“Nếu như con tôi có giấy khai sinh thì giờ này cháu đã học lớp 2, được trường gần nhà chứ không phải ngày nào cũng đội nắng, đội mưa đi hàng chục cây số đến lớp học tình thương học chữ” - Đây là tâm sự của chị Bùi Thị Mỹ Việt (ngụ thị trấn Nhà Bè, huyện Nhà Bè, TP.HCM) khi nhắc đến đứa con gái 7 tuổi mà chưa được đến trường.
Không được cấp lại giấy chứng sinh
Trong căn phòng trọ nhỏ, chị Việt vừa vệ sinh chiếc quạt cũ để kịp giao cho khách, vừa dạy đứa lớn học chữ, vừa lo trông chừng bé trai chưa đầy 2 tuổi đang say giấc ngủ trên võng.
Chị Việt kể: Năm 2016, chị và người chồng trước đăng ký kết hôn. Năm 2017, chị sinh con gái tại Bệnh viện (BV) Đa khoa Đông Anh (Hà Nội). Sau đó, chị bồng con vào TP.HCM sinh sống khi vẫn chưa đăng ký khai sinh cho con.
Đến năm 2018, chị đến nơi đăng ký tạm trú ở quận 7 để làm giấy khai sinh cho con. Tại đây, cán bộ phường yêu cầu chị cung cấp giấy chứng sinh. Tuy nhiên, do giấy chứng sinh do cha cháu bé giữ và đã làm thất lạc nên cán bộ phường yêu cầu chị về BV để cấp lại giấy chứng sinh.
“Theo hướng dẫn của cán bộ phường ở quận 7, tôi có liên hệ với BV Đông Anh để xin cấp lại giấy chứng sinh, tuy nhiên phía BV yêu cầu tôi phải cung cấp sổ hộ khẩu và xác nhận để địa phương nơi thường trú thì mới giải quyết. Lúc đó, tôi và chồng đã không còn sống chung nữa; tôi có liên hệ nhà chồng nơi tôi đăng ký thường trú thì không được hỗ trợ nên việc cấp lại giấy chứng sinh bị bế tắc” - chị Việt chia sẻ.
Chị Việt cho biết thêm: “Vì mưu sinh nên tôi cũng không có thời gian để làm tiếp thủ tục đăng ký giấy khai sinh. Đáng lý ra, năm 2023 là con tôi vào lớp 1 nhưng vì không có giấy khai sinh nên tôi cho cháu học lớp học tình thường cách nơi tôi ở khoảng 15 km. Vì việc đưa đón con quá khó khăn nên đầu năm 2024, tôi lại tiếp tục liên hệ với BV để được cấp giấy chứng sinh với mong muốn con có khai sinh thì sẽ đăng ký học trường gần nhà được. Tuy nhiên, lần này BV vẫn yêu cầu tôi cung cấp hộ khẩu dù hiện nay việc quản lý nhân khẩu được thực hiện trên cơ sở dữ liệu quốc gia”.
Chị Việt gạt nước mắt chia sẻ: “Hiện nay, chồng sau của tôi vừa mới mất chưa được một năm. Một mình tôi vừa đi làm kiếm tiền vừa chăm sóc hai đứa con.
Phần không có kinh phí, phần không ai trông hai con nên việc về Hà Nội lúc này là không thể. Chính vì thế, tôi rất mong chính quyền địa phương hỗ trợ làm giấy khai sinh cho con gái tôi tại nơi tôi đang ở. Nếu không còn cách nào khác, tôi cũng xin chính quyền địa phương làm giấy khai sinh không có tên cha, tên mẹ; khi nào tôi có điều kiện về quê thì sẽ bổ sung tên cha, tên mẹ của cháu sau cũng được”.
Địa phương từng bước hỗ trợ cấp giấy khai sinh
Theo chị Việt cung cấp, chị có địa chỉ thường trú ở huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ; đây là địa chỉ nhà chồng chị. Trước đây, chị có đăng ký tạm trú ở một số nơi tại TP.HCM như quận 12, TP Thủ Đức và quận 7.
Tháng 5-2024, chị Việt thuê một căn nhà ở khu phố 5, thị trấn Nhà Bè, huyện nhà Bè sinh sống đến nay.
Thông tin trên ứng dụng VNeID chỉ thể hiện nơi thường trú huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ và nơi ở hiện tại vẫn là ở nơi đây.
Điều 13 Luật Hộ tịch quy định thẩm quyền đăng ký khai sinh cho trẻ là UBND cấp xã nơi cư trú của người cha hoặc người mẹ. Với quy định này, nơi có thẩm quyền đăng ký khai sinh cho con gái chị Việt là nơi thường trú hay tạm trú của chị hoặc cha của đứa trẻ. Thế nhưng với hoàn cảnh của chị Việt hiện tại, việc về quê làm khai sinh cho cháu bé rất khó khăn.
Nhằm tìm hướng giúp cháu bé có giấy khai sinh để được đến trường, PV đã cùng chị Việt đến UBND thị trấn Nhà Bè để được hỗ trợ giải quyết.
Sau khi tiếp nhận hoàn cảnh của chị Việt, cán bộ phường hướng dẫn chị Việt đến Công an thị trấn để làm thủ tục đăng ký tạm trú, đăng ký nơi ở hiện tại. Sau đó, UBND thị trấn Nhà Bè mới tiếp nhận theo đúng thẩm quyền quy định. Tiếp đến, UBND thị trấn sẽ thực hiện các bước xác minh và có hướng dẫn tiếp theo.
PV tiếp tục cùng chị Việt đến Công an thị trấn Nhà Bè để nộp hồ sơ đăng ký tạm trú, cập nhật nơi ở hiện tại theo quy định.
Được biết, Công an thị trấn Nhà Bè đã hỗ trợ cập nhật nơi ở hiện tại cho trường hợp của chị Việt.
Chưa cấp được giấy chứng sinh vì không có xác nhận của xã
Đối với trường hợp của chị Việt, nếu chị muốn cấp lại giấy chứng sinh cho cháu bé thì phải xin xác nhận của UBND xã nơi chị đăng ký thường trú.
Theo đó, UBND xã sẽ xác nhận nội dung cháu bé chưa được đăng ký khai sinh tại xã. Sau khi có xác nhận thì BV mới cấp lại giấy chứng sinh cho cháu bé.
Đại diện Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Đông Anh (Hà Nội)
THANH TÚ ghi