Chiều hôm trước đó, ba nhân vật này cùng ra chung thông báo từ chức để chuẩn bị ra tòa chứng minh họ vô tội. Ba người bị truy tố các tội tham nhũng và lạm dụng chức vụ trong quá trình chuẩn bị hội nghị các nhà lãnh đạo nhà nước và chính phủ khối Thịnh vượng chung ở Kampala năm 2007.
Theo căn cứ buộc tội, ba nhân vật này đã tự ý thành lập một tiểu ban đại diện cho tiểu ban của chính phủ về hội nghị nêu trên rồi tự quyết định chính phủ sẽ đầu tư xây dựng đường sá, trạm dừng, cảng… Lúc bấy giờ ông John Nasasira giữ chức bộ trưởng Xây dựng và Giao thông, ông Mwesigwa Rukutana là quốc vụ khanh Tài chính.
Trước đó, phiên họp Quốc hội đã diễn ra rất căng thẳng. Các nghị sĩ Uganda đã bỏ phiếu ủng hộ phong tỏa mọi hợp đồng khai thác dầu mỏ mới ở Uganda vì nghi ngờ một số bộ trưởng nhận hối lộ để chia chác thị trường. Quốc hội cũng thông báo ngưng cấp phép cho Tập đoàn Tullow Oil của Anh bán phần vốn ở Uganda cho Tập đoàn Total của Pháp và Tổng Công ty Dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc. Trong phiên họp, nghị sĩ Gerald Karuhanga trưng bằng chứng và quy trách nhiệm cho Thủ tướng Amama Mbabazi, Bộ trưởng Ngoại giao Sam Kutesa và Bộ trưởng Nội vụ Hillary Onek (nguyên Bộ trưởng Năng lượng) đã nhận hối lộ của Tập đoàn Tullow Oil. Ông nói chủ quyền Uganda đã bị bán cho các công ty dầu mỏ, đặc biệt cho Tullow Oil.
Bộ trưởng Ngoại giao Sam Kutesa kiên quyết bác bỏ thông tin ông nhận hối lộ 17 triệu euro. Ông cho rằng làm thế nào mọi người có thể tin nổi một cá nhân bỏ túi số tiền hối lộ lớn như thế. Đêm 12-10, trong cuộc họp báo, Tổng thống Yoweri Museveni cho biết tài liệu buộc tội Bộ trưởng Ngoại giao Sam Kutesa trình trước Quốc hội là ngụy tạo. Ông cũng bác bỏ tin cho rằng ông nhận hối lộ của Tập đoàn Dầu khí ENI của Ý trong phi vụ bán cổ phiếu của Tullow Oil. Hồi tháng 3, Uganda và Tập đoàn Tullow Oil đã thỏa thuận vụ tranh chấp thuế kéo dài nhiều tháng trước. Theo thỏa thuận, Tullow Oil được bán 1/3 vốn tham gia ở Uganda cho Tổng Công ty Dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc và 1/3 cho Tập đoàn Total, song song theo đó phải thực hiện dự án xây một nhà máy lọc dầu trị giá 10 tỉ USD.
H.DUY (Theo THX, AFP, BBC)
