Đến thăm nhạc sĩ Vinh Sử trong một buổi chiều trời chuyển mưa, sau nhiều lần hỏi thăm mới có thể tìm được nơi cư ngụ hiện tại của người nhạc sĩ tài hoa này. Khuất trong con hẻm cụt của một khu dân cư lao động nghèo tại quận 7, TPHCM, “căn nhà” của nhạc sĩ sẽ khó có thể tìm được nếu những nhà cạnh bên không bảo rằng đó là nhà của ông.

Cảm xúc đầu tiên lúc đặt chân vào căn nhà chỉ vỏn vẹn hơn 5 mét vuông này là một sự xót xa và không khỏi bất ngờ khi “tổ ấm” của một người nhạc sĩ từng có rất nhiều bài hát trữ tình đình đám của làng nhạc Việt hiện ra trước mắt. Sau tiếng gọi được cất lên từ mình, bước ra mở cửa đón tiếp tôi là gương mặt phúc hậu của một người phụ nữ lớn tuổi. Thoáng nhìn vào bên trong, chợt thấy những bước chân chậm rãi và có phần khó khăn của nhạc sĩ Vinh Sử đang bước xuống cầu thang của căn gác xếp, tôi khẽ chào và được nhạc sĩ ân cần mời vào nhà.

Nhẹ nhàng chỉ tay về hướng người phụ nữ vừa mở cửa đón tôi, nhạc sĩ Vinh Sử giới thiệu “đây là người bạn đời thứ 3 của tôi, dù đã không còn là vợ chồng từ lâu rồi nhưng vì thương hoàn cảnh của tôi mà bà ấy thường xuyên sang đây để chăm sóc, cưu mang… Tôi giờ bệnh tình cũng khó khăn nên thường mau mệt lắm nên nếu nói chuyện với cậu không được nhiều thì cũng mong cậu thông cảm cho tôi”, nhạc sĩ Vinh Sử chân thành nói.

Trở thành nhạc sĩ nổi tiếng từ “nhà thơ”

Câu chuyện của chúng tôi được bắt đầu sau những câu hỏi thăm về tình trạng sức khỏe của nhạc sĩ. Mặc dù khá khó khăn để có thể ngồi lâu nhưng ông cũng đã nhiệt tình dành cho tôi những lời chia sẻ cởi mở. Hướng nhìn về tôi với ánh mắt có phần “nghi ngại”, bởi tôi biết rằng, có khá nhiều người trẻ như mình nào đâu dễ quan tâm đến những bản tình ca mà mọi người hay gọi là “nhạc sến”.

Thế nhưng, sau một hồi kể ra chi tiết các sáng tác của ông, cùng với những đặc điểm nổi bật của một vài ca khúc mà tôi từng được nghe, kể cả chủ động nghe và cả những lúc được “nghe ké” qua chiếc máy cát-sét cũ của mẹ ngày xưa, ánh mắt nghi ngại và câu nói ban đầu của nhạc sĩ “Cậu còn trẻ chắc ít biết các ca khúc của tôi hả…” dần tan biến trong ánh nhìn của nhạc sĩ.

Tỏ ra một chút bất ngờ về tôi nhưng nhạc sĩ cũng không giấu được niềm vui khi nghe tôi nói, “không chỉ riêng con mà cũng còn nhiều bạn trẻ khác vẫn ủng hộ nhạc xưa, nhạc trữ tình và nhất là các bài hát của nhạc sĩ Vinh Sử vẫn nhận được rất nhiều tình cảm của khán giả…”. Đó cũng là điều mà nhạc sĩ cảm thấy hạnh phúc khi chia sẻ rằng, đời người nhạc sĩ không mong gì hơn là được công chúng yêu thương những ca khúc của mình đến cuối đời.

Nói về cơ duyên trở thành nhạc sĩ của mình, ngay cả bản thân nhạc sĩ cũng còn bất ngờ khi nghĩ lại. Bởi ông từng không dám nghĩ rằng, một chàng trai trẻ được sinh ra và lớn lên trong xóm lao động nghèo nhất Sài Gòn lúc bấy giờ lại có thể trở thành nhạc sĩ được nhiều người biết đến. Ông cho biết, “Nhà tôi không ai được đi học tới nơi tới chốn cả, duy chỉ có tôi là được may mắn học được chút ít. Đó cũng là nhờ cái tính mơ mộng lúc tuổi mới lớn của mình, tôi hay làm thơ lắm rồi mới nghĩ, đã có thơ thì làm sao thiếu nhạc được. Suy nghĩ đó thôi thúc tôi tự tìm nơi học nhạc, nhưng nếu khán giả để ý, các ca khúc của tôi vẫn mang hơi hướng của cổ nhạc hơn là cũng vì tôi xuất thân từ bộ môn này. Tôi cũng không ngờ rằng, công chúng lại đón nhận nhiều ca khúc của mình như vậy”.

