Mỹ có kế hoạch tới đây sẽ bán cho Đài Loan số vũ khí trị giá 1,42 tỉ USD. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Heather Nauert nói trong cuộc họp báo ngày 29-6. Bà Nauert cho biết Bộ Ngoại giao đã trình lên Quốc hội gói 7 đề xuất bán vũ khí cho Đài Loan.
“Nó có giá trị khoảng 1,42 tỉ USD” – theo bà Nauert. Gói vũ khí này gồm công nghệ hỗ trợ radar cảnh báo sớm, tên lửa tốc độ cao chống bức xạ (HARM), ngư lôi, và các bộ phận tên lửa.
Theo bà Nauert, vụ mua bán này thể hiện “sự ủng hộ của Mỹ với năng lực duy trì sức mạnh tự vệ của Đài Loan”. Tuy nhiên động thái mua bán này không thay đổi chính sách “một Trung Quốc” Mỹ tôn trọng trước nay.
Ngày 30-6, cơ quan phụ trách quốc phòng của Đài Loan cho rằng số vũ khí này sẽ giúp tăng khả năng chiến đấu trên không và trên biển, cũng như tăng khả năng cảnh báo sớm.
“Chúng tôi sẽ bàn với Mỹ về gói mua bán này càng sớm càng tốt, về thời gian, về số lượng và các chi tiết khác, và lên kế hoạch ngân sách theo đó” – Đài Loan cho biết mình và Mỹ sẽ tiếp tục củng cố quan hệ đối tác an ninh vì ổn định lâu dài khu vực.
Ông Trump (giữa) là tổng thống đắc cử Mỹ đầu tiên điện đàm với lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn (trái) trong nhiều thập kỷ, bất chấp phản đối từ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải). Ảnh: REUTERS
Khả năng lớn gói bán vũ khí này sẽ được Quốc hội thông qua. Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Ed Royce hoan nghênh đề xuất này. Theo ông, việc bán vũ khí phòng thủ căn cứ vào nhu cầu của Đài Loan là điều khoản quan trọng trong cam kết của Mỹ trong quan hệ với Đài Loan.
Lần cuối cùng Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan là tháng 12-2015 với gói vũ khí trị giá 1,83 tỉ USD cho Tổng thống Barack Obama tuyên bố. Gói này gồm hai tàu khu trục nhỏ, một số tên lửa chống tăng và xe đổ bộ tấn công.
Đây sẽ là gói mua bán vũ khí đầu tiên của Mỹ với Đài Loan trong thời chính phủ Trump và là động thái rủi ro khi chọc giận Trung Quốc – nước Mỹ đang tích cực thuyết phục kiềm chế Triều Tiên. Hồi tháng 3, một số quan chức Mỹ chuẩn bị đề xuất một gói bán vũ khí lớn cho Đài Loan, nhưng vụ việc bị ngưng lại khi Tổng thống Donald Trump ưu tiên thuyết phục Trung Quốc kiềm chế Triều Tiên.
Ngay sau khi có thông tin Mỹ sẽ bán vũ khí cho Đài Loan, Trung Quốc đã phản ứng mạnh. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết đã phản đối đến Mỹ sau khi một Ủy ban trong Thượng viện Mỹ thông qua dự luật kêu gọi khôi phục các cuộc viếng thăm của hải quân Mỹ đến cảng Đài Loan, kể từ khi Mỹ công nhận chính sách “một Trung Quốc” năm 1979. Dự luật cũng yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ giúp Đài Loan phát triển chương trình chiến tranh ngầm bản địa, cũng như đề xuất tăng cường hợp tác chiến lược với Đài Loan.
Trung Quốc chỉ trích dự luật vi phạm các nguyên tắc trong quan hệ Mỹ-Trung, kêu gọi Mỹ ngưng các cuộc tập trận quân sự và bán vũ khí cho Đài Loan “nhằm tránh làm xấu thêm quan hệ hợp tác rộng lớn của Trung Quốc và Mỹ”.
