Trình bày báo cáo của Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho hay kết quả nổi bật nhất năm 2017 là kinh tế có mức tăng trưởng đột phá và ấn tượng, đạt mức cao nhất kể từ năm 2011 đến nay trên nền lạm phát được kiểm soát ở mức thấp (dưới 4%) và các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình.
Kiên quyết xử lý nghiêm các vụ án tham nhũng
Công tác phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm qua cũng được Chính phủ quán triệt, thực hiện nghiêm túc và đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhất là việc kiên quyết điều tra, xử lý nghiêm các vụ án tham nhũng, nhận được sự đồng tình, ủng hộ mạnh mẽ trong dư luận, từng bước củng cố niềm tin của nhân dân.
Tuy nhiên, cũng theo đánh giá của Chính phủ, nền kinh tế nước ta vẫn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế và đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Đặc biệt, kỷ luật kỷ cương trong bộ máy hành chính và trong xã hội chưa nghiêm. Nhiều vụ khiếu nại, tố cáo chưa được giải quyết dứt điểm, phát sinh điểm nóng, phức tạp, nhất là trong lĩnh vực đất đai.
Sớm báo cáo Quốc hội triển khai dự án metro tại Hà Nội và TP.HCM Về một số nhiệm vụ, giải pháp trong những tháng còn lại của năm 2018, Ủy ban Kinh tế đề nghị tập trung chỉ đạo triển khai các công trình quan trọng quốc gia như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường cao tốc tuyến Bắc-Nam phía Đông; đánh giá rõ các nội dung này trong báo cáo của Chính phủ về kinh tế-xã hội tại kỳ họp thứ 6 cuối năm 2018. “Sớm báo cáo Quốc hội về việc triển khai dự án metro và đường sắt trên cao tại TP Hà Nội và TP.HCM. Nhanh chóng triển khai các biện pháp để giải quyết triệt để những vấn đề tồn tại đối với BOT giao thông theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. |
Samsung chiếm gần 1/4 tổng kim ngạch xuất khẩu
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí với các kết quả đạt được theo báo cáo của Chính phủ. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá cụ thể hơn một số vấn đề.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhận xét số liệu báo cáo của Chính phủ đã thể hiện các trụ cột tăng trưởng kinh tế chưa thật bền vững; quy mô GDP còn thấp so với dự kiến xây dựng kế hoạch năm năm 2016-2020.
“Mô hình tăng trưởng chưa chuyển đổi rõ nét, động lực tăng trưởng chính chủ yếu dựa vào khai thác dầu khí, than, kiều hối và đóng góp của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài...” - ông Thanh nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế dẫn chứng xuất khẩu còn phụ thuộc lớn vào khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, chiếm tỉ trọng 72%. Riêng Tập đoàn Samsung tại Việt Nam xuất khẩu hơn 53 tỉ USD, chiếm khoảng 24,9% tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2017 của Việt Nam.
Cũng theo đánh giá của Ủy ban Kinh tế, nhiều giải pháp, cải cách hành chính đã được thực hiện tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, một số bộ, ngành tiếp tục cắt giảm mạnh các thủ tục hành chính. Tuy nhiên, tình trạng “giấy phép con, cháu” còn khá nhiều, môi trường kinh doanh có nhiều cải thiện nhưng vẫn còn rào cản, chưa đạt hiệu quả như mong đợi.
Việc chuyển nhượng tài sản công bộc lộ những kẽ hở
Đánh giá về tình hình triển khai thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2018, cơ quan thẩm tra cũng nêu nhiều vấn đề đáng chú ý.
Điển hình, qua một số vụ việc liên quan đến ngành hải quan, thuế mới đây cho thấy cần sớm có giải pháp quyết liệt hơn để loại bỏ các khoản chi phí không chính thức, tạo thuận lợi hơn cho sự phát triển của các doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, quá trình cơ cấu lại các doanh nghiệp nhà nước chưa đảm bảo tiến độ và đạt hiệu quả như yêu cầu. Bằng chứng là một số vụ việc gần đây liên quan đến công tác định giá doanh nghiệp trong cổ phần hóa, việc mua cổ phần của doanh nghiệp, quản lý đất công, bán chỉ định đất công không qua đấu giá công khai.