Viết nhạc hay nhờ “thất tình” nhiều

Không ngần ngại kể về chuyện tình lận đận của mình ngày còn trẻ, nhạc sĩ Vinh Sử chia sẻ rằng, có lẽ những ca khúc buồn như vận vào mình hồi nào không hay. Những ca khúc của ông hầu hết đều thể hiện sự chia ly, buồn bã, hay nhưng cuộc tình trái ngang. Đó cũng là cảm xúc thật mà sau những chuyện tình không may mắn của mình, nhạc sĩ cũng chỉ biết giải bày bằng âm nhạc.

“Mình là nhạc sĩ nghèo thì đành chịu thôi, họ đến rồi lại rời bỏ mình nhưng tôi không trách họ, chỉ nghĩ mình không có duyên có nợ. Hơn nữa, có lẽ khó có người phụ nữ nào chấp nhận được cái tính nghệ sĩ của tôi nên dù có bốn người bạn đời nhưng chúng tôi đều không gắn bó với nhau lâu dài được”, nhạc sĩ chia sẻ.

Đó cũng là hoàn cảnh sáng tác và lý do ra đời của nhiều ca khúc như Hai bàn tay trắng, Nhẫn cỏ cho em, Trả nhẫn kim cương, Mưa bụi, Gõ cửa trái tim… mà rất nhiều khán giả đã nghe và đồng cảm. Bởi lớn lên trong tình thương của xóm lao động nghèo nên cái chất nhạc và giai điệu trong những bài ca trữ tình của mình cũng được nhạc sĩ Vinh Sử đặc biệt dành cho những người nghe bình dân, những người trong phần lớn khán giả đã góp phần nuôi dưỡng cho các tác phẩm của ông được sống theo năm tháng.

Vẫn lạc quan dù bốn lần phẫu thuật vì ung thư

Trở lại với căn bệnh ung thư trực tràng đang ngày đêm khiến nhạc sĩ ăn ngủ không yên,  xót xa khi nhìn “căn nhà” hơn 5 mét vuông đó phần lớn diện tích là dành cho đủ loại thuốc men mà nhạc sĩ đang sử dụng để điều trị. Đau nhức hàng đêm và dẫn đến mất ngủ, trí nhớ cũng không còn được tốt như xưa nên không ít lần, nhạc sĩ liên tục xin lỗi vì có thể quên đi một số chuyện liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của mình.

Hiện tại, bên cạnh số tiền tác quyền ít ỏi và không ổn định nhận được một quý 5-6 triệu đồng, nhạc sĩ cũng chỉ biết nương nhờ vào sự giúp đỡ của một số học trò, ca sĩ và đặc biệt là những vị khán giả  “không tên” âm thầm cưu mang. Nhà có 6 người con nhưng không ai nối nghiệp nghệ thuật của ông và mỗi người đều phải vất vả lo toan mưu sinh với cuộc sống riêng của mình. Thế nên, mặc dù các con thường xuyên hỏi han, lo lắng nhưng nhạc sĩ vẫn quyết tự mình chăm sóc. Khi nào có chuyện gì cần thiết lắm ông mới gọi điện thoại nhờ các con.

Nhạc sĩ cũng không quên gửi đến những người hâm mộ đã giúp ông có thêm nguồn động lực và niềm tin vào cuộc sống của những tháng ngày cuối đời. Những lời cảm ơn chân thành nhất mà ông mong muốn thông qua bài viết này được gửi đến tất cả khán giả ở mọi nơi. Đặc biệt, lời tri ân sâu sắc nhất mà ông muốn dành tặng cho khán giả Hà Nội, những người mà cách đây 2 năm cũng trong đêm nhạc Vinh Sử được tổ chức tại đây đã quyên góp thuốc men và cả trăm triệu đồng để giúp ông điều trị bệnh.

Nói xong, kéo chiếc phong bì nhận được từ một người hâm mộ đến trước đó không lâu, đôi mắt nhạc sĩ lại ánh lên một niềm hạnh phúc: “Vừa nãy có một người đến đây biếu cho tôi 20 triệu đồng để lo thuốc men. Tôi có hỏi tên tuổi nhưng họ không nói và nài nỉ tôi nhận. Tôi hạnh phúc không phải vì số tiền mà là vì đến tận tuổi 70 này, tôi vẫn được khán giả yêu thương và nhớ đến mình”.

Cúi chào nhạc sĩ ra về, dưới cơn mưa chiều dần nặng hạt, tôi chợt nghĩ và thầm mong “sau cơn mưa trời sẽ lại sáng” không chỉ đối với hoàn cảnh của ông mà còn là nhiều nghệ sĩ khó khăn khác cũng đang trải qua. Riêng với nhạc sĩ Vinh Sử, có lẽ “căn nhà” hơn 5 mét vuông trị giá 280 triệu đồng vẫn chưa trả góp xong chỉ là thứ tài sản vật chất ít ỏi còn lại. Nhưng ý nghĩa và giá trị hơn hết vẫn là cái gia tài "đồ sộ" khoảng 1000 ca khúc và sự thương yêu mà rất nhiều khán giả mộ điệu ở khắp nơi dành cho những tình khúc của Vinh Sử.