Nhà thơ Hữu Thỉnh một mình mở ‘Chiến dịch Điện Biên’ bằng văn chương ở tuổi 82

Ngày 17-4, nhân dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, nhà thơ Hữu Thỉnh đã cho ra mắt độc giả trường ca thơ với tên gọi Giao hưởng Điện Biên.

Đây là một tác phẩm văn học ý nghĩa hướng đến ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước, khơi dậy tình yêu và lòng tự hào dân tộc, cũng như sự biết ơn các thế hệ cha anh đã hi sinh xương máu để giành lại độc lập cho tổ quốc.

Nhà thơ Hữu Thỉnh đã trở thành một người lính đặc biệt

Trường ca thơ Giao hưởng Điện Biên gồm 21 chương và 5 phần bình luận bằng thơ, kể về chiến dịch Điện Biên từ những ngày đầu đến lúc kết thúc chiến tranh và cuộc sống hôm nay của vùng đất thiêng ấy.

Có mặt tại sự kiện, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam bày tỏ ông không nghĩ rằng ở tuổi của mình, nhà thơ Hữu Thỉnh có thể sinh ra một tác phẩm thơ đặc biệt, long trọng, đầy sự kỳ vĩ như vậy.

Điểm lại những trường ca của nhà thơ Hữu Thỉnh, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều khẳng định tác giả của Giao hưởng Điện Biên là nhà thơ của trường ca.

“Âm vang, tính lịch sử của chiến thắng Điện Biên phủ đã đưa một nhà thơ hơn 80 tuổi trở lại với con đường rừng, con đường mới và ông vừa như một người lính già, vừa như một chiến sĩ tham dự Điện Biên Phủ. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã hồi sinh lại những sự kiện này sau 70 năm” - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều đánh giá.

Theo ông, trường ca đã mang lại giá trị lịch sử, giá trị chiến tranh, giá trị thi ca, để nói rằng: Mọi sự kiện lịch sử có thể trôi đi rất xa nhưng các nhà thơ nhà văn vẫn có đầy đủ khả năng để tái tạo, hồi sinh, phục sinh sự kỳ vĩ của lịch sử, đó là một thành công lớn.

“Nhà thơ Hữu Thỉnh đã trở thành một người lính đặc biệt trong chiến dịch Điện Biên Phủ, cho dù năm đó ông mới 12 tuổi, ông đã phục dựng lại toàn bộ cuộc chiến đấu kỳ vĩ này, chiến thắng kỳ vĩ này bằng những câu thơ đẹp đẽ, xúc động, sâu sắc và đầy tính lan toả” - nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nói.

Khẳng định Hữu Thỉnh là nhà thơ bám rất sát vào các mốc lịch sử của đất nước, nhà thơ Trần Đăng Khoa đánh giá: “Ở đây, anh như một chàng trai 28 chứ không phải 82 một mình mở một trận Điện Biên Phủ bằng văn chương”.

Tập trung sáng tác khi thời kỳ sung sức đã đi qua

Phát biểu tại sự kiện, nhà thơ Hữu Thỉnh cho biết ý định viết về chiến công lịch sử này đến với ông từ những năm đầu của thế kỷ XXl, sau khi ông đọc tập hồi ức Điện Biên Phủ - điểm hẹn lịch sử của Đại tướng Võ Nguyên Giáp do nhà văn Hữu Mai thể hiện.

Nhưng lúc đó do sự tích lũy vốn sống còn ít ỏi, thời gian tập trung vào công việc quản lý nên việc chuẩn bị cho tập trường ca này chỉ thực sự đến với ông từ sau khi nghỉ hưu. Đúng khi có thời gian tập trung cho sáng tác thì thời kỳ sung sức đã đi qua.

“Những cái gì được gọi là chớp sáng, là bay bổng, xuất thần thì khi bước vào tuổi 80 đã trở nên vơi hụt, sút giảm ngoài ý muốn” - ông tâm sự và cho biết Giao hưởng Điện Biên cũng có khác lúc còn trẻ.

“Tôi cho rằng, viết về lịch sử thì cái quan trọng hàng đầu là phải tôn trọng sự thật lịch sử. Chính vì thế, trong trường ca này, các bạn có cảm thấy những sự kiện lịch sử được gia công hơn so với sự bay bổng, cất cánh là bởi lý do như vậy.

Và cũng do quan niệm có thay đổi nên trong trường ca này, tôi đã dành một chương mở đầu để viết về chuyến đi xuất ngoại bí mật của Bác đầu năm 1930, tiếp đó là Chiến dịch biên giới.

Tôi nghĩ nếu không có thành công của hai sự kiện trên thì chúng ta gặp vô vàn khó khăn để dành tặng một tập đoàn cứ điểm hùng mạnh như Điện Biên Phủ” - nhà thơ Hữu Thỉnh bày tỏ.