Hậu tranh luận giữa 2 ông Biden - Trump: Bên xoa dịu, bên khuếch trương

Tối 27-6 tại TP Atlanta (bang Georgia),Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức bắt đầu phiên tranh luận đầu tiên do đài CNN tổ chức. Hai bên liên tục công kích nhau về loạt vấn đề nóng như: bức tranh kinh tế Mỹ; vấn đề phá thai; chiến sự Nga-Ukraine; vụ bạo loạn Điện Capitol ngày 6-1-2021;...

Kịch liệt công kích nhau

Theo đúng như “luật chơi" đã công bố trước đó, phiên tranh luận diễn ra tại trường quay của CNN, kéo dài 90 phút với hai lần nghỉ giữa chừng. Không có khán giả theo dõi trực tiếp, nhưng có phát sóng livestream cho cử tri xem. Trong phiên tranh luận, mỗi bên có 1 phút để trình bày quan điểm, sau đó mic sẽ bị tắt và chuyển sang lượt nói của đối phương. Luật chơi rất khắt khe, mic sẽ dừng ngay khi hết thời gian, và dường như nhiều lúc cả hai ứng viên đều chưa trình bày xong lập luận của họ.

Cuộc tranh luận mở màn với chủ đề về bức tranh kinh tế Mỹ, khi người dẫn dắt hỏi ông Biden rằng: "Ông sẽ nói gì với những cử tri nghĩ rằng cuộc sống của họ tệ hơn so với thời ông Trump làm tổng thống?".

Tổng thống đương nhiệm lập tức quy trách nhiệm cho người tiền nhiệm Donald Trump, chẳng hạn như đại dịch thì được xử lý quá tệ, nhiều người chết, nền kinh tế sụp đổ, không có việc làm, tỉ lệ thất nghiệp lên tới 15%. Tổng thống Biden đánh giá rằng nền kinh tế đang bùng nổ và hầu như chưa bao giờ tốt hơn như hiện nay, dù vẫn còn nhiều việc phải làm phía trước.

Đáp lại, ông Trump khẳng định đất nước đã "có một nền kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử" dưới nhiệm kỳ của mình.Tiếp đó, cựu Tổng thống Trump nói rằng "nền kinh tế Mỹ hiện đang sụp đổ" và hoàn toàn hỗn loạn.

Về vấn đề phá thai, cựu Tổng thống Trump hoan nghênh quyết định của Tòa án Tối cao khi hủy bỏ phán quyết trong vụ kiện Roe và Wade năm 1973 (vốn công nhận quyền phá thai theo hiến pháp của phụ nữ và hợp pháp hóa việc này trên toàn quốc). Trong khi đó Tổng thống Biden cam kết sẽ khôi phục phán quyết này, lập luận rằng các chính trị gia không nên tham gia vào việc chăm sóc sức khỏe phụ nữ.

Cựu tổng thống không trả lời trực tiếp câu hỏi về vai trò trong cuộc bạo loạn ngày 6-1-2021, mà thay đó cố gắng chuyển hướng sự chú ý vào kế hoạch tranh cử. Sau đó, ông Trump đổ lỗi cho Chủ tịch Hạ viện Mỹ khi đó là bà Nancy Pelosi vì đã từ chối cơ hội triển khai lực lượng vệ binh quốc gia.

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng châm biếm ông Trump liên quan vụ ông Trump bị bồi thẩm đoàn ở New York kết luận phạm 34 tội danh hình sự trong vụ xử ông chi tiền "bịt miệng" ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels. Trong khi đó, ông Trump “phản đòn" bằng cách nói con trai Hunter Biden của tổng thống đương nhiệm cũng là "một tội phạm bị kết án ở mức độ rất cao".

Trong suốt phiên tranh luận, hai bên cũng liên tục “đấu khẩu" quanh các vấn đề nổi cộm như: chiến sự Nga-Ukraine; cuộc rút quân của Mỹ ở Afghanistan; xung đột Israel-Hamas;... cũng như được hỏi về nhiều vấn đề hóc búa như việc công nhận kết quả bầu cử, công nhận tư cách nhà nước của Palestine,...

