Trước đó, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Đà Nẵng Nguyễn Quang Vinh đã có báo cáo về việc xâm nhập mặn tại cửa thu nước Cầu Đỏ, thiếu nước sinh hoạt trên địa bàn TP, cạn kiệt nguồn nước tại các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn và đề xuất phương án ứng phó.
Theo ông Nguyễn Quang Vinh, nguồn nước hiện còn tại các hồ thủy điện trên thượng nguồn lưu vực Vu Gia-Thu Bồn ngày 20-8 khó có thể đáp ứng nhu cầu dùng nước của hạ du trong thời gian còn lại của mùa cạn, nếu diễn biến xâm nhập mặn thường xuyên >1.000 mg/lít tại cửa thu nước Cầu Đỏ và theo dự báo 10 ngày đến vẫn tiếp tục không có mưa.
Cụ thể, dung tích còn lại của hồ A Vương so với mực nước chết là 28,55 triệu m3. Nếu huy động hồ A vương xả theo quy trình với lưu lượng 28 m3/s thì thời gian còn lại có thể xả nước là 23,56 ngày. Nếu tăng lưu lượng xả để giảm mặn cho Cầu Đỏ theo đề nghị của Công ty Cấp nước Đà Nẵng (Dawaco) thì phải xả lên tới 50-70 m3/s và khoảng 10 ngày là cạn hồ.
Người dân chờ đợi nước. Ảnh: TÂM AN
Tương tự, dung tích còn lại của hồ Đắk Mi 4 so với mực nước chết là 16,76 triệu m3, nếu không huy động hồ này phát điện (xả nước về sông Thu Bồn) và xả nước về hạ lưu sông Vu Gia theo quy trình với lưu lượng 12,5 m3/s thì thời gian còn lại có thể xả nước là 15,5 ngày. Nếu tăng lưu lượng xả để giảm mặn cho Cầu Đỏ theo đề nghị của Dawaco thì phải xả lên đến 25 m3/s và khoảng 7,7 ngày là cạn hồ.
“Việc điều tiết nguồn nước còn lại tại các hồ không hợp lý sẽ nhanh chóng cạn kiệt nguồn nước tại các hồ, dẫn đến thiếu nước sinh hoạt trên diện rộng và dài ngày nếu hết mùa cạn vẫn không có mưa trên lưu vực”, ông Vinh cho biết.
Từ những phân tích trên, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Đà Nẵng đề xuất phương án điều tiết nguồn nước.
Cụ thể, không huy động điện của nhà máy thủy điện Đắk Mi 4 (xả nước về sông Thu Bồn) nhằm giữa lại nguồn nước hiện có trong hồ để chống hạn, giảm mặn, cấp nước cho hạ du sông Vu Gia. Yêu cầu thủy điện Đắk Mi 4 vận hành xả nước liên tục về hạ du Vu Gia theo quy trình vận hành liên hồ đã được Thủ tướng ban hành (quy trình 1537-PV) khi độ mặn tại cửa thu nước Cầu Đỏ <1.000 mg/lít. Vận hành xả nước liên tục về hạ du sông Vu Gia với lưu lượng bằng 25 m3/s khi độ mặn>1.000 mg/lít.
Đối với nhà máy thủy điện A Vương, theo đề xuất chỉ huy động phát điện với lưu lượng quy định và đảm bảo giá trị mực nước hồ quy định tại quy trình 1537. Xem xét không huy động phát điện nếu hạ du không bị xâm nhập mặn để có đủ nguồn nước duy trì cấp nước đủ cho hạ du đến cuối mùa cạn.
Ngoài ra, đối với các hồ không đảm bảo giá trị mực nước tại thời điểm tương ứng quy định tại quy trình 1537 thì yêu cầu chủ các hồ chứa phải chấp hành việc điều chỉnh lưu lượng, thời gian vận hành hồ của Chủ tịch Quảng Nam và Đà Nẵng để không gây thiếu nước sinh hoạt ở hạ du.
Sở TN&MT TP Đà Nẵng đề xuất cần có văn bản hoả tốc gửi Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam về tình hình xâm nhập mặn tại cửa thu nước Cầu Đỏ, hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng trên địa bàn TP. Đề nghị chủ tịch tỉnh Quảng Nam phối hợp rà soát, thống nhất phương án, báo cáo gửi Bộ TN&MT chỉ đạo các hồ xả nước điều tiết nước cho hạ du.
Đặc biệt, trước tình trạng thiếu nước nghiêm trọng đang diễn ra, Sở TN&MT TP Đà Nẵng đề nghị Bộ TN&MT báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương yêu cầu Trung tâm Điều độ điện Quốc gia huy động điện của các nhà máy thủy điện trên lưu vực Vu Gia-Thu Bồn từ nay đến hết mùa cạn (ngày 31-8-2019) và kéo dài đến ngày 15-9-2019 theo phương án do UBND tỉnh Quảng Nam và Đà Nẵng phối hợp đề xuất.
Chỉ đạo chủ các hồ chứa thủy điện có trách nhiệm thực hiện báo cáo kế hoạch vận hành cấp nước hạ du theo thời đoạn ba ngày gửi về Sở TN&MT Quảng Nam, Đà Nẵng để phối hợp ứng phó kịp thời nếu xảy ra thiếu nước sinh hoạt (nếu có) do nguồn nước tại các hồ chứa cạn kiệt và tình hình hạn hán, nắng nóng gay gắt kéo dài. Đồng thời, chủ các hồ chứa thủy điện có trách nhiệm tiếp nhận thông tin qua email, điện thoại từ người đại diện theo ủy quyền của UBND TP Đà Nẵng và chỉ đạo vận hành xả nước kịp thời về hạ du với lưu lượng đáp ứng nhu cầu nước dùng của TP khi nguồn nước mặt tại cửa thu nước Cầu Đỏ bị nhiễm mặn dẫn đến thiếu nước.
