Trước đó, VKS đề nghị phạt Thanh 5-6 năm tù (theo khoản 3 Điều 154 BLHS thì mức hình phạt là 5-10 năm tù). Tuy nhiên, xét thấy bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ nên tòa đã xử dưới khung như trên. Đồng thời, tòa tuyên tịch thu số tiền là tang vật của vụ án.
Theo hồ sơ, ngày 30-8-2013, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất kiểm tra hành lý ký gửi của Thanh và phát hiện số tiền 160.000 USD không làm thủ tục khai báo hải quan khi nhập cảnh từ Philippines về Việt Nam.
Qua điều tra, cơ quan chức năng xác định số tiền trên được Thanh tiết kiệm từ hoạt động kinh doanh tại Philippines. Thanh khai khi nhập cảnh vào Việt Nam có mang theo 165.000 USD nhưng tiếp viên hàng không không phát tờ khai về việc khai báo hải quan nên Thanh không khai báo. Cho rằng việc thông báo quy định giới hạn tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí... đối với hành khách khi nhập cảnh được thông báo niêm yết rộng rãi tại cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, các cơ quan tố tụng đã không chấp nhận lời khai này của Thanh.
Vào tháng 3-2015, tòa đã từng mở phiên xử và trả hồ sơ điều tra bổ sung nhằm làm rõ nguồn gốc số tiền trong vụ án này. Sau đó luật sư của bị cáo có kiến nghị gửi HĐXX đề nghị miễn trách nhiệm hình sự và trả lại số tiền cho bị cáo.
Theo luật sư, về ý thức chủ quan trong hành vi mang tiền từ Philippines về Việt Nam của Thanh là không cố ý mà do lỗi vô ý, trong khi hành vi quy định trong tội danh bị truy tố, xét xử phải xuất phát từ lỗi cố ý (trực tiếp hoặc gián tiếp). Tức là người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là vận chuyển trái phép qua biên giới, thấy rõ hậu quả nhưng mong muốn hoặc bỏ mặc cho hậu quả xảy ra. Còn đây Thanh hoàn toàn vô tình khi mang tiền từ Philippines về Việt Nam mà không khai báo. Ngoài ra trong nhiều năm làm ăn tại Philippines, anh chị em của Thanh thường xuyên đổi tiền peso (nội tệ của Philippines) sang USD và tích lũy để giao cho Thanh mang về Việt Nam. Đây là những đồng tiền hợp pháp do những người lao động chân chính khó nhọc mới kiếm được nên yêu cầu được trả lại...
Giải thích về pháp lý, nhiều chuyên gia cho biết người dân phải biết và chấp hành theo luật. Không thể viện lý do vì không biết, vô tình phạm tội mà không bị xử lý. Luật sư Trần Hải Đức (Đoàn Luật sư TP.HCM) phân tích pháp luật các nước đều quy định khi mang một số tiền mặt lớn vào một quốc gia nào thì người nhập cảnh phải có nghĩa vụ khai báo. Trên các chuyến bay quốc tế đều có thông báo về việc khai báo tiền tệ khi nhập cảnh.
Nguyên Thẩm phán Phạm Công Hùng, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM, cũng nhấn mạnh vụ án này là bài học kinh nghiệm cho những người mang ngoại tệ qua biên giới với số lượng lớn cần lưu ý phải khai báo theo quy định.
HOÀNG YẾN
