Sáng 12-6, tại Hội nghị thẩm định Quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, công tác quy hoạch có ý nghĩa rất lớn trong việc định hình và xây dựng các kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế - xã hội nói chung và trong từng lĩnh vực nói riêng.
Cần 6,4 triệu tỉ đồng vốn đầu tư trong thời kỳ 2021-2030
“Trong thời gian qua, với nhận thức như trên, lãnh đạo TP.HCM đã tập trung đôn đốc triển khai công tác lập quy hoạch TP.HCM”, ông Mãi nói và cho biết bước đầu thành phố cũng đã có kết quả tương đối tốt.
Vì vậy, Dự thảo Báo cáo quy hoạch TP. HCM tập trung thể hiện rõ các định hướng phát triển trên 5 nội dung: Kinh tế xanh; Đô thị sáng tạo; Hạ tầng thông minh; Xã hội văn minh và Môi trường bền vững.
Cụ thể, TP.HCM đặt mục tiêu trở thành đô thị có tốc độ tăng trưởng kinh tế và tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân đầu người thuộc nhóm đứng đầu cả nước, có chất lượng cuộc sống cao, giàu bản sắc, môi trường bền vững, thích ứng với biển đổi khí hậu.
Tầm nhìn đến năm 2050, TP.HCM là đô thị toàn cầu hấp dẫn và bền vững; trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ của châu Á; kinh tế, văn hóa phát triển đặc sắc; người dân có chất lượng cuộc sống cao; là hạt nhân của vùng TP.HCM và vùng Đông Nam Bộ, cực tăng trưởng của cả nước.
Theo Dự thảo báo cáo quy hoạch TP.HCM, dự kiến trong giai đoạn 2021-2025, thành phố sẽ cần khoảng 2,23 triệu tỉ đồng vốn đầu tư; giai đoạn 2026-2030 với sự phát triển mạnh mẽ sẽ cần hơn 4,2 triệu tỉ đồng (tương ứng 6,4 triệu tỉ đồng cho cả thời kỳ 2021 - 2030).
Thành phố sẽ ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước để đẩy mạnh thực hiện các công trình, dự án hiện đang chậm tiến độ, có kế hoạch chi tiết triển khai danh mục các công trình trọng điểm, mang tính động lực đảm bảo tính đồng bộ.
Đồng thời, thành phố sẽ tập trung thu hút các nhà đầu tư chiến lược, công nghệ cao, công nghệ mới, tiên tiến, quản trị hiện đại; công khai, minh bạch các thông tin về cơ hội đầu tư, đảm bảo công bằng trong việc lựa chọn nhà đầu tư; thu hút tối đa nguồn lực của khu vực tư nhân; đẩy mạnh hợp tác công - tư (PPP).
Tại phiên họp thẩm định, theo ông Phan Văn Mãi, TP.HCM mong muốn nhận được ý kiến của lãnh đạo Bộ KH&ĐT và các thành viên Hội đồng thẩm định, các chuyên gia phản biện để hoàn thiện hơn nữa hồ sơ quy hoạch TP.HCM.
Giải quyết các điểm nghẽn để trở thành đô thị toàn cầu
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh cho biết, TP.HCM là đô thị đặc biệt của cả nước, là cửa ngõ quan trọng kết nối với khu vực và thế giới; là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ; là đầu tàu, động lực, có sức hút và sức lan tỏa lớn của vùng Đông Nam Bộ và cả nước.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, trong thời gian qua, TP.HCM đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khi vai trò đầu tàu, động lực dẫn dắt có chiều hướng chững lại.
Cụ thể, mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế chậm đổi mới; tốc độ tăng trưởng kinh tế GRDP thấp hơn trung bình cả nước, có xu hướng giảm dần trong những năm gần đây. Chất lượng tăng trưởng và năng suất lao động thấp, tỷ trọng công nghiệp trong cơ cấu kinh tế giảm dần; cơ cấu nội ngành công nghiệp lạc hậu, dựa chủ yếu vào các ngành thâm hụt lao động.
Theo Bộ trưởng, tổ chức không gian phát triển còn nhiều bất cập; hạ tầng chưa đồng bộ; quỹ đất phát triển công nghiệp ít, không gian phát triển các khu công nghiệp chưa phù hợp, dẫn tới việc thu hút đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp còn gặp khó khăn.
Bộ trưởng cũng lưu ý, công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch đô thị còn nhiều hạn chế; cấu trúc không gian đô thị chưa phù hợp với một đô thị cực lớn và siêu thành phố trong tương lai, chưa khai thác hết các tiềm năng, lợi thế của một đô thị ven sông, hướng biển.
