Ngày 25-11, hàng trăm người đã biểu tình gần đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Moscow (Nga). Họ đã ném đá, trứng và vẽ sơn lên mặt tiền. Nhiều cửa sổ đại sứ quán bị vỡ.
Tăng cường phòng không ở Syria
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga đã công bố biểu đồ thể hiện đường bay của máy bay ném bom Su-24 của Nga bị máy bay tiêm kích F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi hôm trước đó.
Hãng tin Sputnik (Nga) đưa tin theo biểu đồ, máy bay Su-24 của Nga đang bay trong không phận Syria chứ không xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ như Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố.
Ngược lại, chính máy bay tiêm kích F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ đã bay vượt quá biên giới bay vào Syria.
Bộ Quốc phòng Nga cũng công bố một băng video thể hiện trực tiếp chuyến bay của máy bay Nga ở cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ 4 km.
Song song theo đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoygu cho biết theo lệnh của Tổng thống Putin, Nga đã triển khai một dàn phóng chống tên lửa S-400 Triumph tại căn cứ Hmeimim ở Syria.
Ông thông báo tàu tuần dương phóng tên lửa Moskva của Nga đã đến vùng biển Latakia (Syria).
Biểu đồ thể hiện đường bay của máy bay Sukhoi Su-24 của Nga. Ảnh: BỘ QUỐC PHÒNG NGA
Ba biện pháp mới của Nga
Tướng Sergei Rudski ở Bộ tổng tham mưu quân đội Nga thông báo Nga sẽ thực hiện ngay ba biện pháp:
Một là mỗi phi vụ không kích ở Syria đều có máy bay tiêm kích bảo vệ.
Hai là triển khai tàu tuần dương Moskva đến Latakia (Syria) để tăng cường hệ thống phòng không nhằm tiêu diệt mọi mục tiêu có thể gây đe dọa.
Ba là ngừng tiếp xúc quân sự với Thổ Nhĩ Kỳ.
Tại cuộc họp báo, tướng Sergei Rudski cho biết dựa theo radar từ sân bay Khmeimim ở Syria (nơi không quân Nga đặt căn cứ), máy bay F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ đã xâm phạm không phận Syria khi bắn hạ máy bay Nga.
Ông khẳng định máy bay Thổ Nhĩ Kỳ không có bất kỳ nỗ lực nào để tiếp xúc với các phi công Nga trước khi khai hỏa.
Ông cũng thông báo trong khi hai máy bay trực thăng Mi-8 tham gia chiến dịch tìm cứu hai phi công tại hiện trường ở Syria, một trực thăng đã bị bắn trúng đạn phải hạ cánh và một binh sĩ Nga thiệt mạng.
Giải cứu phi công
Ngày 25-11, phát biểu trên đài phát thanh Europe 1 (Pháp), đại sứ Nga tại Pháp Alexandre Orlov thông báo một trong hai phi công trên máy bay Su-24 đã được quân đội Syria tìm thấy và được đưa về căn cứ Nga ở Syria.
Đại sứ giải thích sau khi máy bay Nga bị bắn, hai phi công đã nhảy dù ra khỏi máy bay.
Một người bị thương khi tiếp đất và cuối cùng bị các phần tử thánh chiến trong vùng kết thúc hết sức dã man trên mặt đất. Phi công còn lại đã tìm cách thoát thân.
Trong thông báo với báo chí, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoygu giải thích một lực lượng đặc nhiệm hỗn hợp của Syria và Nga đã tiến hành chiến dịch giải cứu phi công trong vùng núi gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Đội đặc nhiệm đã đi vào sâu 4 km trong khu vực do quân nổi dậy kiểm soát thuộc tỉnh Latakia và đã cứu được phi công thứ hai. Phi công này đang trong tình trạng sức khỏe tốt. Sau đó đội đặc nhiệm rút lui an toàn.
Thủ tướng Nga chỉ trích
Ngày 25-11, đài truyền hình RT (Nga) đưa tin Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev tuyên bố không có gì ngạc nhiên khi Ankara bảo vệ Nhà nước Hồi giáo (tự xưng).
Ông cho biết Nga có dữ liệu chứng minh hàng loạt nhà chính trị Thổ Nhĩ Kỳ đã hưởng lợi trực tiếp về tài chính liên quan đến việc các công ty do Nhà nước Hồi giáo làm chủ buôn lậu các sản phẩm dầu mỏ.
Ông phân tích “hành động khinh suất và tội ác” của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn đến nhiều hậu quả:
Leo thang nguy hiểm trong quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ mà không có gì có thể biện minh, kể cả nêu lên vấn đề bảo vệ lãnh thổ quốc gia.
Qua hành động, Ankara mặc nhiên chứng tỏ đang bảo vệ Nhà nước Hồi giáo.
Quan hệ kinh tế hai nước sẽ suy giảm. Nga dự kiến sẽ hủy bỏ nhiều dự án hợp tác và các công ty Thổ Nhĩ Kỳ có thể mất ưu thế.
Trong các dự án hợp tác, quan trọng nhất là dự án đường ống khí đốt TurkStream nối từ Nga sang Thổ Nhĩ Kỳ qua biển Đen. Tổng thống Putin đã thông báo dự án này vào đầu tháng 12-2014.
- Ngày 25-11, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã điện đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu. Ông cho biết ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ đã gửi lời chia buồn và biện minh phía Thổ Nhĩ Kỳ không biết đã bắn rơi máy bay Nga. Ông Sergey Lavrov hỏi hành động của Thổ Nhĩ Kỳ có điều phối với Mỹ không. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ không trả lời. - Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã điện đàm với Tổng thống Mỹ. Ông nhất trí với Tổng thống Obama giảm căng thẳng là điều quan trọng. Tổng thống Obama khẳng định Mỹ và NATO ủng hộ quyền bảo vệ chủ quyền của Thổ Nhĩ Kỳ. - Người phát ngôn Lầu Năm Góc Peter Cook khẳng định: “Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh của Mỹ trong NATO nên không phận của Thổ Nhĩ Kỳ là không phận NATO. Thổ Nhĩ Kỳ có quyền tự vệ. Trong những lần vi phạm trước, Thổ Nhĩ Kỳ đã bày tỏ quan ngại và Mỹ cũng thế”. Chiều 24-11 (giờ địa phương) tại Brussels (Bỉ), Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tuyên bố ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ đồng thời kêu gọi sử dụng ngoại giao và xuống thang. AFP cho biết trong cuộc họp NATO, các nước NATO yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ không để lặp lại trường hợp bắn máy bay nữa để khỏi ảnh hưởng đến mặt trận chung chống Nhà nước Hồi giáo (tự xưng). _____________________________________________ Quyết định bắn hạ máy bay chiến đấu Nga gần biên giới Syria cho thấy đây là hành vi khiêu khích có tính toán của Ankara. Ngoại trưởng Nga SERGEY LAVROV Thổ Nhĩ Kỳ không có ý định gia tăng căng thẳng với Nga, đất nước bạn bè và láng giềng của Thổ Nhĩ Kỳ. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ AHMET DAVUTOGLU |