"Thắng, thua" chưa phân định

"Các cuộc tranh luận thường không có ảnh hưởng lớn đến kết quả bầu cử. Nhưng vì chúng ta đang ở cuộc đua mà xác suất hiện là 50-50 (rất sát sao), nên bất kỳ thay đổi nhỏ nào cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn" - ông Matt Grossmann, GS khoa học chính trị tại ĐH bang Michigan (Mỹ), nhận định.

Đánh giá phiên tranh luận, phần lớn cử tri Cộng hoà đều cho rằng phần thắng có vẻ nghiêng về phía ông Trump. Trong khi đó, các cử tri Dân chủ được cho là đang “hoảng loạn” trước phần thể hiện của ông Biden, khi tổng thống đương nhiệm nhiều lần diễn đạt lắp bắp trong buổi tranh luận.

Sau phiên tranh luận, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson viết trên nền tảng X (trước đây là Twitter) rằng cựu Tổng thống Trump là ứng cử viên duy nhất “đủ điều kiện và năng lực” để trở thành tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tới. “Đây là màn tranh luận không cân xứng nhất trong lịch sử các cuộc tranh luận của ứng viên tổng thống Mỹ” - ông Johnson viết.

Ông Larry Kudlow - cựu cố vấn kinh tế trưởng của Mỹ - nhận định rằng ông Trump đã đi đúng hướng khi nói trúng vấn đề về cắt giảm thuế và tăng trưởng kinh tế Mỹ. “Ông ấy đã hoàn toàn đánh bại ông Biden về các vấn đề đó. Ông ấy hạ đo ván đối thủ liên quan lập luận về lạm phát và về vấn đề biên giới. Đó chính là thông điệp chiến thắng. Đó chính là sự liên kết mà cử tri mong muốn” - ông Kudlow bình luận, theo tờ Fox News.

Đối mặt với sự “hoang mang" ở nhóm cử tri Dân chủ, nhóm tranh cử của ông Biden đã lên tiếng trấn an, nhấn mạnh rằng ông Biden đã thành công khi nêu được các vấn đề cốt lõi, làm rõ được chính sách đối với người dân Mỹ.

Phó Tổng thống Kamala Harris cho biết cử tri Mỹ nên tập trung vào những gì Tổng thống Biden đã làm được cho đất nước trong thời gian ông tại nhiệm, chứ không phải màn thể hiện của ông ấy trên sân khấu tranh luận.

Thống đốc bang California - ông Gavin Newsom cho biết ông không lo ngại về năng lực lãnh đạo đất nước của ông Biden. “Tôi sẽ không bao giờ quay lưng lại với Tổng thống Biden. Tôi biết những gì ông ấy đã làm được trong ba năm rưỡi qua. Tôi biết ông ấy có khả năng làm thêm những gì. Và tôi biết tầm nhìn của ông ấy” - ông Newsom nói.

Ngay sau khi kết thúc phiên tranh luận đầu tiên, đài CNN đã công bố khảo sát nhanh lấy ý kiến những cử tri theo dõi phiên tranh luận (với 565 cử tri tham gia khảo sát). Theo CNN, kết quả của cuộc khảo sát nhanh này chỉ phản ánh quan điểm của riêng nhóm cử tri đã theo dõi và không đại diện cho quan điểm của toàn bộ công chúng bỏ phiếu.

Theo khảo sát, 67% cử tri đăng ký theo dõi tranh luận cho biết ông Trump có màn thể hiện tốt hơn so với đối thủ, trong khi con số này dành cho ông Biden là 33%. Khoảng 81% cử tri tham gia khảo sát cho biết cuộc tranh luận không ảnh hưởng lựa chọn của họ về việc bầu ai làm tổng thống nhiệm kỳ tới. 14% cho biết cuộc tranh luận khiến họ cân nhắc lại nhưng vẫn chưa thay đổi quyết định, trong khi 5% cho biết cuộc tranh luận khiến họ thay đổi quyết định về việc bỏ phiếu cho ai.