Mổ bệnh nhân từ xa

Cuối tháng 3-2014, một cụ bà 81 tuổi trượt chân bị gãy cổ xương đùi trái, phải mổ thay khớp háng nhân tạo tại BV Nhân dân 115. Điều đặc biệt là một nhóm người tại ĐH Bách khoa đã chứng kiến được ca mổ này nhờ Hệ thống hội chẩn y tế trực tuyến Bách khoa (hệ thống). Với hệ thống này, tại bất cứ nơi nào có kết nối Internet thì việc tham gia hội chẩn, quan sát trực tiếp quá trình phẫu thuật, xem hình ảnh chẩn đoán DICOM, nói chuyện với ê-kíp mổ… là chuyện trong tầm tay.

Sắp tới đây, các bệnh viện tuyến dưới của BV Nhân dân 115 như BV quận 7, BV quận 12, BV Đa khoa tỉnh Cà Mau… sẽ được trang bị hệ thống này. Nhờ đó bệnh nhân sẽ sớm được cấp cứu, chữa trị tại chỗ mà không cần chuyển lên tuyến trên. Điều này vừa giúp giảm tải cho bệnh viện tuyến trên, vừa tiết kiệm đáng kể cho gia đình bệnh nhân so với việc phải nhập viện tại TP.HCM.

Hỗ trợ công tác đào tạo

Tại một số bệnh viện, hỗ trợ đào tạo chuyên môn cho đội ngũ y, bác sĩ tuyến dưới cũng là một trong các nhiệm vụ mà các bác sĩ tuyến trên phải thực hiện. Việc này tiêu tốn nhiều thời gian, nhân lực nhưng hiệu quả có khi không cao vì những khó khăn khách quan. Việc bác sĩ xuống tuyến dưới nhưng gặp phải những ca cấp cứu không thuộc chuyên môn của mình thì dù muốn cũng khó mà hỗ trợ. Bác sĩ nội khoa gặp ca cấp cứu chấn thương sọ não là một ví dụ. Thậm chí, ngay cả khi gặp ca cấp cứu đúng chuyên môn thì với một ê-kíp mổ đứng xung quanh, nhiều bác sĩ khác muốn xem kỹ thuật phẫu thuật để học hỏi thì việc quan sát cũng đã khó khăn.

 
Một ca phẫu thuật khớp háng được truyền ra trực tiếp từ phòng mổ của BV Nhân dân 115 qua hệ thống Bách khoa. Ảnh: Ng.Thạnh

ThS Nguyễn Chí Ngọc, giảng viên ngành điện tử-viễn thông (Trường ĐH Bách khoa), cho biết khi dùng hệ thống này, chi tiết ca mổ, kỹ thuật mổ, cận cảnh vết mổ đều được ghi hình và lưu lại. Ngay cả việc mổ nội soi, vi phẫu thần kinh thì hệ thống cũng truyền tải được. Đây là nguồn tài liệu thực hành quý giá mà bác sĩ bệnh viện tuyến dưới có thể truy cập vào hệ thống để nâng cao trình độ chuyên môn. Các bác sĩ tuyến trên tuy vẫn cần xuống tận nơi để hỗ trợ đào tạo cho một số trường hợp nhưng số lần đi lại chắc chắn sẽ giảm đi nhiều.

TS-BS Nguyễn Đình Phú, Phó Giám đốc BV Nhân dân 115, cho rằng thông qua hệ thống việc đào tạo chuyên môn cho bác sĩ tuyến dưới sẽ hiệu quả hơn. Khi bác sĩ tuyến dưới có tay nghề vững thì việc giảm tải cho tuyến trên là điều hiển nhiên.

Chi phí thấp cho giải pháp tổng thể

Thực ra hội chẩn trực tuyến từng được nhiều bệnh viện tổ chức thực hiện. Ví dụ ca mổ tách song sinh ở BV Việt Đức, các ca mổ tại BV Quân y 108, BV Chợ Rẫy… Tuy nhiên, các kỹ thuật hỗ trợ cho việc hội chẩn này còn riêng lẻ và chỉ đơn thuần là video conference hoặc broadcast một ca mổ đặc biệt. Hoặc là xem kết quả chẩn đoán hình ảnh DICOM trực tuyến mà chưa phải là một giải pháp tổng thể phục vụ hội chẩn đa bệnh viện. Và một điều quan trọng là các kỹ thuật trên được sử dụng tại các bệnh viện là sản phẩm của nước ngoài với chi phí rất cao.

Trong y khoa, có những trường hợp như đột quỵ, nhồi máu cơ tim… cần phải được phẫu thuật xử lý trong ba tiếng đồng hồ, nếu để quá lâu (do phát hiện trễ, tập hợp bệnh án, di chuyển bệnh nhân) thì dù ca mổ có thành công vẫn ít nhiều để lại di chứng. Nếu ứng dụng hệ thống ở nhiều bệnh viện, với những trường hợp này, khi cần hỗ trợ chuyên môn của bác sĩ bệnh viện tuyến cuối thì các bác sĩ ấy chỉ cần vào hệ thống là có thể đọc được ngay hồ sơ bệnh án, kết quả chẩn đoán hình ảnh DICOM, kết quả xét nghiệm máu… mà không mất thời gian chờ in phim, lấy kết quả xét nghiệm, tập hợp hồ sơ bệnh án, chuyển hồ sơ đi. Với hệ thống Bách Khoa, hồ sơ bệnh án có thể được đọc trực tuyến nhờ kết nối được với các máy chẩn đoán như máy chụp X-quang, máy chụp CT, MRI, hệ thống xét nghiệm… Cũng thông qua hệ thống, bác sĩ BV 115 và bác sĩ tuyến dưới có thể nhìn thấy nhau, trao đổi chuyên môn phục vụ ca mổ kịp thời.

QUỲNH NHƯ