Xe Audi gây tại nạn tại sân bay Tân Sơn nhất ngày 10-2 khiến 11 người bị thương mà tài xế khai rằng do đạp nhầm chân ga.
Đương nhiên là kĩ năng chưa tốt mới xảy ra chuyện. Nhưng tại sao lại có chuyện kĩ năng chưa tốt mà vẫn có bằng lái, có phải do mua bằng hay không?
Theo tôi, nguyên nhân nằm ở một chỗ khác.
Tôi lấy bằng lái xe là do thi cử đàng hoàng, không có gian dối gì. Vậy mà dù đã lái xe số tự động nhiều năm, tôi chưa bao giờ được học lái xe số tự động cả. Hiện nay, có lẽ chưa có một trường dạy lái xe nào ở Việt nam dạy lái xe số tự động, trong khi xe số tự động chiếm một thị phần lớn trong thị trường xe du lịch ở Việt nam.
Đối với xe số sàn, mỗi khi đạp thắng đều phải đạp côn, nên nếu có lỡ đạp nhầm ga thay vì đạp thắng thì máy cũng chỉ rú lên chứ xe không di chuyển. Mỗi khi muốn dừng lại, lái xe số tự động bắt buộc phải trả về số 0, bước xuống xe thì phải kéo thắng tay. Đối với xe số tự động, do không có côn nên đạp thắng hay đạp ga cũng đều có tác dụng cả. Đặc biệt là khi dừng hoặc đậu xe, cách xử lí xe số tự động hoàn toàn khác với xe số sàn.
Khi xe số tự động đang chạy, chỉ cần đạp thắng là xe dừng lại, buông thắng ra, xe lại đi tiếp. Khi dừng đèn ở giao lộ, nhiều tài xế không trả về số N (neutral, tương đương với số 0) mà chỉ đạp thắng. Điều này thực sự nguy hiểm, vì chỉ cần một chút lơ đãng hoặc vươn người lấy cái gì là xe có thể chuyển động, lúc đó vội vàng, lại trong tư thế không thuận lợi, rất dễ đạp nhầm chân ga.
Khi đậu xe cũng vậy. Đối với xe số tự động, việc trả cần số về vị trí P (parking) là bắt buộc. Đồng thời với việc trả cần số về vị trí P, lái xe còn phải kéo thắng tay (parking brake). Vì chỉ cần kéo thắng tay (một số xe đời mới thì việc này được thực hiện bằng chân) là xe số tự động đã dừng lại nên một số lái xe đã không trả số về P, thậm chí cũng không trả về N nữa. Điều này cực kì nguy hiểm. Xe có thể lăn bánh và gây tai nạn trong khi lái xe không có trên xe.
Một số xe cao cấp như Mercedes S class, một vài loại Audi A8 và A8L được thiết kế chế độ chờ đèn giao thông bằng cách đạp thắng tay (parking brake), nhắp thêm 1 nhịp, để nguyên số, khi đèn xanh chỉ cần vù ga là thắng tự nhả. Đây là một tiện ích nhưng ẩn chứa nguy hiểm nếu lái xe không lưu ý.
Có một nguyên tắc lái xe số tự động mà gần như tất cả các cuốn hướng dẫn sử dụng kèm theo xe khi bán ra đều nhấn mạnh, đó là về số P (parking) khi đậu xe. Tôi nhớ đã không ít lần xem thấy trên TV ở Mỹ những phóng sự về sự nguy hiểm do quên trả về số P khi lái xe rời xe.
Trên thực tế, lái xe số tự động thoải mái hơn, dễ dàng hơn so với lái xe số sàn. Tuy nhiên, không phải thoải mái hơn, dễ dàng hơn mà có thể chỉ cần học lái xe số sàn là có thể lái nó mà không cần học gì cả.
Nếu Bộ Giao thông vận tải và các trường dạy lái xe không chú trọng đến việc dạy lái xe số tự động, dạy các kĩ năng chuyên biệt cho việc lái xe số tự động, sẽ còn nhiều vụ tai nạn thương tâm xảy ra.
