Dự kiến, ngày 16-8 tới đây, TAND cấp cao tại Hà Nội sẽ xét xử phúc thẩm bị cáo Vi Văn Phượng (54 tuổi, trú tại Bắc Giang) về tội giết người. Trước đó, ông Phượng bị TAND tỉnh Bắc Giang tuyên án tử hình.
Đây là vụ án gây xôn xao dư luận khi đã xảy ra cách đây 10 năm nhưng tới nay cơ quan tố tụng vẫn chưa có phán quyết cuối cùng.
Hơn thế, nạn nhân lại là cụ Nguyễn Thị Vui (SN 1926) - mẹ đẻ của ông Phượng. Quá trình giải quyết vụ án, bị cáo nhiều lần kêu oan.
Bị cáo Vi Văn Phượng tại phiên tòa hồi năm 2019. Ảnh: TUYẾN PHAN |
Theo cáo buộc, cụ Vui bị mù lòa, sống chung với vợ chồng ông Phượng, được cả hai chăm sóc, nuôi dưỡng từ năm 2003.
Do hoàn cảnh kinh tế khó khăn, năm 2009, ông Phượng có vay mượn họ hàng, trong đó có vay cụ Vui đôi bông tai 1,5 chỉ vàng để lo cho con trai và vợ đi xuất khẩu lao động. Tuy nhiên, con trai ông Phượng về nước trước thời hạn nên vợ chồng ông chưa thể trả số vàng trên cho mẹ mình.
Bức xúc chuyện cụ Vui nhiều lần đòi, thúc giục trả vàng, bị cáo nảy sinh ý định giết bà để trút gánh nặng gia đình.
Ngày 2-10-2012, ông Phượng ra tiệm vàng mua một đôi bông tai 1,5 chỉ rồi đưa con trai trả nợ cho cụ Vui. Hai ngày sau, trong lúc chỉ có hai mẹ con, cụ Vui hỏi: “Mày trả tao vàng giả à?”. Nghe vậy, bị cáo càng thêm bực tức nên quyết tâm thực hiện ý định giết mẹ.
Khoảng 11 giờ 15 ngày 5-10-2012, ông Phượng đi làm công cho người quen trở về. Thấy cụ Vui nằm ngủ trên giường, bị cáo đi thẳng vào góc buồng lấy con dao quắm tra cán gỗ, chém nạn nhân tử vong…
Tháng 4-2013, TAND tỉnh Bắc Giang xét xử ông Phượng về tội giết người. Tại tòa, bị cáo phản cung và cho rằng do bị điều tra viên ép cung, dọa bắt hết con cái vào tù nên phải nhận tội. Tuy nhiên, tòa khẳng định lời khai của bị cáo không có căn cứ nên tuyên tử hình.
Tháng 8-2013, TAND Tối cao tại Hà Nội mở phiên phúc thẩm. Ông Phượng tiếp tục kêu oan, tố bị ép cung và dọa bắt các con nên mới nhận tội. Dù vậy, tòa phúc thẩm vẫn y án sơ thẩm.
Sau đó, vụ án nằm trong danh sách các vụ án được Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát về tình hình án oan, sai trong tố tụng hình sự. Viện trưởng VKSND Tối cao đã ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm.
Tháng 11-2016, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao (gồm 14 thành viên do Chánh án Nguyễn Hòa Bình ngồi ghế chủ tọa) họp phiên giám đốc thẩm, hủy toàn bộ hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra, xét xử lại.
Tháng 8-2019, TAND tỉnh Bắc Giang mở phiên tòa sơ thẩm lần hai, tiếp tục tuyên phạt Vi Văn Phượng mức án tử hình về tội giết người.
Tại tòa, bị cáo nhiều lần kêu oan. Ông Phượng khẳng định mình không bao giờ giết mẹ, khai bị điều tra viên bức cung. Tham gia bào chữa, các luật sư đưa ra nhiều bằng chứng để cho rằng bị cáo không có mặt ở hiện trường tại thời điểm mẹ mình bị sát hại. Tuy nhiên, các quan điểm này đã bị tòa bác bỏ.