Sáng 25-5, theo chia sẻ của chị Sao Kim, con gái NSND - đạo diễn Huy Thành, giới nghệ sĩ điện ảnh trong nước và công chúng mới bàng hoàng biết tin NSND Huy Thành đã mất vào ngày 22-5 khi sang Pháp thăm con gái, hưởng thọ 90 tuổi.
NSND Huy Thành sinh năm 1928 ở Đà Nẵng, nguyên quán ở Huế nhưng lại sống lâu ở Hà Nội. Thuở nhỏ ông đã say mê điện ảnh. Thời thanh niên ông theo cách mạng, là chiến sĩ Trung đoàn 101 Thừa Thiên-Huế, rồi làm đại đội trưởng quân báo. Năm 1945 ông tập kết ra Bắc, tình cờ ông có một bài báo tường được chọn đăng báo Nhân Dân rồi trở thành phóng viên, sau lại đi đá banh, cuối cùng về công tác tại Bộ Văn hóa.
NSND - đạo diễn Huy Thành.
Năm 1961, ông được chọn theo học khóa đạo diễn phim đầu tiên của Trường Điện ảnh Việt Nam do các giáo sư Liên Xô giảng dạy. Ra trường, ông trở thành đạo diễn tiêu biểu của dòng phim cách mạng trước và sau 1975 như: Làng nổi, Mùa than, Vùng trời, Người đôi bờ, Phía Bắc thủ đô, Như thế là tội ác, Địa chỉ để lại, Cư xá màu xanh, Nổi gió, Về nơi gió cát, Xa và gần, Chân trơi nơi ấy, Tổ quốc tiếng gà trưa, Phía sau cuộc chiến…
Với dòng phim thị trường đề tài phong phú, đa dạng từ thập niên 1990 trở đi ông có các phim như Yểu điểu thục nữ, Người học trò đất Gia Định xưa...
Ông được trao ba giải Bông sen vàng Liên hoan phim Việt Nam cho các phim: Nổi gió, Về nơi gió cát, Xa và gần. Ông được phong tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú năm 1994 và danh hiệu nghệ sĩ nhân dân năm 1997. Năm 2006 ông được trao tặng Giải thưởng nhà nước. Ngoài ra, ông có nhiều năm liền giữ chức vụ cao ở Hội Điện ảnh Việt Nam, Hội Điện ảnh TP.HCM nhiều nhiệm kỳ.
Đạo diễn Huy Thành sau máy quay phim Người học trò đất Gia Định xưa.
Phim của ông là bệ đỡ cho nhiều diễn viên dòng phim cách mạng nổi tiếng như: NSND Thế Anh trong vai đại úy Phương trong Nổi gió; diễn viên Trần Vịnh trong Về nơi gió Cát… Sau 1975 ông mạnh dạn sử dụng các diễn viên của chế độ cũ như Thẩm Thúy Hằng trong Như thế là tội ác. Ông mạnh dạn chọn gương mặt mới như Thành Lộc trong Xa và gần; con gái ông - diễn viên Sao Mai trong Về nơi gió cát, Tổ quốc tiếng gà trưa…
Với đồng nghiệp và công chúng, đạo diễn Huy Thành được nhớ mãi với một dáng dấp thư sinh, nho nhã, trí thức, nói năng hiền hòa, gần gũi.
