Chùm ảnh: Đường sắt đổi mới bắt đầu từ... cái toilet
Vài năm trước, khi hành trình Bắc - Nam bằng tàu lửa, chuyện rửa mặt, đánh răng, đi vệ sinh... là cực hình với hành khách. Thế nên mới có câu: "Đi tàu sợ nhất rửa chân! Nước non không có, cực thân của mình!".
Ngoài chuyện nước cấp trên tàu thiếu thốn, không đủ phục vụ cho những nhu cầu tối thiểu của khách đi tàu thì chuyện "nhà tàu" cho xả thẳng xuống dọc dài đường sắt Bắc - Nam "cả nước, cả cái" của khách đi vệ sinh cũng gây nhiều phản cảm.
Thế nên khi chuẩn bị đến dừng ở các ga, việc đầu tiên của nhân viên toa xe là đi đóng cửa nhà vệ sinh, khóa lại. Khi tàu rời khỏi ga thì mới cho mở lại cửa nhà vệ sinh!
"Dấu tích" còn lại của các nhà vệ sinh cũ trên các toa xe là những bộ chốt cửa phía ngoài có các tai và lỗ móc ống khóa!
Khi đó, đường sắt còn "chơi ngon" bằng việc "mặc định" trên cửa phòng vệ sinh loại "xí xổm"... và "xí bệt" với các logo khác nhau và gắn kèm tiếng Anh hẳn hòi.
Một buồng "xí xổm" trên toa xe cũ
Bảng hiệu"xí bệt" trên một toa xe
"Xí bệt" là theo cách gọi phương ngữ miền Bắc. Thực chất nó là loại bàn cầu ngồi như cách gọi của người dân phía Nam. Nhưng ở cả hai loại "xí xổm" và "xí bệt" nước cấp luôn thiếu và xả thẳng xuống đường ray nên mới có câu ca như nêu trên!
Bên trong của một buồng "xí bệt" có bàn cầu ngồi
Thời gian gần đây, đường sắt Việt Nam bắt đầu thay đổi cách phục vụ khách đi tàu bằng việc lắp hệ thống vệ sinh tự hoại trên từng toa xe và cấp nước liên tục, đầy đủ cho suốt hành trình. Thế nên khách có thể đi vệ sinh hoặc cả tắm rửa khi tàu dừng ở các ga....
Các bàn cầu cũ được "hiện đại hóa" với hai tay vịn, nắm hai bên cho khách khỏi bị đong đưa khi tàu rung lắc và đặc biệt là hệ thống dội nước tự động.
...và bảng hướng dẫn khách làm nước tự động... dội!
Ở nhiều toa xe, buồng vệ sinh tách biệt khỏi chậu rửa bởi tấm vách chung
Nhưng với hai công năng chung một tấm vách này sẽ làm cho không gian của cả hai bị bó hẹp, kém thoải mái.
Khách phải loay hoay trong phòng vệ sinh tự hoại quá chật chội
Ở nhiều toa xe khác, tấm vách chung được tháo ra tạo không gian thoáng hơn cho cả việc rửa mặt, tắm và đi vệ sinh...
Buồng vệ sinh 3 trong 1, rửa mặt, tắm và đi toilet
Nhiều chậu rửa được gắn bằng đá granite hẳn hòi và có cả gương soi cho khách
Sự thân thiện của đường sắt với hành khách còn được thấy ở nhiều cửa bán vé ở một số ga có khoét lỗ kính tròn ngang tầm mặt người dân. Như thế khi người dân đến mua vé sẽ không phải "cúi mình" nhìn và nói qua khuôn kính hẹp phía dưới như ở các công sở hiện nay
Với những đổi mới từ những chi tiết nhỏ như trên toa xe và thân thiện với dân hơn từ khâu mua vé ở các ga, hy vọng đường sắt Việt Nam sẽ ngày càng gần dân hơn.