Bác sĩ ơi, tại sao bệnh đau mắt đỏ lại dễ lây lan thành dịch? Dấu hiệu nhận biết và phòng bệnh này như thế nào? (Cao Xuân Lộc, Hoàng Mai, Hà Nội)
Trả lời
Hiện nay, tại Hà Nội và một số tỉnh, thành phố trong cả nước đang xuất hiện dịch viêm kết mạc cấp (đau mắt đỏ) với rất nhiều người bị nhiễm.
Đây là tình trạng viêm cấp tính của kết mạc mắt, có thể lây lan thành dịch, thường do Adenovirus gây ra.
Thông thường, vào dịp mùa hè nắng nóng, ở những nơi đông dân cư sẽ xuất hiện những đợt dịch đau mắt đỏ như vậy. Đặc biệt, dịch năm nay kéo dài hơn với diễn biến phức tạp, nhiều trường hợp xuất hiện giả mạc (màng viêm màu trắng đục, bám vào mặt sau của mi mắt và chỉ nhìn thấy khi lật mi lên) và viêm giác mạc, gây ảnh hưởng đến thị lực của người bệnh.
Bệnh đau mắt đỏ lây truyền qua dịch tiết của mắt người bệnh, hoặc dịch tiết từ đường hô hấp nhiễm vào mắt người lành.
Khi người bệnh đưa tay dụi mắt, tiết tố chứa yếu tố gây bệnh sẽ nhiễm vào tay và lây cho người khác thông qua các vật dụng dùng chung như điều khiển từ xa, tay nắm cửa, khăn và chậu rửa mặt,…
Khi người bị bệnh đau mắt đỏ nói to, ho hoặc hắt hơi, nước bọt có chứa virus gây bệnh sẽ bắn ra ngoài và nhiễm vào mắt người khác. Đây là con đường lây lan chính trong cộng đồng.
Bệnh đau mắt đỏ thường xuất hiện sau khi mắt tiếp xúc với nguồn bệnh vài ngày. Người bệnh sẽ thấy đỏ mắt, mi mắt sưng nề, cộm như có dị vật trong mắt, có thể chảy nước mắt, xuất tiết nước trong, dính, khiến người bệnh khó mở mắt, nhất là vào buổi sáng khi mới ngủ dậy. Lúc đầu, bệnh thường xuất hiện ở một mắt, sau lan ra mắt còn lại.
Trong nhiều trường hợp mặc dù được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh đau mắt đỏ vẫn gây biến chứng viêm giác mạc hoặc viêm loét giác mạc. Đây là biến chứng nặng và thường xảy ra ở những người có sức đề kháng yếu (người già, trẻ nhỏ), những người không tuân thủ tốt điều trị, những trường hợp bị đau mắt đỏ nặng (mi sưng phù nhiều, có giả mạc).
Ngoài ra, người bị đau mắt đỏ cũng có thể có sốt, viêm đường hô hấp trên, rối loạn tiêu hóa (ỉa chảy), có hạch trước tai.
Bệnh nhân không nên tự mua thuốc tra vì có thể gây biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, dịch năm nay diễn biến nặng với nhiều trường hợp xuất hiện giả mạc ở kết mạc mi, người bệnh cần đến khám bác sỹ nhãn khoa. Trong trường hợp có giả mạc, phải bóc đi để giảm phản ứng viêm và giúp thuốc ngấm tốt hơn.
Hiện nay chưa có vaccine phòng bệnh đau mắt đỏ, cách phòng bệnh chủ yếu là giữ vệ sinh và tránh lây lan.
Người bị bệnh cần hạn chế đi đến nơi đông người khi không cần thiết, không đi bơi. Khi tay tiếp xúc với dịch tiết từ mắt bị bệnh (sau khi tra thuốc, dụi mắt...), phải rửa tay xà phòng.
Người bệnh cần đeo kính, khẩu trang, nhất là khi đến nơi công cộng để tránh lây nhiễm ra cộng đồng.
Khi phát hiện người bị đau mắt đỏ, chúng ta cần giữ khoảng cách, hạn chế tiếp xúc để tránh lây nhiễm. Cần tăng cường tập luyện, chế độ dinh dưỡng và lao động lành mạnh giúp nâng cao thể trạng, từ đó hạn chế nguy cơ bị bệnh.
Bệnh đau mắt đỏ nếu được khám và điều trị đúng, sẽ khỏi trong vòng một đến hai tuần. Tuy nhiên, đối với những trường hợp có kèm theo viêm giác mạc, bệnh có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm.
Nếu bệnh nhân tự điều trị không đúng có thể gây biến chứng viêm loét giác mạc, thậm chí có thể bị mất thị lực.
Khi bị đau mắt đỏ, người bệnh nên đến các cơ sở nhãn khoa để được khám, chẩn đoán và điều trị đúng. Bởi cũng có nhiều bệnh về mắt nguy hiểm có triệu chứng tương tự như đau mắt đỏ, ví dụ như: bệnh viêm loét giác mạc, glocom, viêm màng bồ đào.
PGS.TS Lê Xuân Cung, Trưởng khoa Giác mạc - Bệnh viện Mắt Trung ương