“Nội dung Quy hoạch TP. HCM đã đủ mạnh, tương xứng với mục tiêu phát triển đầy tham vọng, những vấn đề, thách thức rất lớn mà TP.HCM phải đối mặt trong thời gian tới hay chưa? Những vấn đề trọng tâm, các khâu đột phá trong thời gian tới là gì?”, Bộ trưởng đặt vấn đề và lưu ý rằng, việc luận chứng để chọn kịch bản tăng trưởng 8,5-9,0%, trong đó giai đoạn 2026-2030 là 9,5-10% cũng là thách thức rất lớn đối với thành phố.
"Cần có những đột phá và giải pháp gì để quy hoạch TP.HCM đảm bảo tính khả thi, trong khi tỷ trọng cơ cấu khu vực công nghiệp và xây dựng rất khiêm tốn, đến năm 2030, chỉ chiếm 26,3 - 27,3%, tăng không đáng kể so với năm 2020 là 25%", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng cũng cho rằng, địa phương có hai hồ sơ quy hoạch cùng được trình là Quy hoạch TP.HCM và Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM được thực hiện theo Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị. Do đó, cần có sự thống nhất về: Quy mô dân số, định hướng phân bổ không gian, phân khu chức năng, hệ thống đô thị và nông thôn.
Về phương án phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật, Bộ trưởng lưu ý đến việc phát triển, sử dụng hiệu quả không gian ngầm, hạ tầng giao thông để giải quyết các vấn đề về ùn tắc giao thông trong đô thị; phát triển hạ tầng số. Giải quyết các vấn đề về ngập úng, ô nhiễm môi trường; đặc biệt là ô nhiễm không khí, bụi mịn...
Về bố trí không gian phát triển các khu công nghiệp, hiện trong Quy hoạch chỉ tiêu đất khu công nghiệp vượt 1.489,1 ha so với chỉ tiêu đất khu công nghiệp được Thủ tướng Chính phủ phân bổ. Do đó, đề nghị UBND TP.HCM rà soát phương án phát triển hệ thống khu công nghiệp, khu chế xuất đến năm 2025 theo đúng chỉ tiêu đất khu công nghiệp đã được Thủ tướng Chính phủ giao.
Về các vấn đề xã hội, Báo cáo Quy hoạch cần tập trung vào vấn đề phát triển bền vững, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và vấn đề an sinh xã hội, giải quyết điểm nghẽn về chất lượng nguồn nhân lực, đảm bảo an ninh chính trị trên địa bàn.
Cần nhiều giải pháp để quy hoạch đảm bảo tính khả thi
Góp ý tại hội nghị, PGS. TS Phạm Trung Lương cho rằng, dự thảo báo cáo quy hoạch TP.HCM cần làm rõ hơn quan điểm và phương án tổ chức phát triển không gian ngầm. Bởi đây là một không gian quan trọng của một đô thị hiện đại, đây cũng là không gian góp phần đảm bảo phát triển giao thông với các công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm.
Ngoài ra, ông Lương đề xuất xem xét bổ sung giải pháp nâng cao năng lực quản trị đô thị để đáp ứng yêu cầu của thành phố, trở thành đô thị hiện đại, thông minh.
Bên cạnh đó, nhiều đại biểu góp ý kiến cho rằng Dự thảo báo cáo quy hoạch TP. HCM cần đi sâu phân tích tác động của cảng trung chuyển Cần Giờ với kinh tế biển thành phố cũng như tác động đến các cảng như Cát Lái, Hiệp Phước... Mặt khác, cảng nằm ngay bên khu sinh quyển quốc tế Cần Giờ nên cũng cần xem xét đánh giá tác động về môi trường ở mọi khía cạnh.
Tại phiên họp, các thành viên Hội đồng thẩm định, các chuyên gia đã đưa ra nhiều ý kiến, kiến nghị để hoàn thiện hơn nữa hồ sơ quy hoạch TP.HCM như, làm rõ điểm nghẽn về thực trạng phát triển du lịch TP.HCM; phương hướng phát triển và tổ chức không gian du lịch; phương án phát triển hạ tầng...
Đặc biệt, các đại biểu, chuyên gia lưu ý dự thảo báo cáo quy hoạch TP. HCM cần làm rõ vấn đề ngập lụt, triều cường và hệ sinh thái đất ngập nước khu vực huyện Nhà Bè, Cần Giờ để đề xuất giải pháp phù hợp.
Sau khi thảo luận, cho ý kiến, Hội đồng thẩm định đã tiến hành biểu quyết bằng phiếu đánh giá thông qua quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với kết quả 100% đồng ý (với điều kiện có chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện).
