Thời gian gần đây, Pháp Luật TP.HCM nhận được một số thắc mắc của bạn đọc liên quan đến điều kiện và những chế độ nhận lương hưu khi tham gia BHXH.
Cơ quan Bảo hiểm xã hội TP.HCM đã có những giải đáp xoay quanh những thắc mắc này.
Điều kiện để người đóng BHXH có lương hưu
. Bạn đọc Trần Văn Hùng (quận Gò Vấp, TP.HCM) hỏi: Tôi là lao động tự do, đang tham BHXH tự nguyện. Cho tôi hỏi, khi tham gia BHXH tự nguyện thì người lao động (NLĐ) phải đáp ứng điều kiện gì để nhận lương hưu?
+ Bảo hiểm xã hội TP.HCM trả lời:Điều 73 Luật BHXH 2014 (sửa đổi tại khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019) quy định người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu phải đáp ứng hai điều kiện sau đây:
Thứ nhất, NLĐ đủ tuổi nghỉ hưu. Cụ thể, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Tuổi nghỉ hưu của NLĐ năm 2022, trong điều kiện bình thường là đủ 60 tuổi sáu tháng với lao động nam, đủ 55 tuổi tám tháng với lao động nữ.
Người dân đến cơ quan BHXH TP.HCM làm thủ tục liên quan đến BHXH. Ảnh: NGUYỄN HIỀN |
Thứ hai, NLĐ đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên.
Như vậy, NLĐ tham gia BHXH tự nguyện nếu đáp ứng về độ tuổi và đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên thì được giải quyết chế độ hưu trí.
. Bạn đọc Hướng Dương (huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) hỏi: Cuối năm 2022, tôi đến tuổi nghỉ hưu nhưng hiện tại tôi chỉ mới tham gia BHXH được 15 năm. Với trường hợp của tôi chưa đủ 20 năm đóng BHXH thì tôi phải làm thế nào để được hưởng lương hưu?
+ Khi hết tuổi lao động mà bạn không tiếp tục làm việc và đóng BHXH bắt buộc thì có thể tham gia đóng BHXH theo hình thức tự nguyện. Do bạn đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm nên bạn có thể tham gia BHXH tự nguyện cho đến khi đủ 20 năm thì sẽ được giải quyết chế độ lương hưu. Do bạn đóng BHXH được 15 năm nên bạn có thể chọn đóng BHXH tự nguyện một lần cho năm năm còn thiếu để hưởng lương hưu ngay.
Trường hợp bạn chưa đủ khả năng về tài chính, thì có thể chọn tham gia BHXH tự nguyện theo một trong các phương thức sau: hằng tháng, ba tháng/lần, sáu tháng/lần, 12 tháng/lần.
Nếu tham gia BHXH tự nguyện, bạn có thể liên hệ với cơ quan BHXH hoặc hệ thống bưu cục quận/huyện nơi cư trú để được hướng dẫn thủ tục.
Mức hưởng lương hưu
. Bạn đọc Ngọc Mai (quận 12, TP.HCM) hỏi: Hiện nay, mức hưởng lương hưu sẽ được tính như thế nào?
+ NLĐ đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên, đủ tuổi đời tại Nghị định 135/2020 quy định về tuổi nghỉ hưu thì mức hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng tỉ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Theo quy định hiện hành, từ ngày 1-1-2022 cách tính mức hưởng lương hưu như sau:
Đối với lao động nam, 20 năm đầu đóng BHXH được hưởng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH tiếp theo tính tương ứng 2%. Tối đa không quá 75%.
Đối với lao động nữ, 15 năm đầu đóng BHXH được hưởng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH tiếp theo tính tương ứng 2%. Tối đa không quá 75%.
Đối với NLĐ (không phân biệt nam, nữ) nếu nghỉ hưu trước tuổi quy định, cứ mỗi năm nghỉ trước tuổi quy định thì mức hưởng lương hưu hằng tháng bị giảm tương ứng 2%.
. Bạn đọc Hải Âu (quận Tân Bình, TP.HCM) hỏi: Năm 2020, tôi bắt đầu nhận lương hưu hằng tháng. Sắp tới đây tôi sẽ ra nước ngoài định cư. Cho tôi hỏi khi tôi định cư ở nước ngoài thì lương hưu sẽ được giải quyết như thế nào?
+ Điều 65 Luật BHXH năm 2014 quy định về việc thực hiện chế độ BHXH đối với người đang hưởng lương hưu ra nước ngoài định cư như sau:
Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng ra nước ngoài để định cư được giải quyết hưởng trợ cấp một lần.
Mức trợ cấp một lần đối với người đang hưởng lương hưu được tính theo thời gian đã đóng BHXH. Trong đó mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 được tính bằng 1,5 tháng lương hưu đang hưởng, mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi được tính bằng hai tháng lương hưu đang hưởng; sau đó mỗi tháng đã hưởng lương hưu thì mức trợ cấp một lần trừ 0,5 tháng lương hưu. Mức thấp nhất bằng ba tháng lương hưu đang hưởng.
Những đối tượng được tăng lương hưu từ năm 2022
. Được biết từ tháng 1, theo Nghị định 108/2021 thì sẽ điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng. Vậy những ai sẽ được tăng lương hưu và ai không được tăng?
+ Từ ngày 1-1-2022, cơ quan BHXH TP.HCM đã thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng đối với các đối tượng được quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định 108/2021. Mức điều chỉnh tăng thêm 7,4% trên mức lương hưu, trợ cấp BHXH tháng 12-2021.
Ngoài ra, đối với người nghỉ hưu trước ngày 1-1-1995, nếu sau khi thực hiện điều chỉnh xong mà mức lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng dưới 2,3 triệu thì được tăng thêm 200.000 đồng.
Nếu mức lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng từ 2,3 triệu đồng đến dưới 2,5 triệu đồng thì được điều chỉnh tăng lên bằng 2,5 triệu đồng.
Người hưởng trợ cấp tuất hằng tháng; trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng sẽ không được điều chỉnh theo Nghị định 108/2021.