Ngày 31-3, VKSND Cấp cao tại TP.HCM phát đi thông báo rút kinh nghiệm đối với vụ án Đỗ Ngọc Minh Phúc (38 tuổi, giám đốc Công ty TNHH Phố Mỹ Phẩm) phạm tội buôn lậu.
Vụ án trên bị viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP.HCM kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm và được Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Vụ án qua hai lần định giá
Theo bản án sơ thẩm, vào ngày 21-6-2016, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất thực hiện thủ tục hải quan lô hàng mỹ phẩm của Công ty Phố Mỹ Phẩm.
 |
Hình minh họa |
Khi kiểm tra, Chi cục Hải quan phát hiện có 29 danh mục mặt hàng mỹ phẩm không khai báo hải quan và chưa được cấp phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm theo quy định.
Ngay sau đó, vụ việc được chuyển sang cơ quan công an để điều tra làm rõ.
Quá trình điều tra, ông Đỗ Ngọc Minh Phúc (giám đốc Công ty Phố Mỹ Phẩm) khai nhận đã làm việc với Cục Quản lý dược để cấp phiếu cho 29 mặt hàng trên nhưng khi chưa được cấp, lô hàng đã về đến Việt Nam.
Kết luận định giá vào tháng 7-2017, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TP H kết luận giá trị số mỹ phẩm tại thời điểm tháng 6-2016 là gần 1,8 tỉ đồng.
Từ định giá này, Đỗ Ngọc Minh Phúc bị truy tố về tội buôn lậu theo khoản 4 Điều 188 BLHS 2015 với khung hình phạt 12-20 năm tù.
Đến tháng 6-2020, TAND TP H trả hồ sơ điều tra bổ sung, đồng thời yêu cầu định giá tài sản mà bị cáo buôn lậu.
Theo đó, cơ quan điều tra ban hành yêu cầu định giá bổ sung danh mục 29 mặt hàng.
Đến tháng 10-2020, kết luận định giá bổ sung cho biết giá trị lô hàng theo giá bán sỉ trên thị trường tại thời điểm tháng 6-2016 là hơn 957 triệu đồng.
Từ kết luận định giá bổ sung, tháng 12-2020, TAND TP H xử sơ thẩm đã tuyên phạt bị cáo Đỗ Ngọc Minh Phúc 450 triệu đồng về tội buôn lậu theo điểm a khoản 3 Điều 188; điểm s khoản 1, 2 Điều 51; Điều 52; Điều 35 BLHS 2015.
Bản án sau đó không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm và đã có hiệu lực.
Đến tháng 12-2021, viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP.HCM kháng nghị giám đốc thẩm vụ án này, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Ba vi phạm trong quá trình tố tụng
VKSND Cấp cao tại TP.HCM cho rằng TAND TP H đã có những sai lầm nghiêm trọng trong quá trình tố tụng đối với vụ buôn lậu tại Công ty Phố Mỹ Phẩm.
Thứ nhất, bản án sơ thẩm đã nhận định sai về nhân thân của bị cáo Phúc.
Bản án có thể hiện “… bị cáo là lao động chính đang nuôi dưỡng cha mẹ già, cha bị tai biến, vợ bị cáo mới sinh con, không có công việc ổn định...”.
Tuy nhiên, các tài liệu, chứng cứ cho thấy bị cáo Phúc không sống chung với cha mẹ. Cha bị cáo làm kinh doanh và mẹ làm nội trợ.
Thứ hai, cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình tố tụng đã vi phạm quy định về định giá lại tài sản.
Tháng 8-2020, cơ quan điều tra ban hành yêu cầu định giá bổ sung danh mục 29 mặt hàng đã được định giá trước đó.
Tuy nhiên, BLTTHS không có quy định về định giá tài sản bổ sung, chỉ có quy định về định giá lại tài sản.
Cụ thể, theo Điều 218 BLTTHS: “Trường hợp có nghi ngờ kết luận định giá lần đầu, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng tự mình hoặc theo đề nghị của người bị buộc tội, người tham gia tố tụng khác ra văn bản yêu cầu định giá lại tài sản. Việc định giá lại tài sản do Hội đồng định giá tài sản cấp trên trực tiếp thực hiện”.
Vì lẽ đó, việc cơ quan điều tra ban hành yêu cầu định giá bổ sung danh mục 29 mặt hàng là không đúng thủ tục theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, HĐXX sơ thẩm quyết định hình phạt không đúng quy định pháp luật.
Theo hồ sơ, bị cáo Phúc chỉ có một tình tiết giảm nhẹ nên không đủ điều kiện để được áp dụng hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt theo Điều 54 BLHS.
Vì vậy, bản án sơ thẩm áp dụng Điều 54 BLHS quyết định hình phạt chính là phạt tiền với số tiền 450 triệu đồng là không có căn cứ.
