Tôi năm nay 30 tuổi, có tình trạng gù lưng, thường xuyên mỏi cổ, vai lệch nhẹ nên rất mặc cảm, tự ti. Xin bác sĩ cho tôi biết tôi có thể chỉnh dáng cân đối lại được không? (Nguyễn Hồng Đào, TP.HCM).
Trả lời
Các lệch vẹo về khung xương của cơ thể không chỉ đơn thuần ảnh hưởng đến chức năng của các hệ cơ quan như hô hấp, tiêu hóa, xương khớp, chất lượng cuộc sống mà còn ảnh hưởng đến các yếu tố thẩm mỹ, gây mất tự ti về vóc dáng, hình thể, nhất là phái đẹp.
Các thói quen sinh hoạt hàng ngày, do tính chất công việc hay chơi thể thao sẽ khiến một nhóm cơ vận động thường xuyên hay ở trạng thái co ngắn liên tục, dẫn đến sự điều chỉnh của cơ thể để phù hợp tư thế hay hỗ trợ vận động đó.
Khi tình trạng trên kéo dài, sự tương quan chiều dài và căng lực giữa các cơ chịu trách nhiệm vận động cho các ổ khớp đó sẽ bị mất cân bằng. Không chỉ gây co kéo, lệch vẹo khung xương, chúng ta có thể bị căng cơ, mỏi cơ, đau các khớp, hạn chế vận động. Việc này có thể khu trú một phần hay toàn bộ cơ thể.
Sự lệch vẹo càng ở vị trí thấp thì hậu quả càng lớn. Do cơ thể chúng ta được cấu tạo đa khớp nối chồng lên nhau, việc cơ thể tự điều chỉnh để phù hợp trạng thái mới sẽ gây lệch vẹo toàn bộ cơ thể.
Các biến đổi về hình thể phổ biến như sau:
1. Hội chứng chéo trên hay mất cân bằng cơ thân trên gây mất cân đối hình thể
- Đầu nhô ra phía trước lệch khỏi trục đứng cơ thể
- Cổ nghiêng xéo ra trước, mất đường cong sinh lý cột sống cổ
- Vai to xệ xuống, bờ vai 2 bên cong vòng ra trước
- Ngực hõm vào, phụ nữ mất bệ đỡ cho bộ ngực đẹp
- Lưng gù, thay đổi đường cong sinh lý cột sống ngực
Triệu chứng điển hình của hội chứng này là đau mỏi cổ vai gáy, tê tay, hạn chế vận động khớp vai, cảm thấy luôn mệt nhọc khó thở, thiếu sức sống và năng lượng.
 |
Hình ảnh một người bị mất cân bằng cơ thân trên gây gù lưng. Ảnh: BSCC |
2. Hội chứng chéo dưới hay mất cân bằng cơ thân dưới
- Bụng dưới ưỡn phình ra khi đứng, dù không có nhiều mỡ
- Mông bị đẩy lên cao, làm cho cảm giác hông to
- Thường hay đi kèm đùi trước to, giống đùi lực sĩ
- Toàn bộ phần cơ thể bị đẩy ra trước, mông phía sau (mông vịt donal)
- Cơ đùi sau mất cân đối so với phía trước, mất vẻ tròn trịa hấp dẫn
- Gối thường quá duỗi, làm cho chân bị cong về phía sau
Ngoài ra một số người bị mắc cả 2 hội chứng mất cân bằng cơ thân trên và dưới cùng lúc.
 |
Người bị mất cơ cân bằng cơ thân trên và dưới cùng lúc. Ảnh: BSCC |
Triệu chứng điển hình của hội chứng mất cân bằng thân dưới là đau mỏi ê ẩm thắt lưng, căng mỏi vùng khung chậu đùi, đi bộ dài thấy khó khăn, thiếu sức sống và năng lượng. Tình trạng này dễ dẫn đến các bệnh thoái hóa cột sống sau này.
3. Chân vòng kiềng, bọng chân to, bàn chân xoay ngoài
Khi bị chân vòng kiềng và chân xoay ngoài, dáng di có phần giống với các mẹ bầu, một phần do các mẹ bầu không phục hồi cơ xương khớp sau sinh.
Tình trạng này cũng có thể xảy ra ở đàn ông hay phụ nữ trẻ do mất cân bằng các cơ vùng hông chậu, đùi, cẳng chân kéo đùi dạng và xoay ngoài tạo ra hình dạng vòng kiềng, mất cân bằng cơ vùng đùi, bắp chân thường đi kèm bắp chân to mặt ngoài.
Bệnh nhân có các triệu chứng đau mỏi gối, đau mỏi bắp chân, đi bộ dài thấy khó khăn. Lâu ngày dẫn đến các bệnh thoái hóa khớp gối, cổ chân. Các biến dạng hình thể tại khớp gối rất dễ gây chấn thương khi chơi thể thao, chạy nhảy, khuân vác.
 |
Người có chân vòng kiềng trước và sau khi được cân chỉnh. Ảnh: BSCC |
4. Một số lệch vẹo vóc dáng hình thể phổ biến khác: như thân ngả trước, ngả sau, lệch vai, lệch hông, vẹo cột sống.
Thông thường các lệch hông hay bất đối xứng khung chậu theo phương ngang hay đi kèm vẹo cột sống, lệch vai gây biến dạng hình thể vùng ngực, lưng và thân dưới.
Bản chất của sự lệch vẹo xương khớp là do mất đi sự tương quan về lực kéo và chiều dài giữa các cơ ở tư thế tĩnh và phát lực cơ khi vận động, giữa các cơ, nhóm cơ phụ trách vận động các ổ khớp.
Thường bản thân chúng ta không thấy được vẹo xương sống nhưng khi thấy tay ngắn tay dài, chân ngắn chân dài thì đó là dấu hiệu cho thấy các lệch vẹo đã trở nên nặng cần đi khám và chữa trị ngay.
Lệch vẹo xương khớp có thể nhìn thấy bằng mắt thường, các thủ thuật và các tư thế khám đặc biệt sẽ giúp phát hiện các nhóm cơ chịu trách nhiệm cho sự mất tương quan này. Các sự lệch vẹo gây ra sự thay đổi về chức năng và hình thể nếu như không đi kèm sự biến dạng về xương và khớp thì đều có thể thực hiện điều trị hiệu chỉnh cơ xương khớp để cân chỉnh lại vóc dáng hình thể một cách thẩm mỹ, cũng như để điều trị phục hồi chức năng.
