Chính quyền tân Tổng thống Donald Trump ngày 23-1 đã có lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc khi tuyên bố sẽ ngăn chặn Trung Quốc chiếm đóng ở các vùng biển quốc tế ở biển Đông.
Khi được hỏi về các bình luận của ông Rex Tillerson, Ngoại trưởng đề cử Mỹ, hôm 11-1 rằng Trung Quốc không được phép tiếp cận các đảo nhân tạo xây dựng trái phép ở biển Đông, người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer nhấn mạnh: “Chúng tôi chắc chắn sẽ bảo vệ lợi ích Mỹ tại đó”.
“Nếu trên thực tế những hòn đảo đó nằm trong vùng biển quốc tế và không phải là lãnh thổ của Trung Quốc, chúng tôi chắc chắn sẽ bảo vệ các vùng lãnh thổ quốc tế này để không bị một quốc gia nào đó chiếm lĩnh” – ông Spicer tuyên bố tại cuộc họp báo ngày 23-1.
Trước đó không lâu, trong phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ, khi được hỏi liệu ông sẽ ủng hộ lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc, ông Tillerson tuyên bố: “Chúng ta phải cho Trung Quốc thấy rõ rằng trước hết nước này phải dừng việc xây đảo nhân tạo và thứ hai việc tiếp cận các đảo này là không được phép”.
Chính quyền tân Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ ngăn chặn Trung Quốc chiếm đóng ở các vùng biển quốc tế ở biển Đông. Ảnh: REUTERS
Phản ứng trước phát ngôn của ông Tillerson, Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) sau đó đã thách thức rằng Mỹ cần “phát động chiến tranh” thì mới ngăn Trung Quốc tiếp cận các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng ở biển Đông.
Ông Tillerson thời điểm đó không nêu chi tiết Mỹ cần làm gì để ngăn Trung Quốc tiếp cận các đảo nhân tạo. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng các bình luận của ông Tillerson cũng như hầu hết phát ngôn của ông Spicer cho thấy Mỹ không loại trừ khả năng có hành động quân sự hoặc thậm chí cấm vận hàng hải, gây ra một cuộc đối đầu vũ trang với Trung Quốc.
Các chuyên gia quân sự nhận định mặc dù Hải quân Mỹ có năng lực đủ mạnh tại khu vực châu Á nhưng việc cấm vận hàng hải đối với các tàu nổi, tàu ngầm và máy bay để đối phó các hạm đội ngày càng lớn mạnh của Trung Quốc có nguy cơ gây leo thang căng thẳng nguy hiểm.
Các trợ lý của Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông Trump có kế hoạch tăng cường sức mạnh hải quân ở Đông Á để đối phó Trung Quốc.
Bắt đầu cứng rắn về thương mại
Cũng tại cuộc họp báo, khi đề cập đến vấn đề thương mai, người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer nhấn mạnh thương mại phải là “một con đường hai chiều”.
Vị Thư ký báo chí Nhà Trắng nói rằng các nguyên tắc hiện tại vẫn đang tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hàng xuất khẩu Trung Quốc tràn vào Mỹ và khiến người Mỹ mất việc làm.
Người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer phát biểu tại cuộc họp báo ngày 23-1. Ảnh: REUTERS
Spicer nói rằng ông Trump nhận thức được các công ty Mỹ cần tiếp cận thị trường rộng lớn của Trung Quốc nhưng ông cũng không chấp nhận duy trì các kiểu sắp đặt thương mại như hiện nay.
Ông Spicer nói: “Trong nhiều trường hợp, đó không phải là quan hệ hai chiều. Thật sự mà nói có rất nhiều doanh nghiệp và cá nhân Trung Quốc dễ dàng tiếp cận thị trường Mỹ để bán các hàng hóa và dịch vụ”.
Theo ông Spicer, trong khi đó, các dịch vụ tài chính và ngân hàng Mỹ khi muốn thâm nhập vào thị trường Trung Quốc thì lại gặp khó khăn, trong đó có việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Trước những lo ngại về cách thức doanh nghiệp Mỹ bị đối xử khi bước vào thị trường Trung Quốc, ông Spicer cuối cùng tuyên bố: “Chúng tôi cần xem xét lại”.
Trung Quốc hiện chưa đưa ra bình luận về các phát ngôn của Nhà Trắng.
