Kể từ tháng 3, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky đã hơn một lần nói rằng Nga sắp phát động một cuộc tấn công quy mô lớn ở Ukraine, có thể bắt đầu vào tháng 5 hoặc tháng 6 năm nay.
Các chuyên gia Ukraine và quan chức quân sự giờ đây nói rằng cuộc tấn công này có thể bắt đầu sớm hơn dự đoán.
Theo tờ The Kyiv Independent, mọi ánh mắt hiện đang đổ dồn vào trục Bakhmut khi quân đội Nga dần dần tiến về phía TP Chasiv Yar, chỉ cách TP Bakhmut khoảng 10 km về phía tây.
Chasiv Yar nằm trên vùng đất cao, được dùng làm điểm tập kết và căn cứ pháo binh tiền phương của quân đội Ukraine. TP này đã bị quân Nga bắn phá nặng nề.
Chuyên gia quân sự Rob Lee - thành viên cấp cao trong chương trình Á-Âu của Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại - cho biết: "Chasiv Yar nằm trên vùng đất cao. Nếu Nga có thể chiếm được thành phố này, họ có thể tăng tốc độ tiến quân [vào sâu trong Ukraine]".
Quân đội Ukraine gần đây cảnh báo rằng Nga đã đặt mục tiêu chiếm Chasiv Yar trước ngày 9-5, thời điểm Nga kỷ niệm Ngày Chiến thắng - ngày lễ đánh dấu chiến thắng của Moscow trước Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai.
Tình hình tiền tuyến
Tổng tư lệnh quân đội Ukraine - ông Oleksandr Syrskyi ngày 13-4 cho biết tình hình tiền tuyến đã "xấu đi đáng kể trong những ngày gần đây", do thời tiết khô ráo đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc tấn công bằng xe bọc thép của Nga ở mặt trận phía đông. Theo ông Syrskyi, các cuộc tấn công gần đây tập trung vào các khu vực Bakhmut, Lyman và Pokrovsk.
Khi thời tiết cải thiện, Nga dự kiến sẽ tăng cường tấn công hơn nữa ở mặt trận phía đông, nhưng vẫn chưa rõ liệu nước này sẽ tập trung vào một khu vực cụ thể hay gây áp lực lên nhiều mặt trận, theo các chuyên gia quân sự phương Tây và Ukraine.
Các nỗ lực tấn công của Nga ở các khu vực Lyman, Bakhmut và Pokrovsk hiện chỉ “tập trung vào các nhiệm vụ tác chiến trước mắt theo từng hướng riêng lẻ, thiếu sự phối hợp trên quy mô toàn chiến trường", theo Trung tâm Chiến lược Quốc phòng (một tổ chức tư vấn phi chính phủ của Ukraine).
Theo ông Serhiy Hrabskyi - một đại tá đã nghỉ hưu và nhà phân tích quân sự người Ukraine, với điều kiện thời tiết khô ráo phù hợp hơn cho việc điều động thiết bị, Nga dự kiến sẽ tập trung vào "các hướng truyền thống", bao gồm các trục Bakhmut, Avdiivka và Lyman.
“Các lực lượng Nga dự kiến sẽ tiếp tục gây áp lực mạnh mẽ dọc theo trục chiến đấu trung tâm và có khả năng chuẩn bị cho một cuộc tấn công quy mô khủng nhằm giành quyền kiểm soát hoàn toàn tỉnh Donetsk vào mùa hè này” - ông Hrabskyi nói.
Với việc Ukraine thiếu đạn dược, vũ khí hạng nặng và nhân sự ở nhiều lữ đoàn, đồng thời viện trợ của Mỹ bị đình trệ, các chuyên gia quân sự phương Tây và Ukraine đang thận trọng khi đánh giá kết quả của cuộc tấn công sắp tới của Nga.
Phần lớn phụ thuộc vào việc liệu Quốc hội Mỹ có phê duyệt gói viện trợ 60 tỉ USD hỗ trợ an ninh cho Ukraine hay không và khi nào Kiev có thể giải quyết các vấn đề nhân lực của mình một cách hiệu quả.
"Nếu Mỹ không thông qua gói hỗ trợ an ninh và Ukraine không khắc phục được tình trạng nhân lực, có nguy cơ Nga sẽ đạt được những tiến bộ lớn hơn nữa trong mùa hè này hoặc nửa cuối năm nay “ - ông Lee nhận định.
Các nhà phân tích quân sự khác cũng bi quan về thành tích chiến trường của Ukraine trong năm 2024.
"Ukraine gần như chắc chắn sẽ tiếp tục mất một số lãnh thổ ở một số nơi” - nhà phân tích quân sự Jakub Janovsky (CH Czech) nhận định.
Nga có thể tiến đánh theo kịch bản nào?
Theo hãng tin Reuters, ông Sergei Markov - cựu cố vấn của Điện Kremlin - dự báo rằng đối với Nga cuộc chiến giành Chasiv Yar sẽ rất khó khăn.
“Thời kỳ 'chiến đấu vì Chasov Yar' đã bắt đầu. [Cuộc chiến] sẽ còn kéo dài và sẽ diễn ra giống như ở Bakhmut” - ông này nhận định.
Ông Alexander Kots - phóng viên chiến trường của tờ Komsomolskaya Pravda (Nga), người thường đi cùng quân đội Moscow - cho biết lực lượng dù Moscow đang cố gắng tiến lên.
“Để tiến vào, trước tiên [quân Nga] cần phải san bằng hai bên sườn và bao vây TP Chasov Yar, từ đó sẽ tấn công từ nhiều hướng khác nhau cùng một lúc. Chiến thuật này rất cần thiết nhằm dàn trải lực lượng phòng thủ của đối phương ra khắp TP và buộc chúng phải liên tục di chuyển theo các hướng khác nhau dưới hỏa lực liên tục của quân Nga" - ông này cho hay.
Ông Oleksandr Musiienko - người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quân sự của ĐH Quốc phòng Quốc gia Ukraine - cho biết chiến dịch sắp tới của Nga có thể diễn ra theo hai kịch bản.
Đầu tiên, Nga sẽ tiếp tục tập trung quân ở tỉnh Donetsk để chiếm khu trung tâm công nghiệp, đồng thời tiến hành "các cuộc diễn tập nghi binh" ở biên giới phía đông bắc (các tỉnh Kharkiv và Sumy) để đánh lạc hướng Ukraine khỏi nỗ lực chính, ông Musiienko nói.
Điều này sẽ khiến lực lượng Ukraine phải dàn trải khắp chiến tuyến, từ đó quân Kiev không thể củng cố thế trận phòng thủ bảo vệ phía đông bắc.
Ông Musiienko cho biết, một khả năng khác là Nga có thể sẽ tổng tấn công TP Kharkiv (tỉnh Kharkiv), nhưng kịch bản này ít có khả năng xảy ra vì nó sẽ khiến Moscow mất tập trung khỏi các hoạt động tấn công ở tỉnh Donetsk.
Theo ông, cố gắng tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào Kharkiv sẽ đòi hỏi nguồn lực khổng lồ mà ngay cả Nga cũng phải chật vật mới có được. Do đó, chuyên gia này cho rằng ưu tiên tấn công của Nga thời gian tới là sẽ tập trung vào chiến tuyến miền đông.
