Cảm xúc của mỗi phiên tòa là cảm xúc “tới” nhất đối với cuộc đời làm nghề của tôi. Khi ấy luật sư được nói, được bắt từng chi tiết, được phản ứng nhanh nhạy, được tranh luận hết ý hết tứ, được thỏa thê với chính bản thân mình trong từng câu chữ. Hôm nào gặp được thẩm phán giỏi xét xử là mừng lắm, vì chuyên môn của mình được nhìn nhận đến nơi đến chốn. Khi ấy, cảm nhận được sự công tâm của họ khi xét xử, tôi lại thấy yêu chốn pháp đình như yêu sân trường hồi đi học.
Nhớ những vụ án đường đường chính chính dùng kiến thức và lập luận sắc bén làm nền để bảo vệ công lý. khi tòa tuyên thắng, tôi nắm chặt bàn tay mình như muốn tung vào không gian rồi đi thẳng ra ghế đá trong sân tòa mà cảm nhận cảm giác thật “đã”. Có hôm thắng rồi mới thấy quý thẩm phán quá nên sau đó nhân dịp tết bèn ghé tặng món quà nhỏ. Thẩm phán không nhớ mình là ai. Nhắc chuyện, anh ta hỏi vậy phiên tòa ấy em là bên thắng hay thua. Tôi cười cười nói “tùy anh thấy em thua hay thắng” rồi về.
Có lần tôi nhận một vụ án nhưng biết rõ là không thể thắng. Khi xử xong, thẩm phán gọi điện thoại nói luật sư đừng buồn, vì tình tiết khách quan của vụ án nó vậy. Mình bảo: “Sự công tâm của anh nuôi em cả một đoạn dài trong nghề, còn một vụ thắng cùng lắm chỉ nuôi em vài tuần là hết!”.
Giờ thì nhiều điều khó lắm! Có vụ chắc mười mươi thắng và đúng là đã thắng hàng chục vụ như thế rồi nhưng lòng vẫn cứ buồn xo. Điều này ai làm luật sư tranh tụng chắc hiểu...
Đôi lúc buồn quá, tôi nói với các em đồng nghiệp rằng mình không còn có cảm giác “đã” khi thắng như xưa được nữa. Có vụ thắng nhưng lòng buồn tựa lúc thua. Khi ấy, lòng chỉ muốn giữ cho riêng mình, thậm chí quẳng nó đi được càng tốt. Bởi mình “lấn” được thì người ta cũng “lấn” được. Mà công lý vốn dĩ chẳng thể “lấn” hay “xô”. Dẫu thắng bằng tri thức, bằng khả năng lập luận hay bằng gì thì công lý vẫn chỉ có một. Công lý không có thua mà cũng chẳng thắng!
Tôi mong ước lắm, mong ước những phiên tòa công tâm từ những vị thẩm phán giỏi nghề, hiểu về mảng mà họ cầm cân nảy mực. Khi đó, các luật sư tranh tụng sẽ mang kiến thức của mình ra mà so kè trên các tình tiết của vụ án, để luật sư có lúc thắng lúc thua trong oanh liệt và sự chính trực của nghề. Tôi yêu thích và mong ước được làm nghề như thế!
Hôm nay, tôi thật sự thấy đuối vì phiên tòa muộn khiến tòa phải dừng xử giữa chừng. Nhưng tôi thấy yêu nghề vì nghĩ rằng các vị quan tòa đã rất cố gắng làm sáng tỏ từng tình tiết của vụ án để có một bản án công tâm theo quan điểm của mình. Chỉ vậy thôi đã đủ để quý nghề.
