Đề nghị tăng số lượng Phó Chủ tịch UBND quận, phường cho Hải Phòng

Chiều 9-10, tiếp tục phiên họp thứ 38, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hải Phòng.

Đề xuất Hải Phòng không tổ chức HĐND quận, phường

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho hay mô hình chính quyền đô thị tại TP Hải Phòng được tổ chức theo hướng tinh gọn, bảo đảm quản lý thống nhất, thông suốt, phù hợp với đặc điểm, tính chất của đô thị; đáp ứng yêu cầu phát triển theo hướng năng động, sáng tạo.

Mô hình này còn nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương các cấp và chất lượng, hiệu quả cung ứng dịch vụ công trên địa bàn; nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền thành phố...

Chính quyền địa phương ở TP Hải Phòng là cấp chính quyền địa phương, gồm có HĐND thành phố và UBND thành phố.

Còn chính quyền địa phương ở các quận, phường của TP Hải Phòng là UBND quận, phường (không có HĐND cấp quận, phường).

Việc tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính khác của TP Hải Phòng được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Trong điều kiện tổ chức chính quyền đô thị (không tổ chức HĐND quận, phường), quyền đại diện của người dân tại quận, phường được thực hiện thông qua đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội của Thành phố, Thường trực HĐND, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND Thành phố.

Theo đó, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND Thành phố tăng lên do được điều chuyển một số nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND quận, HĐND phường.

Ngoài ra, HĐND Thành phố còn phải tăng cường các hoạt động giám sát khi không còn giám sát của HĐND quận, phường và giám sát chuyên đề khi thành phố được Trung ương cho phép thực hiện các cơ chế đặc thù về tài chính, ngân sách, xây dựng, tài nguyên môi trường, nội vụ.

Để phát huy hiệu quả việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, nhất là chức năng giám sát của HĐND TP Hải Phòng, Chính phủ cho rằng cần thiết phải tăng thêm số lượng đại biểu HĐND Thành phố hoạt động chuyên trách để bảo thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND thành phố.

Thành lập “thành phố trong Thành phố”

Vừa qua, Chính phủ đã trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua hồ sơ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 -2025 của TP Hải Phòng, trong đó đề xuất thành lập TP Thủy Nguyên thuộc TP Hải Phòng.

Tại tờ trình gửi Quốc hội lần này, Chính phủ cho rằng cần thiết phải tăng số lượng Phó Chủ tịch UBND của thành phố thuộc thành phố, quận, phường để bảo đảm công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả, toàn diện các công việc của UBND tại các địa bàn.

Do vậy, Chính phủ đề xuất tăng thêm 1 Phó Chủ tịch HĐND và thành lập Ban Đô thị của HĐND thành phố thuộc TP Hải Phòng.

Đồng thời tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách để bố trí các chức danh Trưởng ban, Phó trưởng ban chuyên trách Ban Đô thị của HĐND thành phố thuộc TP Hải Phòng, theo đó, sẽ có 2 Phó Chủ tịch và không quá 8 đại biểu hoạt động chuyên trách.

TP Hải Phòng được bố trí số lượng Phó Chủ tịch UBND thành phố thuộc thành phố có không quá 4 người; số lượng Phó Chủ tịch UBND quận không quá 3 người và số lượng Phó Chủ tịch UBND phường không quá 2 người.

Theo Chính phủ, số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách và Phó Chủ tịch UBND tăng thêm được bố trí từ số biên chế giảm do không bố trí các chức danh chuyên trách HĐND quận, phường (103 người) nên không phát sinh tổng biên chế trong hệ thống chính trị của TP Hải Phòng.

Ngoài ra, quy định này cũng tương đồng với quy định tại Nghị quyết số 131 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại TP.HCM và Nghị quyết số 98 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Làm rõ cơ sở tăng số lượng Phó Chủ tịch UBND quận, phường

Nêu ý kiến của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho hay nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật đề nghị làm rõ cơ sở của việc đề nghị tăng số lượng Phó Chủ tịch UBND quận, phường để tăng tính thuyết phục.

Lý do bởi quy định này chưa phù hợp với chủ trương về giảm số lượng cấp phó và chưa thực sự tương đồng với một số địa phương khác cũng đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị.

“Đề nghị nghiên cứu, tham khảo quy định về số lượng Phó Chủ tịch UBND quận, phường tại các địa phương đã được Quốc hội cho phép thực hiện mô hình chính quyền đô thị để có quy định phù hợp với quy mô, tính chất đô thị của Hải Phòng”- ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Đáng chú ý, Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị rà soát các quy định về HĐND, UBND thành phố thuộc Thành phố để bảo đảm phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết này.

Theo đó, nếu bổ sung các quy định đặc thù cho HĐND, UBND thành phố thuộc Thành phố khác với các đơn vị hành chính đô thị cấp huyện khác thì cần có thêm các lập luận, lý do. Mặt khác, cần làm rõ việc bổ sung này chỉ áp dụng đối với TP Thủy Nguyên khi được thành lập hay áp dụng đối với tất cả các thành phố thuộc TP Hải Phòng (mà sau này có thể được thành lập).

“Trường hợp chỉ áp dụng đối với TP Thủy Nguyên thì nên dừng ở mức thí điểm thực hiện tương tự như tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 đối với TP Thủ Đức”- ông Hoàng Thanh Tùng cho hay.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cần bổ sung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND thị xã để khi thành lập thị xã thuộc TP Hải Phòng cũng không ảnh hưởng đến việc áp dụng mô hình chính quyền đô thị.

Điều hành nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá hồ sơ đã đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình 1 kỳ họp (kỳ họp thứ 8, dự kiến khai mạc 21-10 tới.

“Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành mô hình chính quyền đô thị tại TP Hải Phòng như Chính phủ đề xuất”- ông Nguyễn Khắc Định nói.