Ngày 22-10, nguồn tin của PLO cho biết ông Quảng Đức Tuyên, Phó Chánh án TAND Cấp cao tại TP.HCM, vừa ký quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án hình sự phúc thẩm của TAND Bình Thuận về vụ tráo máy Nhật bằng máy Trung Quốc phát cho dân nghèo.
Theo đó, kháng nghị đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử giám đốc thẩm, hủy toàn bộ bản án phúc thẩm trên và bản án sơ thẩm của TAND Hàm Thuận Bắc để điều tra, xét xử lại theo đúng quy định pháp luật.
Máy bên ngoài dán nhãn Honda nhưng bên trong lại là TQ.
Đây cũng là vụ việc mà Pháp Luật TP.HCM đã phát hiện và có loạt bài điều tra, phản ảnh từ đầu năm 2017. Thủ tướng, Phó Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần có văn bản chỉ đạo xử lý nghiêm theo pháp luật.
Ngày 15-5, TAND tỉnh Bình Thuận xử phúc thẩm, giữ nguyên án đối với bị cáo Huỳnh Thúc Mẫn (cựu chủ tịch UBND xã La Dạ) ba năm sáu tháng tù và Dương Ngọc Như Hiền (cựu kế toán xã La Dạ) hai năm tù, cùng về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Tòa cũng yêu cầu hai bị cáo phải có trách nhiệm bồi thường hơn 280 triệu đồng cho UBND xã La Dạ.
Theo cáo trạng, thực hiện Quyết định 755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ cho những hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và các hộ nghèo ở các xã/thôn/bản đặc biệt khó khăn, có 306 hộ ở xã La Dạ, huyện Hàm Thuận Bắc được hỗ trợ 5 triệu đồng/hộ. UBND xã La Dạ được cấp hơn 1,5 tỉ đồng kinh phí.
Sau đó, ông Mẫn ký hợp đồng với ông Hồ Minh Thắng (chủ cơ sở nông ngư cơ Minh Thắng) cung cấp 438 máy nông cụ cùng phụ kiện xuất xứ Việt Nam và liên doanh hợp tác trị giá hơn 1,5 tỉ đồng. Tuy nhiên, ông Thắng chỉ đặt mua máy móc nông cụ là hàng không rõ xuất xứ, trôi nổi, không hóa đơn chứng từ.
Sau khi nhận máy về, nhiều hộ dân phản ánh máy móc bị đánh tráo và giá trị không đủ 5 triệu đồng mà họ được nhận. Hội đồng định giá trong tố tụng huyện kết luận: Tất cả máy móc như máy xịt thuốc, máy cắt cỏ, máy bơm nước đều dưới giá 5 triệu đồng, có giá chỉ từ 1,3 triệu đến 3,5 triệu đồng.
Thiệt hại tổng cộng trong vụ án là hơn 780 triệu đồng, trong đó ông Thắng hưởng lợi bất chính gần 500 triệu đồng. Ông Mẫn cùng bà Hiền gây thất thoát hơn 280 triệu đồng. Sau khi vụ án xảy ra, ông Thắng đã mang đổi lại 176 máy móc cho các hộ dân, trị giá 730 triệu đồng...
Hai bị cáo Mẫn và Hiền tại phiên tòa phúc thẩm.
Tại phiên tòa, luật sư của bị cáo đề nghị tòa trả hồ sơ để điều tra lại do chủ trương của tỉnh và huyện về việc này không cụ thể. Khi huyện biết xã tổ chức mua máy phát cho dân mà lẽ ra phải phát tiền nhưng không có ý kiến gì. Đại diện Phòng Dân tộc huyện cũng thừa nhận đã thiếu sót. Tuy nhiên, tòa không chấp nhận ý kiến này.
Hai bị cáo vẫn tiếp tục kêu oan cho rằng mình không hưởng lợi gì và trước khi thống nhất phát máy cho dân đã đưa ra Đảng ủy xã xin ý kiến. Do đó cần phải khởi tố, xử lý ông Thắng vì đã lừa dối họ và người dân. Tuy nhiên, tòa cũng bác luôn ý kiến này.
Theo quyết định kháng nghị, ông Mẫn và bà Hiền không phải là người quản lý tài sản nên không đủ yếu tố cấu thành tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Cụ thể theo thông tư liên tịch của Ủy ban Dân tộc, Bộ Tài chính, Bộ NN&PTNT thì UBND xã là chủ thể giám sát và thay mặt Chính phủ cấp vốn cho người dân mà không phải là chủ thể được giao quản lý, sử dụng nguồn vốn do Chính phủ tài trợ và nguồn vốn này cũng không phải là tài sản thuộc đối tượng điều chỉnh bởi Luật Quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước.
Đặc biệt, phiên trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh Bình Thuận khóa X (5-7-2019) cho biết toàn tỉnh chỉ có 8/33 xã thực hiện việc hỗ trợ bằng tiền cho các hộ dân, còn lại hỗ trợ bằng máy móc có kiểm tra, nghiệm thu của các ban ngành. Trong vụ án tại La Dạ, biên bản nghiệm thu có đại diện một số ban ngành của huyện Hàm Thuận Bắc.
Theo TAND Cấp cao tại TP.HCM, cần phải điều tra, làm rõ UBND tỉnh Bình Thuận, UBND cấp huyện có chủ trương cho UBND cấp xã trên toàn tỉnh mua máy cấp cho người dân hay không. Nếu có thì trách nhiệm của các cơ quan này như thế nào, trách nhiệm của UBND xã như thế nào. Từ cơ sở đó mới xác định được trách nhiệm hình sự và dân sự của hai bị cáo Mẫn và Hiền.
Ngoài kháng nghị hủy hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm, TAND Cấp cao tại TP.HCM cũng yêu cầu tạm đình chỉ thi hành bản án hình sự phúc thẩm của TAND tỉnh Bình Thuận đối với hai bị cáo Mẫn và Hiền. Được biết ngày 1-10, ông Mẫn đã bị bắt thi hành án khi đang điều trị tại Bệnh viện Phổi tỉnh Bình Thuận.
Được biết liên quan đến chủ trương mua sắm máy móc phát cho dân nghèo mà không phát tiền đúng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, tháng 1-2016 và tháng 7-2016, UBND huyện Hàm Thuận Bắc đã ban hành công văn và quyết định về bổ sung kinh phí mua sắm máy móc.
Trong khi đó, theo trả lời chất vấn, UBND tỉnh Bình Thuận cho biết không ban hành văn bản nào chỉ đạo hay hướng dẫn về chủ trương này. Tuy nhiên, theo cách trả lời của UBND tỉnh Bình Thuận thì việc phát máy móc, tỉnh đã biết và có chỉ đạo thực hiện theo đúng quy định mà không có văn bản nhắc nhở, chỉ đạo phải cấp tiền cho dân đúng như quy định của Thủ tướng Chính phủ.
