Vào ngày 20-4 tới đây, giải thưởng Cánh diều vàng 2016 của Hội Điện ảnh Việt Nam sẽ tổ chức công bố và trao thưởng. Liệu giải thưởng đã có lần ví mình là “Oscar của Việt Nam” này có vượt qua được những lùm xùm, khó khăn của các mùa giải trước để nâng cao chất lượng?
Thiếu phim mới sáng giá
Gây chú ý nhất ở bất cứ giải thưởng điện ảnh nào đều là hạng mục phim truyện điện ảnh. Có 18 phim tham gia hạng mục này ở Cánh diều vàng 2016 gồm Trên đỉnh bình yên, Cuộc đời của Yến, Nhà tiên tri, Mỹ nhân, Đường xuyên rừng, Người trở về, Quyên, Siêu trộm, Trúng số, Ngày nảy ngày nay, Bộ ba rắc rối, 49 ngày, Trót yêu, Bảo mẫu siêu quậy, Cầu vồng không sắc, Gái già lắm chiêu, Ám ảnh, Tôi đã thấy hoa vàng trên cỏ xanh. Vậy nhưng hơn phân nửa số phim này tập trung ở những ứng cử viên sáng giá nhất đều đã tham gia Liên hoan phim Việt Nam do Bộ VH-TT&DL và Cục Điện ảnh tổ chức vào tháng 12-2015 như Trên đỉnh bình yên, Cuộc đời của Yến, Nhà tiên tri, Mỹ nhân, Đường xuyên rừng, Người trở về, Quyên, Trúng số, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh.
Trong đó những ứng cử viên triển vọng nhất sẽ chiến thắng ở Cánh diều vàng lần này đều mòn nhẵn trên mặt báo và đều đã đoạt giải ở Bông sen vàng 2015. Đó là Tôi đã thấy hoa vàng trên cỏ xanh nhận vô số lời khen ngợi cộng với doanh thu khủng và giải Bông sen vàng 2015. Là những bộ phim được xếp vào dòng phim nghệ thuật tử tế của các hãng phim nhà nước sản xuất, dễ có ưu tiên, lại có thuận lợi nhận được lời khen hơn là lời chê như Người trở về, Cuộc đời của Yến… Hay như bộ phim Trúng số, tuy của tư nhân làm nhưng đậm chất điện ảnh, tay nghề cao, nội dung gần gũi, dễ xem, cũng lấy được không ít lời khen của giới chuyên môn lẫn khán giả.
Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh của Victor Vũ là gương mặt sáng giá nhất của Cánh diều vàng năm nay.
Những phim còn lại tuy có nhiều gương mặt mới nhưng lại không gây ấn tượng với giới chuyên môn, người trong nghề. Có nhiều phim chỉ ở mức giải trí thông thường, coi cho vui như Gái già lắm chiêu, Trót yêu, Bảo mẫu siêu quậy, Ngày nảy ngày nay, 49 ngày. Được đánh giá cao nhất về chuyên môn trong số phim mới ở Cánh diều vàng 2016 là Siêu trộm. Tuy nhiên, bộ phim này lại không tạo được hiệu ứng với khán giả lẫn truyền thông nên vẫn khó địch lại Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh hay Trúng số.
Lời hứa diều sẽ bay cao
Ngay khi mới thành lập vào năm 2003 đã có những lời phát biểu từ ban tổ chức cho rằng giải thưởng Cánh diều vàng sẽ chất lượng, quy mô như là một giải “Oscar của Việt Nam”. Vậy nhưng nhiều năm liền Cánh diều vàng bị phàn nàn và chỉ trích về chất lượng.
Tiêu chí và cơ cấu giải thưởng thường thay đổi tùy tiện. Nhiều phim như Trò đùa của Thiên lôi, Chuyện của Pao, Sống trong sợ hãi… được trao giải hoặc tham gia giải nhưng là phim chưa được công chiếu lúc đó khiến báo chí và khán giả ngơ ngác. Năm 2003, bỗng dưng xuất hiện thêm giải Cánh diều đặc biệt. Năm 2004, thêm giải Phim hợp tác với nước ngoài hay nhất. Năm 2005, giải Cánh diều bạc, Cánh diều đồng tự nhiên biến mất mà có thêm giải Phim xuất sắc do báo chí bầu chọn. Năm 2006, xuất hiện hai giải Phim phục vụ người xem nhiều nhất và Phim bán được nhiều vé nhất…
Không chỉ thế, có những năm Cánh diều vàng rất chật vật để tìm đủ phim dự thi và phim để trao giải nên phá lệ. Chẳng hạn năm 2013, cho phép phim Thiên mệnh anh hùng của Victor Vũ được tham gia dù bộ phim có thời gian sản xuất không đúng với điều lệ dự thi của giải… Giải cũng thường xuyên bị chỉ trích trao giải cho phim dở, diễn viên dở hay phim không có người coi. Việc tổ chức giải bị cho là nhiều lần thiếu chuyên nghiệp, nghèo nàn, để khách mời “cướp diễn đàn” tự quảng cáo bản thân. MC nhiều lần đọc sai tên tác giả và giải thưởng. Ngay ở lần tổ chức giải gần đây nhất vào năm 2015, đoàn làm phim Chàng trai năm ấy đã phải phản ứng bỏ ra về vì chỗ ngồi đã bị người khác chiếm mất…
Tất cả khuyết điểm ấy đã được ban tổ chức Cánh diều vàng hứa là sẽ khắc phục hết trong năm nay. Vấn đề vận động kinh phí để làm cho quy mô và tổ chức chuyên nghiệp hơn đã được hợp tác với một công ty chuyên tổ chức sự kiện. Ban tổ chức năm nay đã đưa ra tiêu chí giải thưởng một cách rõ ràng: “Đề cao tác phẩm điện ảnh, phim truyền hình có dấu ấn sáng tạo trong nghệ thuật thể hiện, mang đậm bản sắc dân tộc, giàu giá trị nhân văn và đạt hiệu quả xã hội tích cực”. Ban tổ chức cũng chứng tỏ sự nghiêm túc với tiêu chí này khi không chấp nhận bộ phim đạt kỷ lục phòng vé với doanh thu 100 tỉ đồng Em là bà nội của anh được tham gia giải thưởng. Bởi theo bà Nguyễn Thị Hồng Ngát, Phó Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam: “Cánh diều không dành chỗ cho phim làm lại từ phim nước ngoài. Tính dân tộc là một tiêu chí quan trọng của giải thưởng”.
Với sự hứa hẹn của ban tổ chức giải năm nay, công chúng đang chờ xem Cánh diều vàng 2016 có thực sự thay đổi để bay cao như kỳ vọng ban đầu.
| Ông ĐẶNG XUÂN HẢI, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam: Cố gắng chọn những giám khảo có uy tín Giải Cánh diều vàng có giá trị hay không là do cách tổ chức giải và thẩm định giải chuẩn xác hay không. Ban giám khảo có tôn vinh đúng những cá nhân xuất sắc thể hiện trong các bộ phim, vai trò của đạo diễn, của biên kịch, quay phim đúng hay không. Khi tôn vinh đúng và chuẩn, tác phẩm được công chúng thừa nhận, giải đó sẽ giá trị. Chính vì thế ban tổ chức giải năm nay đã cố gắng tìm ra những giám khảo uy tín cho giải thưởng. |
