Hãng tin Al Jazeera đưa tin chính phủ Cộng hòa Cyprus ngày 13-10 quyết định ngưng chương trình “hộ chiếu vàng” trong bối cảnh dư luận nước này đang xôn xao trước tiết lộ của Al Jazeera về việc các quan chức cấp cao Cyprus sẵn sàng tiếp tay giúp tội phạm có được hộ chiếu nước này.
Bão dư luận tại Cyprus
Bộ Nội vụ và Tài chính Cyprus hôm 13-10 đã thông báo trên mạng Twitter rằng chương trình đầu tư định cư thông qua hình thức hiện tại sẽ bị hủy bỏ từ ngày 1-11.
"Đề xuất dựa trên những điểm yếu lâu nay cũng như dựa trên việc lạm dụng khai thác các điều khoản của chương trình này" – tuyên bố cho hay.
Ngoài ra, Bộ trưởng Tư pháp Cyprus George Savvidis cho biết một cuộc điều tra hình sự có thể được tiến hành.
Ảnh minh hoạ hộ chiếu của Cộng hoà Cyprus. Ảnh: ATHANASIOU
"Những thông tin được Al Jazeera đăng tải trong vài giờ qua đang gây ra sự phẫn nộ, tức giận và lo ngại trong dân chúng" – ông Savvidis cho biết.
Trước đó, đơn vị điều tra của Al Jazeera hôm 12-10 đã công bố tài liệu "The Cyprus Papers Undercover" cho thấy Chủ tịch Quốc hội Cyprus Demetris Syllouris và thành viên quốc hội Christakis Giovanis sẵn sàng hỗ trợ và tiếp tay cho những tội phạm bị kết án có được hộ chiếu thông qua Chương trình Đầu tư Cyprus (CIP).
Al Jazeera hồi tháng 8 cũng đã tiết lộ "The Cyprus Papers", trong đó lưu trữ gần 1.400 hồ sơ cho thấy Cyprus đã cấp hộ chiếu cho những tội phạm bị kết án ở nước họ và những người bị Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) truy nã nhiều năm trước đó.
Sau thông báo hôm 13-10 của chính phủ Cyprus, ông Syllouris cho biết sẽ tạm hoãn công tác kể từ ngày 19-10 cho đến khi các cuộc điều tra của chính phủ hoàn tất.
Theo chương trình CIP, bất kỳ ai có đủ khả năng đầu tư ít nhất 2,5 triệu USD vào nền kinh tế Cyprus, thường là thông qua bất động sản, đều có thể nhận được hộ chiếu nước này.
Chương trình này đã bị Liên minh châu Âu (EU) và các tổ chức phi chính phủ chống tham nhũng chỉ trích với cáo buộc làm tăng nguy cơ rửa tiền thông qua các tổ chức tài chính của châu Âu.
Quan chức Cyprus tiếp tay
Các phóng viên của Al Jazeera đã bí mật vào vai người đại diện cho một doanh nhân Trung Quốc đang quan tâm đến việc có được hộ chiếu Cyprus.
Doanh nhân này từng bị kết án vì rửa tiền, điều này vốn không đủ điều kiện nộp đơn xin cấp hộ chiếu theo quy định của Cyprus.
Tuy nhiên, hết lần này đến lần khác, họ được cho biết rằng bản án sẽ không thành vấn đề miễn là đầu tư đủ tiền - ngụ ý rằng khách hàng của họ càng đầu tư nhiều hơn ngưỡng 2,5 triệu USD, họ sẽ tránh được những hạn chế.
Ảnh minh hoạ hộ chiếu của Cộng hoà Cyprus. Ảnh: ATHANASIOU
Nghị sĩ Christakis Giovani, cũng là một trong những nhà phát triển bất động sản nổi tiếng nhất của hòn đảo, nói với các phóng viên Al Jazeera - đang vào vai người đại diện của doanh nhân Trung Quốc - rằng ông sẽ đảm bảo thỏa thuận được thực hiện.
"Điều đó không dễ. Nhưng tôi có thể hứa, chúng tôi sẽ làm điều tốt nhất. Và tôi tin rằng chúng tôi có kinh nghiệm” – ông Giovani nói.
Chủ tịch Quốc hội Demetris Syllouris thậm chí còn nói với các phóng viên này rằng: "Bạn có thể nói với ông ấy - doanh nhân Trung Quốc - rằng ông ấy sẽ được cấp hộ chiếu mà không cần đề cập đến tên tôi hay bất kỳ ai khác, sự ủng hộ hoàn toàn từ Cyprus. Bất kể cấp độ nào về chính trị, kinh tế, xã hội, mọi thứ đều ổn".
Những lời như thế này đã được nhiều quan chức khác lặp lại, trong đó có một luật sự thậm chí cho rằng có thể thay đổi tên trên hộ chiếu, thay đổi cả danh tính của người nộp đơn.
Những người có mặt trong cuộc điều tra, gồm ông Syllouris và Giovani, đều phủ nhận hành vi sai trái và đề cập đến một báo cáo được nộp cho đơn vị chống rửa tiền của Cyprus.
Hai quan chức cho biết giao dịch với các nhà báo đang vào vai của Al Jazeera là nhằm thu thập thông tin để hỗ trợ cho một báo cáo của các cơ quan chức năng chứ không phải "mách nước".
Trước đó, bà Ursula von der Leyen – Chủ tịch Ủy ban châu Âu – hôm 16-9 đã kêu gọi ngừng chương trình “hộ chiếu vàng” của Cộng hòa Cyprus và Malta trước lo ngại làn sóng nhập cư từ Trung Quốc.
“Các giá trị châu Âu không phải để bán. Việc vi phạm pháp quyền không thể dung thứ. Tôi sẽ tiếp tục bảo vệ nó và tính toàn vẹn của các thể chế châu Âu – bao gồm tính ưu việt của luật pháp châu Âu, quyền tự do báo chí, sự độc lập của cơ quan tư pháp hay việc bán hộ chiếu vàng” – bà Leyen khẳng định.
