Dấu hiệu bất thường trong đấu giá đất tại các huyện ngoại thành của Hà Nội thời gian qua đã được nêu ra trong cuộc họp báo của UBND thành phố, chiều 3-10.
Dấu hiệu bất bình thường
Phó Giám đốc Sở TNMT Hà Nội Nguyễn Minh Tấn cho biết các phiên đấu giá đất được hai huyện Thanh Oai, Hoài Đức tổ chức hồi tháng 8 đã xuất hiện những dấu hiệu bất bình thường. Giá trúng đấu giá cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm.
Cụ thể, 68 thửa đất tại thôn Thanh Thần, xã Thanh Cao, huyện Thanh Oai, có giá trúng đấu giá lên tới mức 51-100 triệu đồng/m2, so với giá khởi điểm chỉ 8,6-12,6 triệu đồng/m2.
Còn 19 thửa đất tại xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức, giá trúng đấu giá lên tới 91,3-133,3 triệu đồng/m2 tùy thửa, cao gấp nhiều lần so mức giá khởi điểm vốn chỉ 7,3 triệu đồng/m2.
Để đánh giá dấu hiệu bất thường thì còn phải xem xét tình hình người trúng đấu giá nộp tiền. Và kết quả, như ông Tấn nói: “Đến hết hạn nộp tiền trúng đấu giá ở Thanh Oai, hôm 14-9, mới có 14/68 thửa người mua nộp đủ tiền sử dụng đất. Còn 19 thửa đất đấu giá tại ở Hoài Đức, đến nay vẫn chưa đến hết hạn nộp tiền”.
Ba vấn đề tồn tại
Như PLO đã đưa tin, trước hiện tượng được đánh giá là bất thường trong đấu giá đất này, Chính phủ, các bộ ngành liên quan và lãnh đạo Hà Nội đã có nhiều văn bản chỉ đạo rà soát, kiểm tra.
Qua kiểm tra, xác minh, Sở TN&MT xác định có ba vấn đề tồn tại trong công tác đấu giá đất thời gian qua.
Thứ nhất, giá khởi điểm trong đấu giá đất hiện tại được thực hiện theo Luật Đất đai cũ. Tức là bị khống chế bởi trần khung giá mà Chính phủ ban hành. Trên cơ sở khung giá này, Hà Nội đã ban hành bảng giá đất theo Quyết định 30/2019/QĐ-UBND, sau đó điều chỉnh bởi Quyết định 20/2023/QĐ. Bảng giá đất này, trong giai đoạn giao thời của Luật Đất đai 2024, vẫn phải áp dụng đến ngày 31-12 tới.
Vì trần khung giá đất của Chính phủ thấp, nên giá khởi điểm trong đấu giá đất theo bảng giá đất mà thành phố đã ban hành chưa thể gần với mặt bằng giá thị trường được. Điều này sẽ được khắc phục trong thời gian tới khi triển khai Luật đất đai mới.
“Hiện Sở TN&MT đang chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tập trung triển khai xây dựng bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024 và các Nghị định liên quan. Lúc đó sẽ sát với thị trường hơn” – ông Tấn cho hay.
Thứ hai, trên địa bàn Thủ đô xuất hiện tình trạng người tham gia đấu giá không có nhu cầu để ở mà nhằm mục đích kinh doanh, đầu cơ.
“Tình trạng trả giá cao hơn giá thị trường để trúng đấu giá sau đó bỏ tiền đặt cọc, không nộp tiền trúng đấu giá có thể hiểu là nhằm mục đích làm giá, thổi giá, gây nhiễu loạn giá thị trường. Việc này vẫn chưa được kiểm soát triệt để” – ông Tấn nói.
Thứ ba, đối với phương thức đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất cho cá nhân tự xây dựng nhà ở còn tồn tại nhiều trường hợp sau khi mua thì không xây nhà ngay, mà bỏ đất hoang.
Điều này gây khó khăn trong quản lý quy hoạch, mất mỹ quan đô thị, lãng phí nguồn lực đất đai, không đưa đất vào sử dụng.
Đâu là giải pháp?
Để khắc phục tình trạng đầu cơ, thổi giá trong đấu giá đất, ông Tấn ngoài việc tích cực triển khai Luật Đất đai mới, Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện quy định về đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn. Trong đó cần hạn chế hình thức đấu giá để giao đất cho cá nhân tự xây dựng nhà ở.
Thay vì mở rộng đối tượng cá nhân thì nên chuyển hướng đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất, hoặc cho thuê đất với đối tượng là tổ chức để thực hiện dự án đầu tư, đảm bảo lựa chọn được chủ đầu tư có đủ năng lực thực hiện dự án theo quy định, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất.
Căn cứ quy định của pháp luật đất đai hiện hành, Sở TN&MT đang tiếp tục chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ thực hiện cập nhật, điều chỉnh bảng giá đất, trình UBND thành phố quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định.
Đồng thời kịp thời cập nhật, phối hợp, hướng dẫn UBND cấp huyện tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác xác định giá đất.
Về triển khai, tổ chức đấu giá, ông Tấn cho rằng cần phải công khai, minh bạch trong việc cung cấp thông tin về các phiên đấu giá trên các hệ thống thông tin từ Trung ương, đến, thành phố và các quận, huyện.
UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất và cho thuê đất đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật hiện hành. Xem xét việc quy định bước giá, tiến hành đấu nhiều vòng bắt buộc, đảm bảo tính cạnh tranh và sát giá thị trường.
UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện nghiêm việc cử đại diện tham dự, giám sát việc thực hiện phiên đấu giá; truất quyền tham dự cuộc đấu giá của người tham gia đấu giá vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm quy định tại khoản 5 Điều 9 Luật Đấu giá tài sản.
Dừng phiên đấu giá khi phát hiện có hành vi thông đồng, dìm giá, gây rối, mất trật tự tại cuộc đấu giá hoặc hành vi bất thường khác theo quy định.
Sở TN&MT Hà Nội cũng đề nghị Công an thành phố xem xét các biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện vi phạm trong công tác đấu giá quyền sử dụng đất.
Hướng dẫn UBND các quận, huyện, thị xã có biện pháp ngăn chặn các trường hợp vi phạm quy định đấu giá không được tiếp tục tham gia đấu giá. Đề xuất giải pháp ngăn chặn hoặc hạn chế việc tiếp tục tham gia đấu giá đối với các trường hợp đã từng tham gia đấu giá, trả giá cao bất thường để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền trúng đấu giá theo quy định.
Đề nghị UBND cấp huyện lập danh sách các trường hợp trả giá cao hơn thị trường để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền trúng đấu giá theo quy định gây nhiễu loạn thị trường, công bố danh sách công khai trên trang thông tin...
