Cựu bí thư Bình Thuận gửi tâm thư vụ 1 triệu m3 bùn cát
Theo ông Trung, với sự hoạt động của cụm nhà máy nhiệt điện ở Vĩnh Tân hiện nay thì "điều thiết yếu tiếp theo hiện nay là giải pháp căn bản nào để xử lý vấn đề bảo vệ môi trường".
Chúng tôi xin trích đăng một số nội dung của lá thư đầy tâm huyết của ông Đinh Trung.
***
Cần tìm giải pháp khác an toàn hơn
Theo Báo cáo số 267 ngày 12-12-2016 của UBND tỉnh Bình Thuận cho biết: Nội dung báo cáo ĐTM được phê duyệt của các dự án thì tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân có ba dự án phải đổ khối lượng các chất được nạo vét từ việc xây dựng bến chuyên dùng phục vụ Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1; cảng Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 3; cảng tổng hợp Vĩnh Tân và các chất được nạo vét hằng năm đều đổ ra biển trên diện tích 300 ha tại hai vị trí cách Hòn Cau khoảng 8 km mà UBND tỉnh đã thỏa thuận thống nhất với Bộ TN&MT tại Công văn số 3519 ngày 29-7-2010. Tính khách quan và cơ sở khoa học của thỏa thuận này đầy đủ chưa, đề nghị cần phải xem lại.
Ngư dân đánh bắt trên biển vùng biển Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, Bình Thuận. Ảnh: HỮU TUẤN
Tất nhiên diện tích 300 ha được quy hoạch để đổ các chất nạo vét nằm gần Khu bảo tồn biển Hòn Cau đã được phê duyệt. Bộ NN&PTNT có Công văn số 9577 ngày 11-11-2016 “không đồng ý với phương án đổ vật liệu nạo vét ra biển và đề nghị Bộ TN&MT trong quá trình thẩm định cần thay thế phương án nhận chìm bằng phương pháp khác”. Tôi đồng tình với ý kiến này.
Tại sao không tìm một giải pháp khác an toàn hơn mà cứ chăm chăm đem đổ xuống biển? Chẳng hạn như khảo sát quy hoạch một vùng bờ biển nào đó rồi đem hàng triệu m3 các chất nạo vét này lấn biển, xây kè, bờ bao kiên cố “nhốt” nó lại vừa có thêm diện tích đất sử dụng vừa tương đối an toàn hơn có được không? Nhật Bản lấn biển để xây dựng TP Chiba (New Tokyo), xây dựng sân bay Kansai cũng hút cát, đất từ biển lên nhưng chắc chắn họ không đụng đến khu vực bảo tồn biển của họ.
"Đem chất nạo vét đổ xuống biển là điều không nên làm"
Chủ trương đổ các chất nạo vét ra biển trong khi còn có nhiều ý kiến khác nhau thì ngày 23-6-2017, Bộ TN&MT có Quyết định số 1517 đồng ý cấp phép cho chủ đầu tư nhấn chìm gần 1 triệu m3 các chất nạo vét ra biển trên diện tích 30 ha gần Khu bảo tồn biển Hòn Cau. Quyết định của Bộ vừa ban hành thì báo chí đăng hàng loạt ý kiến phản đối, dư luận xã hội không đồng tình ủng hộ.
Đặc biệt những ý kiến phân tích, phản biện của các nhà khoa học về môi trường sinh thái, hải dương học, các nhà chuyên môn nghiên cứu về biển có uy tín của nước ta cho rằng chưa có cơ sở khoa học và đề nghị cho dừng chủ trương đổ các chất nạo vét này xuống biển.
Bộ họp báo tuyên bố rằng: “Chúng tôi làm là có trách nhiệm”. Sau đó, Tổng Công ty Phát triển điện 3 (thuộc EVN) xin phép nhận chìm 2,4 triệu m3 các chất nạo vét xuống biển nữa. Tôi đề nghị Bộ TN&MT và lãnh đạo tỉnh nên thận trọng, cầu thị lắng nghe ý kiến nhiều chiều, nhất là những ý kiến phản biện của các nhà khoa học, các chuyên gia, tiếp thu có chọn lọc, đủ căn cứ khoa học và đúng Luật Bảo vệ môi trường cho một chủ trương hệ trọng liên quan đến môi trường sinh thái và dân sinh về lâu dài một cách tâm phục, khẩu phục; không nên dùng quyền hành để áp đặt...
