Tối 15-11 (giờ địa phương), cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức thông báo sẽ tranh đề cử đảng Cộng hòa tham gia cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, theo đài CNN. Thủ tục xác nhận tranh cử của ông Trump đã được gửi đến Ủy ban Bầu cử Liên bang.
Ông Trump, nhân vật chưa tiền lệ
Bên cạnh các đồng minh, cố vấn và nhiều nhân vật có ảnh hưởng bảo thủ, ông Trump khẳng định đảng Cộng hòa hiện không đủ khả năng để đề cử “một chính trị gia hoặc ứng cử viên thông thường” nếu họ muốn giành lại Nhà Trắng.
 |
| Cựu Tổng thống Donald Trump thông báo tái tranh cử tổng thống tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida (Mỹ) tối 15-11. Ảnh: AP |
Lịch sử Mỹ chưa có một tổng thống bị luận tội nào trong nhiệm kỳ trước tái tranh cử. Ông Trump từng bị luận tội hai lần trong nhiệm kỳ tổng thống của ông: Năm 2019 với cáo buộc lạm dụng quyền lực và cản trở công lý, năm 2021 với cáo buộc kích động bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội.
Ông Trump cũng là đối tượng của một loạt vụ kiện và điều tra: Cuộc điều tra ở bang New York và cuộc điều tra hình sự ở quận Manhattan về tài chính công ty ông, cuộc điều tra ở bang Georgia về những nỗ lực của ông nhằm lật ngược chiến thắng bầu cử của ông Biden ở bang này. Ngoài ra còn các cuộc điều tra của Bộ Tư pháp về nghi ngờ ông có kế hoạch tạo một số lượng đại cử tri giả ở các bang chiến trường và mang theo tài liệu mật đến khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago khi rời Nhà Trắng.
Nhiều cố vấn hàng đầu của ông Trump lo ngại việc ông vẫn theo đuổi các cáo buộc liên quan cuộc bầu cử tổng thống 2020 sẽ khiến ông khó giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024. Dù sao gần đây các trợ lý cũng hài lòng khi nội dung phát biểu của ông Trump ở các cuộc vận động dần tập trung hơn vào các vấn đề nóng: Tội phạm gia tăng, nhập cư và thảm họa kinh tế. Đây là những chủ đề chính xuyên suốt hai năm qua và các trợ lý hy vọng sẽ giúp ông Trump tạo ra một sự tương phản hấp dẫn với Tổng thống Joe Biden.
Đối thủ mạnh
Chắc chắn cuộc đua giành đề cử của đảng Cộng hòa ngoài ông Trump còn nhiều ứng cử viên khác. Giới quan sát dự đoán rằng ông Trump sẽ gặp thách thức từ một số nhân vật cả bảo thủ và ôn hòa của đảng Cộng hòa.
Nhân vật đang được nhiều lãnh đạo Cộng hòa chú ý và được giới quan sát nhắc đến nhiều nhất là Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, người vừa giành chiến thắng trong cuộc đua giữa kỳ. Ông DeSantis nổi tiếng trong giới bảo thủ, theo nhận xét của một số cố vấn ông Trump với CNN. Trong quá trình vận động tranh cử giữa kỳ vừa qua, ông DeSantis cũng đã tiếp cận nhiều nhà tài trợ lớn của Cộng hòa cũng như xây dựng thiện chí với các lãnh đạo đảng.
Một cái tên nổi bật khác là Mike Pence và khả năng nhân vật này sẽ được hưởng lợi từ uy tín thời còn làm phó tổng thống cho ông Trump. Thách thức của ông Pence là sẽ phải đau đầu nghĩ cách thu hút những người ủng hộ trung thành nhất của ông Trump. Không ít người trong số này không ưa ông Pence sau khi ông từ chối vượt thẩm quyền tại Thượng viện để chặn xác nhận chiến thắng của ông Biden hồi năm 2020.
Trong lịch sử Mỹ đến nay chỉ có một trường hợp thắng cử nhiệm kỳ thứ hai không liên tiếp: Tổng thống Grover Cleveland tái tranh cử nhưng thua vào năm 1888 sau nhiệm kỳ đầu tiên (1885-1889), rồi được bầu lại vào năm 1892.
Vẫn là nhân vật được yêu thích
Phải thừa nhận dù có không thích ông Trump thì cũng sẽ không dễ dàng để ngăn ông nhận đề cử của đảng Cộng hòa.
Có thể nói từ khi rời Nhà Trắng ông Trump chưa bao giờ lơ là quyết tâm trở lại nắm quyền. Suốt thời gian qua vị cựu tổng thống này vẫn dành phần lớn thời gian hoạt động chính trị. Với sự hỗ trợ từ các trợ lý và cố vấn, ông Trump tích cực gây quỹ, chăm chỉ tìm đồng minh trong cả Quốc hội và nghị viện các bang. Ngoài căn cứ địa tranh cử ở Florida, ông Trump thường xuyên bay khắp đất nước vận động tranh cử, có điều kiện nhận diện rõ hơn thực tế của mình và các nhân vật mà ông nghĩ sẽ trở thành đồng minh giá trị của ông tại Thượng viện và Hạ viện.
Bất chấp nhiều vướng mắc pháp lý, vụ bạo loạn ngày 6-1-2021 và hai lần bị luận tội, ông Trump vẫn cực kỳ nổi tiếng đối với hầu hết cử tri Cộng hòa và tự hào có mối liên hệ sâu sắc với những người ủng hộ cốt lõi của ông, điều mà những ứng cử viên Cộng hòa khác khó có được.
Ngay cả những người bảo thủ hàng đầu vốn không thích cách làm chính trị và các chính sách không chính thống của ông Trump cũng khó có thể quyết định quay lưng với ông. Dù kết thúc nhiệm kỳ tổng thống với tỉ lệ ủng hộ thấp nhất so với bất kỳ tổng thống Mỹ nào, ông Trump đã để lại một di sản nổi bật: Đưa ra các đề cử giúp phe bảo thủ chiếm thế đa số trong Tòa án Tối cao Mỹ.
Theo thăm dò của đài NBC News hồi tháng 5, phần lớn đảng viên Cộng hòa vẫn có thiện cảm với ông Trump. Chỉ điều này cũng có thể mang lại cho ông Trump một lợi thế đáng kể so với các đối thủ chính mà cử tri vẫn chưa quen thuộc.•
Tại sao ông Trump công bố tái tranh cử lúc này?
Một trong những động lực thúc đẩy ông Trump sớm công bố quyết định tái tranh cử có thể bắt nguồn từ việc Cục Điều tra Liên bang Mỹ khám xét khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, theo CNN.
Nhiều cố vấn của ông Trump cho biết một ngày sau cuộc khám xét cựu tổng thống nhận được hàng loạt cuộc gọi từ các đồng minh khuyên ông nên đẩy nhanh tiến độ tái tranh cử. Đêm đó, ông Trump gặp một nhóm hạ nghị sĩ thuộc Ủy ban Nghiên cứu đảng Cộng hòa và thông báo đã “quyết định” khởi động tái tranh cử. Tuy nhiên, những người này thuyết phục ông hoãn công bố đến sau cuộc bầu cử giữa kỳ.
Một lý do khác, theo CNN, ông Trump cố gắng giành lại sự chú ý sau thành tích bầu cử giữa kỳ kém ấn tượng của đảng Cộng hòa, trong đó có thất bại của một số người được ông Trump xác nhận ủng hộ.
