Lo ngại gom đất, đội giá ở Long Thành

Sáng 27-10, Quốc hội (QH) đã thảo luận tại tổ báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho hay số tiền để triển khai dự án trên là hơn 23.000 tỉ đồng. Trong đó tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên 18.000 tỉ đồng. “Hiện QH đã phân bổ 5.000 tỉ trong kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn (giai đoạn 2016-2020). Dự án cần bổ sung hơn 18.000 tỉ nữa” - ông Thể cho hay.

“Thắt lưng buộc bụng” để có tiền làm

Thảo luận tại tổ, khá nhiều đại biểu (ĐB) tỏ ra băn khoăn về việc “lấy tiền đâu” để thực hiện dự án này theo yêu cầu giải phóng mặt bằng một lần (chứ không chia thành nhiều giai đoạn).

Nêu ý kiến, ĐB Phạm Minh Chính, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, nhắc lại đề xuất của ông với QH nhiều lần là phải “thắt lưng buộc bụng”, tiết kiệm chi thường xuyên dành tiền làm dự án.

Ông Chính cho rằng giải pháp này hoàn toàn khả thi. Theo ông Chính, hiện chi thường xuyên đã lên tới 65%, trong đó chủ yếu là chi lương và phụ cấp tới 52,8%, còn lại là chi hành chính. Chỉ cần tiết kiệm 1% là có 10.000 tỉ đồng. Ví dụ vừa qua Hà Nội tiết kiệm chi thường xuyên được khoảng 4.000-5.000 tỉ đồng.

“Tôi đề nghị phải có chính sách tiết kiệm, mà dư địa tiết kiệm là được. Chỉ cần tiết kiệm 2% là đủ để thực hiện dự án này. Nhiều địa phương làm đường sá, sửa chữa… rất lãng phí. Chúng ta phân bổ ra mỗi địa phương, bộ, ngành tiết kiệm một chút là “góp gió thành bão” - ông Chính nói.

Tán thành đề nghị này, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cũng cho rằng chi tiêu hiện nay vẫn còn lãng phí nhiều và chỉ cần tiết kiệm chi phí cho những cuộc họp, lễ hội, đi lại… là có thể có vốn cho các dự án, trong đó có dự án giải phóng mặt bằng sân bay Long Thành.

Thượng tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, bày tỏ lo ngại trước tình trạng gom đất, đội giá ở sân bay Long Thành. Ảnh: T.PHÚ

Giá đã chênh 50% so với trước

Ở một khía cạnh khác, Thượng tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, bày tỏ lo ngại trước tình trạng dân các nơi đổ xô về khu vực dự án sân bay Long Thành để gom đất. “Dân TP.HCM đổ xô về Long Thành để mua đất, cán bộ ký rất nhiều. Dân Long Thành đã bán đất ở đây để lên Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắk Lắk sinh sống. Nhiều cán bộ ta nhận đất rồi” - ông Chiêm cho hay.

Cùng lo ngại, ĐB Triệu Tài Vinh, Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang, cho hay có trường hợp khi triển khai một dự án tại địa phương thì phát hiện “danh sách nhận đền bù không phải là các hộ nông dân trực tiếp sinh sống, sản xuất tại đất dự án, mà là các hộ khác”.

“Tôi e rằng trong dự án sân bay Long Thành, cán bộ các cấp mua nhà ở đấy, còn người trực tiếp sản xuất ở đấy thì không phải là chủ đất” - ông Triệu Tài Vinh nói.

Theo ĐB Lại Xuân Môn (Bạc Liêu), công tác kiểm kê, thống kê việc đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư phải “bảo đảm chính xác, công khai, minh bạch” vì nó liên quan tới 5.000 hộ dân. Đặc biệt, việc tái định cư cho người dân phải đảm bảo các yếu tố chỗ ở tốt, trường học, dịch vụ và đặc biệt là đào tạo nghề, hỗ trợ chuyển đổi sinh kế cho người dân. “Nếu không làm tốt sẽ phát sinh khiếu kiện làm ảnh hưởng đến an ninh chính trị” - ông Môn cảnh báo.

Đồng tình, các ĐB cũng cho rằng việc giải phóng mặt bằng, tái định cư cho người dân phải “không làm cho cuộc sống của người dân lâm vào bần cùng, cơ cực”.

Theo tướng Lê Chiêm, qua nghiên cứu ông nhận thấy các con số trong báo cáo dự án đã thay đổi. “Đợt trước con số khác, giờ con số khác”, trong đó có mức chênh giá bồi thường. “Tôi nghiên cứu hồ sơ trước đây và hồ sơ bây giờ thì giá đã chênh nhau gần 50% rồi. Mà ai chịu cái này? Nhà nước mình chịu chứ ai chịu, rồi nhân dân gánh chứ ai gánh” - tướng Lê Chiêm dẫn chứng.