“Như vụ Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận ký chuyển nhượng hơn 30 ha phần diện tích bồi thường tại khu dân cư Phước Kiển (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP.HCM) và vụ Công ty Dịch vụ viễn thông MobiFone mua Công ty Cổ phần Nghe nhìn Toàn Cầu An Viên (AVG )” - báo cáo thẩm tra dẫn chứng.
Theo Ủy ban Kinh tế, những vụ việc này thể hiện sự cố tình làm trái quy định của pháp luật về quản lý tài sản, vốn nhà nước của một số cán bộ, công chức, lãnh đạo địa phương, doanh nghiệp.
Liên quan đến công tác tư pháp, cơ quan thẩm tra cho rằng tình hình tội phạm hình sự, ma túy, công nghệ cao diễn ra phức tạp; cơ sở pháp lý đối với các giao dịch qua mạng còn thiếu, tạo kẽ hở cho việc phạm tội (vụ án đánh bạc qua mạng hàng ngàn tỉ đồng, vụ lừa tiền ảo 15.000 tỉ đồng ở TP.HCM…).
“Đáng nói có trường hợp tội phạm được tiếp tay bởi một số cán bộ suy thoái trong các cơ quan chức năng. Một số vụ án được phát hiện liên quan đến việc chuyển nhượng tài sản công đã bộc lộ những kẽ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này” - báo cáo thẩm tra nêu rõ.
Xử lý nghiêm các sai phạm trong quản lý đất đai
Về một số nhiệm vụ, giải pháp trong những tháng còn lại của năm 2018, Ủy ban Kinh tế cơ bản đồng tình với các nhóm giải pháp nêu trong báo cáo của Chính phủ. Cạnh đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị các cơ quan của Quốc hội cần tăng cường giám sát hoặc tổ chức kịp thời các phiên giải trình đối với những vấn đề “nóng” gây bức xúc đối với cử tri. Thực hiện tốt việc lấy phiếu tín nhiệm giữa nhiệm kỳ bảo đảm thực chất đối với các chức danh lãnh đạo, quản lý theo quy định.
Cơ quan thẩm tra cũng lưu ý cần sớm khắc phục tình trạng có sự khác biệt giữa các cấp chính quyền về cả nhận thức và hành động trong cải cách hành chính; siết chặt kỷ cương và tăng cường trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, từng cơ quan trong thi hành công vụ.
Tập trung cơ cấu lại, kiểm soát chặt chẽ thu, chi ngân sách nhà nước, cần nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đề xuất các loại thuế mới. Kiên quyết không để thất thu từ khu vực ngoài quốc doanh, trong khai thác tài nguyên, khoáng sản; kiểm soát chặt chẽ hơn tình trạng chuyển giá, trốn thuế đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
“Đặc biệt phải chấn chỉnh, xử lý nghiêm các sai phạm trong quản lý nhà nước về đất đai ở các thành phố lớn, các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt, trong quản lý và sử dụng đất công, công tác quản lý quy hoạch đô thị ở các thành phố, nhất là ở TP Hà Nội và TP.HCM” - báo cáo thẩm tra nêu rõ.
Quản lý, sử dụng tài sản công chưa chặt chẽ Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế nhận định tình hình tội phạm tham nhũng diễn biến phức tạp, số vụ án tham nhũng và số bị can bị khởi tố tăng so với năm 2016. Quản lý, sử dụng tài sản công chưa chặt chẽ, qua một số vụ việc đã phát hiện thất thoát lớn, phải xử lý trách nhiệm hình sự cả cán bộ ở cơ quan địa phương và trung ương. “Nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ cần báo cáo thêm về công tác phòng, chống tham nhũng, đặc biệt là kết quả thu hồi tiền, tài sản thất thoát do tham nhũng, kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; những bài học rút ra và trách nhiệm của từng cấp, từng cơ quan trong quản lý, đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ cũng như trong việc quản lý tài nguyên, nguồn lực của đất nước” - báo cáo thẩm tra nêu rõ. Cạnh đó, có ý kiến đề nghị cần tính toán tỉ lệ thất thoát, lãng phí tài sản công so với GDP hằng năm để cảnh báo đầy đủ về thực trạng này. Ngoài ra, có ý kiến cho rằng báo cáo đánh giá bổ sung của Chính phủ chưa nêu một cách toàn diện nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu và các cơ quan chịu trách nhiệm trong thực hiện các nhiệm vụ trong kế hoạch năm 2017. |