Trong bối cảnh nhiều cửa hàng xăng dầu tạm ngưng hoạt động, người dân mua xăng dầu gặp nhiều khó khăn, chiều ngày 14-10, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã trực tiếp khảo sát Tổng kho Xăng dầu Đức Giang - thuộc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex).
Đề nghị quy hoạch lại các đầu mối và phân phối xăng dầu
Tại buổi làm việc, Chủ tịch HĐQT Petrolimex Phạm Văn Thanh cho biết cho biết, trong những ngày đầu tháng 10, tình trạng khan hiếm cục bộ tại một số tỉnh phía Nam đã dồn áp lực sang hệ thống phân phối của Petrolimex. Vì vậy mặc dù sản lượng nội địa của Tập đoàn tăng 20% so cùng kỳ, riêng bán lẻ tăng 26%, nhưng hoạt động kinh doanh xăng dầu 9 tháng của Tập đoàn ước lỗ 780 tỉ đồng.
 |
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên (hàng đầu, thứ hai từ phải qua) khảo sát Tổng kho Xăng dầu Đức Giang, thuộc Petrolimex. Ảnh: BCT |
Petrolimex đang bảo quản khoảng 70% lượng xăng dầu dự trữ quốc gia tại 9 điểm kho của các công ty xăng dầu thành viên trên cả nước. Số này được bảo quản chung với hàng thương mại của đơn vị do hệ thống bồn bể còn hạn chế, chi phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia còn thấp.
Để đảm bảo việc các đầu mối xăng dầu thực hiện đúng nghĩa vụ trong việc nhập khẩu và bán xăng dầu theo Nghị định 95, ông Thanh kiến nghị Bộ Công Thương tiến hành rà soát và quy hoạch lại số lượng các đầu mối xăng dầu và thương nhân phân phối. Mục đích để tăng khả năng kiểm soát của nhà nước và sự chịu trách nhiệm về nguồn cung của thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh việc quản lý kinh doanh xăng dầu thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin từ các kho xăng dầu đến các cột bơm tại các cửa hàng xăng dầu một cách đồng bộ trên phạm vi tất cả các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.
Ông Thanh cũng đề xuất cần tăng cường công tác kiểm tra đột xuất trong những thời điểm khó khăn về nguồn và hoặc khi giá biến động với biên độ cao, qua đó buộc các thương nhân kinh doanh xăng dầu có trách nhiệm chấp hành đúng pháp luật. Ngoài ra, cơ quan quản lý cần kịp thời điều chỉnh định mức kinh phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia phù hợp với chi phí thực tế của doanh nghiệp.
Về khả năng Chính phủ quyết định nâng mức dự trữ quốc gia, Petrolimex đề nghị cơ quan quản lý quy hoạch khoa học hệ thống kho bể chứa hàng dự trữ quốc gia trên toàn quốc đồng thời nghiên cứu đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, kho dự trữ xăng dầu. Nếu huy động doanh nghiệp đầu tư thì cần có cơ chế rõ ràng.
Cơn sốc xăng dầu làm bộc lộ hạn chế của Nghị định 95
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Chính phủ phân giao nhiệm vụ quản lý xăng dầu cho nhiều cấp, ngành. Trong đó, Bộ Công Thương chịu trách nhiệm về hoạt động cung ứng và hệ thống kinh doanh; Bộ Tài chính quản lý về vấn đề giá, thuế, phí, lệ phí, quy định về dự trữ quốc gia; Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý về chất lượng xăng dầu, tiêu chuẩn về môi trường; còn các địa phương chịu trách nhiệm quản lý hệ thống kinh doanh xăng dầu bán lẻ trên địa bàn.
“Để quản lý tốt lĩnh vực này, mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi đơn vị không chỉ cần làm tròn trách nhiệm của mình mà còn cần sự phối hợp rất nhuần nhuyễn và trách nhiệm với nhau” – Bộ trưởng Diên nhấn mạnh.
 |
Lãnh đạo Petrolimex báo cáo với Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên về tình hình cung ứng xăng dầu. Ảnh: BCT |
Ông Diên đánh giá hệ thống pháp luật về quản lý, điều hành kinh doanh mặt hàng xăng dầu liên tục được hoàn thiện, nhưng vẫn có độ trễ nhất định nhất là khi đối mặt với những biến động khó lường, “dị biệt” của thị trường như thời gian qua. Những yếu tố đó đã tác động, làm bộc lộ rõ nét hơn những hạn chế trong hoạt động quản lý kinh doanh, dự trữ thương mại và dự trữ quốc gia đối với mặt hàng chiến lược này.
Về hoạt động của Petrolimex, Bộ trưởng Công Thương ghi nhận Tập đoàn cơ bản đã cung ứng đủ xăng dầu trong phạm vi cả nước cho các thương nhân phân phối và hệ thống cửa hàng bán lẻ của mình cũng như các công ty thành viên.
Tuy nhiên, Tập đoàn vẫn còn một số hạn chế như hoạt động điều phối từ đầu mối đến cửa hàng bán lẻ, có lúc, có nơi chưa thật tốt. Một số thời điểm chưa cung ứng xăng dầu kịp thời. Dự trữ thương mại có lúc chưa bảo đảm về khối lượng và thời gian theo đúng quy định.
Ở một số khu vực, dự trữ nhà nước còn bị trộn lẫn với dự trữ thương mại. Điều kiện để thực hiện dự trữ đạt yêu cầu theo quy định hiện hành, nhưng trên thực tế có những nơi chưa phù hợp với thực tiễn.
Bộ trưởng cho rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến hạn chế này. Trong đó, về nguyên nhân khách quan, các quy định hiện hành, thậm chí có những quy định vừa mới được sửa đổi như Nghị định 95/2021 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu), qua "cơn sốc" vừa rồi đã bộc lộ bất cập. Các quy chuẩn, định mức đã đề xuất nhưng chưa được ban hành; sửa đổi thuế, phí, các loại định mức còn chậm.
Vì vậy, cần phải nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của người dân, doanh nghiệp, các chuyên gia để có đề xuất đối với cấp thẩm quyền. Tiếp tục đề cao hơn nữa trách nhiệm của mỗi cấp, ngành, đơn vị, địa phương trong việc phối hợp quản lý mặt hàng này, đặc biệt là trong những tình huống cấp bách.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng chỉ ra những nguyên nhân chủ quan, mà trước hết là ý thức chấp hành các quy định chưa thật tốt. Chưa làm tốt công tác dự báo khiến phương án dự phòng chưa sát tình hình thực tế.
Mối liên kết trong các chuỗi cung ứng từ Tập đoàn đến các công ty thành viên, thương nhân phân phối, cửa hàng bán lẻ chưa thật sự chặt chẽ, hợp lý. Cùng với đó là công tác kiểm tra, giám sát chưa kịp thời, thiếu kiểm soát, xử lý chưa kiên quyết.
Kết luận tại buổi làm việc, Bộ trưởng giao cho Petrolimex và Công ty Xăng dầu khu vực I tập trung triển khai các nhiệm vụ kinh doanh, dự trữ xăng dầu theo quy định hiện hành, đồng thời chấn chỉnh, xốc lại tổng thể các mối liên kết trong chuỗi cung ứng hoạt động kinh doanh xăng dầu từ Tập đoàn đến các đơn vị bán lẻ, kể cả ngoài hệ thống của mình.
