Hãng tin Kyodo (Nhật) đưa tin ngày 1-4, nội các Nhật đã thông qua hướng dẫn mới về xuất khẩu thiết bị quốc phòng với nội dung nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu vũ khí được áp dụng từ năm 1967 ở Nhật.
Tại cuộc họp báo ở Tokyo, Chánh văn phòng nội các Yoshihide Suga thông báo: “Chúng tôi đã đặt ra quy trình bán thiết bị quốc phòng minh bạch hơn. Quy trình này sẽ đóng góp cho hòa bình và hợp tác quốc tế xét trên lập trường chủ động xây dựng hòa bình”.
Theo hướng dẫn mới, Nhật vẫn cấm xuất khẩu vũ khí đến các nước đang có xung đột, các nước đe dọa đến hòa bình và an ninh quốc tế, các nước sử dụng các loại vũ khí bị cấm như đạn chùm hoặc các nước vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ.
Hướng dẫn mới chỉ cho phép bán vũ khí nhằm mục đích đóng góp cho hòa bình quốc tế và giúp củng cố an ninh của Nhật.
Bộ Quốc phòng, bộ Ngoại giao và bộ Thương mại sẽ tiến hành kiểm tra chặt chẽ các kế hoạch xuất khẩu vũ khí để quyết định cho phép xuất khẩu hay không.
Thủy phi cơ đổ bộ US-2 của cảnh sát biển Nhật. Ảnh: CẢNH SÁT BIỂN NHẬT
Đối với các thương vụ quan trọng đòi hỏi phải cẩn trọng, Hội đồng An ninh quốc gia sẽ quyết định.
Hằng năm chính phủ sẽ công bố báo cáo về thiết bị quốc phòng đã được các bộ cho phép xuất khẩu cũng như thông báo các thương vụ xuất khẩu vũ khí đã được Hội đồng An ninh quốc gia chấp thuận.
Hướng dẫn mới cũng cho phép các công ty quốc phòng Nhật tham gia các dự án hợp tác phát triển vũ khí với các đối tác nước ngoài.
Hãng tin Reuters dẫn lời GS Heigo Sato ở ĐH Takushoku (Nhật) nhận định hướng dẫn mới kể trên có lợi cho các công ty quốc phòng Nhật vì họ có thể tham gia các dự án phát triển và sản xuất vũ khí với các đối tác nước ngoài cũng như tiếp cận được công nghệ vũ khí tân tiến nhất.
Ông ghi nhận công nghệ quốc phòng Nhật sẽ lạc hậu nếu Nhật tiếp tục đóng cửa thị trường công nghiệp quốc phòng.
Báo New York Times (Mỹ) dẫn lời chuyên gia an ninh Narushige Michishita ở Viện Nghiên cứu chính sách quốc gia Nhật cho rằng hướng dẫn mới là một phần trong chiến lược của Nhật nhằm duy trì cân bằng quyền lực trong khu vực.
Ông cho rằng Nhật có thể cung cấp vũ khí, công nghệ và huấn luyện quân sự cho các nước Đông Nam Á nhằm củng cố năng lực chống đỡ sức ép từ Trung Quốc.
Ngoài ra, Nhật cũng sẽ mở rộng quan hệ quốc phòng với Úc và Ấn Độ vì rào cản pháp lý đối với các thương vụ bán vũ khí cho hai nước này đã được gỡ bỏ.
Một trong các thiết bị quốc phòng của Nhật có triển vọng xuất khẩu là động cơ diesel sử dụng cho tàu ngầm của Tập đoàn công nghiệp nặng Kawasaki (giúp tàu ngầm lặn lâu hơn). Úc đã bày tỏ quan tâm đến động cơ này. Trong khi đó, Ấn Độ đang đàm phán với Nhật để mua 15 thủy phi cơ đổ bộ US-2 của Tập đoàn công nghiệp ShinMaywa với giá 1,65 tỉ USD.
LÊ LINH
| Ngày 1-4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố Trung Quốc đang rất chú ý đến thông tin Nhật nới lỏng xuất khẩu vũ khí. Trung Quốc cho rằng các thay đổi chính sách của Nhật về quân sự và an ninh gây lo ngại cho an ninh và ổn định chính trị trong khu vực. Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc kêu gọi Nhật phải minh bạch tối đa và cân nhắc lo ngại của các nước láng giềng khi thực hiện chính sách mới về xuất khẩu vũ khí. |
