump sẽ nói chuyện với nhau trong vài giờ, cũng có khả năng hai bên sẽ ra được tuyên bố chung cải thiện quan hệ Nga-Mỹ cũng như an ninh thế giới. Ông Ushakov cho biết thượng đỉnh sẽ có bốn chủ đề chính: ổn định hạt nhân chiến lược, giải trừ hạt nhân Triều Tiên; chống khủng bố quốc tế; các vấn đề khu vực như Ukraine, Syria; và quan hệ hai nước.
Ông Putin hài lòng chuyến thăm của ông Bolton
Cũng theo ông Ushakov, khả năng Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov sẽ gặp Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trước khi thượng đỉnh diễn ra.
Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton (bàn bên trái, thứ hai từ phải sang) và phái đoàn Mỹ gặp phái đoàn Nga (bàn bên phải) với sự có mặt của Tổng thống Nga Vladimir Putin (giữa) và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov (thứ hai từ phải sang) tại điện Kremlin (Nga) ngày 27-6. Ảnh: REUTERS
Tại cuộc gặp, ông Putin nói với ông Bolton rằng quan hệ Nga-Mỹ không ở trong thời điểm tốt đẹp “nhưng việc ông đến thăm Nga khiến chúng tôi hy vọng chúng ra ít nhất có thể cùng đi những bước đầu tiên khôi phục hoàn toàn quan hệ giữa hai nước”. Theo ông Putin, “Nga không bao giờ tìm kiếm đối đầu”.
Ông Bolton: Gặp Nga vì quyền lợi quốc gia
Phần mình, họp báo sau cuộc gặp với phía Nga, ông Bolton - vốn có quan điểm cứng rắn với Nga, năm ngoái từng phản đối thương lượng với ông Putin - đã bảo vệ thượng đỉnh. Theo ông, ông Trump quyết định bỏ qua ồn ào chính trị Mỹ để gặp trực tiếp ông Putin là vì quyền lợi quốc gia của Mỹ, rằng cũng có rất nhiều chính trị gia châu Âu đã gặp ông Putin.
Trước báo chí ông Bolton cũng nói ông hy vọng cáo buộc Nga can thiệp vào chính trị Mỹ sẽ được bàn đến tại thượng đỉnh. Ông cũng không loại trừ khả năng ông Trump sẽ nói chuyện tái kết nạp Nga vào G7.
Ông Bolton nói ông không kỳ vọng thượng đỉnh sẽ mang lại các kết quả cụ thể: “Tôi không loại trừ khả năng họ sẽ đạt được thỏa thuận cụ thể nhưng thực tế thì có rất nhiều vấn đề hai bên cần bàn”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov trong cuộc gặp Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton tại điện Kremlin (Nga) ngày 27-6. Ảnh: REUTERS
Ngoài bàn chuyện tổ chức thượng đỉnh, một số vấn đề khác trong cuộc gặp giữa ông Bolton với phía Nga là về kiểm soát vũ khí hạt nhân và quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran của ông Trump.
Một chủ đề nhạy cảm không xuất hiện trong cuộc gặp là chuyện Mỹ trừng phạt Nga vì chuyện Ukraine và can thiệp bầu cử Mỹ. Trước khi sang Nga, ông Bolton nói rõ quan điểm của Mỹ là giữ nguyên trừng phạt Nga, không công nhận chuyện Nga sáp nhập Crimea từ Ukraine.
Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton (trái) và Đại sứ Mỹ tại Nga Hunstman trong cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tại điện Kremlin (Nga) ngày 27-6. Ảnh: REUTERS
Đồng minh Mỹ sẽ bất an
Theo Reuters, thượng đỉnh Trump-Putin mang tính khiêu khích với các đồng minh đang muốn cô lập ông Putin, như Anh. Tại hội nghị G7 vừa qua ở Canada, Thủ tướng Anh Theresa May đã bác bỏ thẳng thừng đề nghị của ông Trump nên tái kết nạp Nga vào G7.
Thượng đỉnh Trump-Putin cũng sẽ gây bất an lớn với thành phần vốn đã không yên tâm về cam kết của ông Trump với NATO và không hài lòng chuyện ông Trump muốn cải thiện quan hệ với Nga.
“Hoàn toàn có khả năng thượng đỉnh Mỹ-Nga sẽ tích cực nhưng tôi rất lo ngại sau thái độ tại G7 ở Canada, Tổng thống Trump sẽ lại một lần nữa xung đột với các đồng minh thân thiết nhất của chúng ta tại kỳ thượng đỉnh NATO sắp tới, khi ông sẽ gặp Tổng thống Putin ngay sau đó” - thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Coons nói.
