Muốn ăn cho lâu, ăn no mà không tức bụng phải nhớ chia cho đều. Muốn khỏe mà quên não chẳng khác nào ăn… gian!
Khó sạch nếu ứ rác
Nếu tưởng muốn não bớt mệt chỉ cần tìm cho ra thuốc bổ não thì nhầm! Đúng là thuốc được quảng cáo ngọt xớt với tác dụng bổ não khó ế vì người mua một phần bởi dễ xiêu lòng trước lời đường mật, một phần bởi đang mệt cầm canh như gần chết đuối nên nhìn gì trôi lờ đờ cũng tưởng là phao! Đúng là có nhiều loại thuốc bổ não, từ dưỡng chất cần thiết cho cấu trúc của tế bào thần kinh, bước qua hoạt chất ổn định dẫn truyền thần kinh, cho đến tác chất cải thiện hàm lượng dưỡng khí nội bào. Nhưng thuốc nào bổ cho nổi nếu gia chủ đích thân đầu độc bộ não bằng rượu bia, thuốc lá, ma túy, thuốc an thần…? Đã vậy các chất kích thích bao giờ cũng có tác dụng trấn an bộ não, nghĩa là càng dùng càng thích dùng thêm, không dùng thấy thiếu thế nào! Trong cảnh rối như tơ vò, mấy ai còn nghiệm cho nổi là việc bồi thêm thuốc vào bộ não đã chật cứng phế phẩm, cho dù thuốc có là thuốc thánh cũng chẳng khác nào tự uống thuốc… độc!
Nhiều chuyên gia ngành thần kinh đã quả quyết biện pháp tốt nhất giúp phục hồi trí nhớ là thiền định.
Thà không thuốc còn hơn
Có thực mới vực được đạo. Đau tất nhiên phải uống thuốc nhưng thay vì chỉ tin vào thuốc, ít ai ngờ thuốc bổ vừa rẻ tiền vừa tốt nhất cho bộ não là giấc ngủ yên bình, giấc ngủ thật sâu với nhiều cơn mộng lành, ngủ sao cho gia chủ thức dậy với cảm giác sảng khoái, lạc quan. Kẹt một nỗi là thuốc tuy hay nhưng lại khó kiếm trong thời buổi trầm uất đang lên ngôi từng giờ. Do tác động của nội tiết tố sản sinh trong tình huống stress, không ít người tuy đặt lưng có thể ngủ ngay vì quá mệt nhưng mới 1, 2 giờ sáng lại giật mình rồi thức trắng đến sáng trong tâm trạng bồn chồn vì sợ đêm mau qua, vì sợ ngày mai lại đến. Không lạ gì nếu nạn nhân bước vào ngày mới trong tâm trạng chưa chơi đã thua. Dễ hiểu nếu nạn nhân tuy không tìm thầy vì khó nói nhưng nhanh chân chạy thuốc… ngủ, chẳng khác nào từng đêm mua thuốc độc trả góp. Đừng quên thầy thuốc đã biết rõ mối liên hệ giữa lạm dụng thuốc an thần và tai biến mạch máu não, đau đầu mạn tính, trầm uất…
Đừng trăm dâu đổ đầu bộ não
Chất lượng của giấc ngủ tùy thuộc vào quân bình giữa hai nhóm nội tiết tố adrenalin/dopamin thành hình từ tâm trạng sân si và endorphin/serotonin được phóng thích từ trạng thái yên bình, thanh thản. Nhóm đầu nếu chiếm ưu thế thì giấc ngủ tất chỉ là khoảnh khắc gia chủ trăn trở với phẫn nộ, uất ức, lo lắng, sợ hãi… tích lũy trong ngày. Trái lại nếu nhóm sau trong thế thượng phong, gia chủ dễ dàng bỏ chín làm mười thì giấc ngủ mỗi đêm là cơ hội để hồn bướm mơ tiên.
Lầm to nếu tưởng lỡ mất ngủ chỉ khiến nạn nhân dễ đổ quạu vào sáng hôm sau. Nếu tưởng đãng trí, mất khả năng phán đoán, giảm óc suy luận là do thiếu gì đó trong não thì sai cả cây số! Trong đa số trường hợp, chức năng tư duy sở dĩ không được triển khai như mong muốn là do dẫn truyền thần kinh bị kẹt xe do vướng quá nhiều ụ đắp bằng rác - nói theo tiếng chuyên môn là tạp niệm - trong não. Đã vậy nếu não lúc nào cũng phải ghi nhận kích ứng dồn dập thì dẫn truyền thần kinh khó tránh chạy lạc đường. Đòi sáng tạo với bộ não ngập rác chẳng khác nào đặt cày trước trâu.
Vui là chính
Chơi sao cho vui là chuyện cá biệt của mỗi người nhưng cách tốt nhất để chơi sao cho khỏe là chọn hình thức trái ngược với sinh hoạt thường ngày. Theo nhiều chuyên gia về stress, cách xả stress tốt nhất cho giới làm việc trí óc là nấu ăn. Có lẽ để tác giả thấm thía hơn về ý nghĩa của chuyện có làm có ăn, có ăn có chịu nhưng đừng chịu đấm ăn xôi!
Người mệt một, não mệt mười! Có qua có lại mới toại lòng nhau. Não không thuộc loại làm ít nói nhiều. Không bộ não nào muốn gia chủ thất vọng. Não bao giờ cũng cố gắng làm tới nơi. Nếu trục trặc chẳng qua vì chủ nhân không hề “fair play” với não mà chỉ theo chơi tới bến!
BS LƯƠNG LỄ HOÀNG
| Nghỉ rồi mệt hơn! Ai cũng hiểu nên tắt lửa nếu nước đã sôi để đừng cạn nước. Nhưng trong dòng chảy cay nghiệt của cuộc sống tranh đua không dễ gì nói không với công việc, dù não đã hết pin. Biết là rất khó thực hiện nhưng biện pháp cần thiết để tút lại bộ não chính là cắn răng tắt máy lúc kẹt xe. Phải nghỉ kịp thời trước khi “hội chứng ngày thứ hai” chiếm thế thượng phong. Quan trọng không kém là cách nghỉ ngơi. Thà đừng nghỉ thậm chí tốt hơn nếu gọi là nghỉ hè mà • Chọn chuyến đi quá ngắn ngày với hành trình căng thẳng; • Chuộng hình thức giải trí với cảm giác mạnh; • Lạm dụng chất kích thích để ướp não với độ cồn, cafein, thuốc ngủ; • Mang theo công việc từ công ty thẳng đến nơi nghỉ dưỡng; • Nhịp sinh hoạt trong kỳ nghỉ thậm chí căng thẳng hơn cả lúc làm việc. |