Cho rằng các chất được nạo vét đó là an toàn không có gì đáng lo cũng cần nghiên cứu nghiêm túc, thấu đáo. Đó là các chất do sóng biển đưa vào cùng với nhiều loại đất đá, tạp chất, rác rưởi… ở ven bờ bị chôn vùi, trầm tích lại hàng bao nhiêu năm; bây giờ nạo vét, đào bới, xới tung lên làm đảo lộn các địa tầng, đó là hỗn hợp nhiều loại chất chứ đâu phải chỉ đất, cát dưới đáy biển khơi.
Vùng biển Khu bảo tồn Hòn Cau có một hệ sinh thái vô cùng phong phú, quý giá. Ảnh: HUỲNH QUANG HUY
Vì thế đem các chất được nạo vét này đổ xuống biển là điều không nên làm, dù biển thuộc chủ quyền của ta hay vùng biển quốc tế cũng vậy. Biển của ta là lãnh thổ quốc gia, là tài nguyên thiên nhiên quý giá của đất nước, là nguồn sống của thế hệ hôm nay và mai sau nhất thiết phải được gìn giữ, bảo vệ. Biển, đại dương không giống như ao làng, hồ nước công viên mà mọi thứ chìm xuống đều ngủ yên ở đó; nó còn có các dòng hải lưu, chịu tác động của bão tố, triều cường, sóng thần, nhất là biến đổi khí hậu hiện nay mà cho rằng các chất này đổ xuống biển không lan tỏa đi đâu thật khó hiểu nổi.
Về nước làm mát được thải ra biển với khối lượng gần 5 triệu m3/ngày, đêm ở nhiệt độ 360-400 C hòa vào nước biển tự nhiên, nhiệt độ sẽ tăng lên, chưa nói nước bị ô nhiễm, chắc chắn không một sinh vật nào sống ven bờ tồn tại được. Vấn đề này xin đề nghị các ngành chức năng và các chủ đầu tư có giải pháp xử lý cho phù hợp.
----------
Chủ trương của Đảng và Nhà nước phát triển kinh tế luôn gắn với bảo đảm môi trường, sinh thái, không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng kinh tế; tập trung phát triển nông nghiệp (theo nghĩa rộng) sạch, nông nghiệp công nghệ cao là rất đúng đắn. Vừa qua Thủ tướng Chính phủ quyết định tạm dừng dự án thép Cà Ná chắc cũng để tính kỹ lại tác động môi trường là chủ yếu, được nhân dân cả nước, đặc biệt nhân dân các tỉnh cực Nam Trung bộ rất đồng tình, hoan nghênh vì hợp với lòng dân và thể hiện Chính phủ nói đi đôi với làm. Xin đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét cho dừng chủ trương đổ các chất được nạo vét này xuống biển để “ giải cứu” biển là điều hết sức cần kíp.
Một hệ sinh thái sống động dưới đáy biển Hòn Cau cần phải được bảo vệ tránh các tác động nguy hại. Ảnh: HUỲNH QUANG HUY
Phát triển bền vững, hài hòa trong một tổng thể nền kinh tế của đất nước không thể vì lợi ích của ngành này mà xâm hại, hạn chế, thậm chí triệt tiêu sự phát triển của ngành khác. Trong điều kiện hiện nay, khi lo cho lợi ích toàn cục, lợi ích quốc gia cũng phải quan tâm đến lợi ích chính đáng của từng địa phương, từng bộ phận dân cư đang sinh sống trên đất nước. Hiện nay Nhà nước đang phát triển thêm một số nhà máy nhiệt điện than, nếu ở dọc bờ biển, đề nghị không nên theo mô hình và cách làm như ở Bình Thuận vì nó ẩn chứa nhiều rủi ro, bất trắc, hệ lụy ở phía trước chưa thể lường hết được.
