Tôi rất muốn được nói về vai trò của các bà mẹ trong cuộc sống bi kịch của các cô dâu. Tôi nghĩ căn nguyên sâu xa, con dâu khổ trước hết là bởi vì… mẹ ruột. Bởi cha mẹ là những nhà sư phạm đầu tiên và xuyên suốt của con trẻ từ lúc con còn trong bào thai đến lúc lớn lên nên mọi đứa trẻ tiếp nhận những giá trị sống từ gia đình trước hết. Rất nhiều bà mẹ luôn xem mình là nạn nhân của bất bình đẳng giới nhưng lại chấp nhận và cài đặt luôn hệ tư tưởng bất bình đẳng giới trong việc giáo dục các con. Nhiều bà mẹ mặc định luôn việc nhà là việc của con gái, bắt các bé gái phải làm nhiều hơn so với các bé trai. Họ cố gắng uốn nắn những đứa trẻ gái từ khi còn bé tí thành một đứa con dâu lý tưởng trong tương lai, để “nhà chồng không chửi bố mẹ không biết dạy con”.
Và còn một thực tế khác, hầu hết mẹ chồng luôn “bảo trợ” cho con trai. Bà mẹ chồng áp đặt không chỉ cô con dâu mà có thể là với con gái của bà nữa. Bà mẹ chồng của cô gái này có thể là mẹ ruột của cô gái khác và bà đã nuôi dạy con trai, con gái theo đúng cái cách mà tôi đã phân tích ở trên. Vì bà đã nuôi dạy con gái trở thành “con dâu lý tưởng của nhà người ta” nên bà đòi hỏi con dâu theo đúng mong muốn đó.
ThS Tô Nhi A nhận thấy rằng có nhiều bà mẹ mặc định việc nhà là việc của con gái, bắt các bé gái phải làm nhiều hơn so với các bé trai.
Có một điều vô lý là nhiều bà mẹ ra sức nuôi dạy con gái trở thành con dâu lý tưởng cho nhà người ta thì không mấy ai đòi hỏi con trai mình sẽ trở thành một chàng rể lý tưởng. Vì vậy, nhiều cô gái khi đi làm dâu phải quên đi trách nhiệm chăm sóc cha mẹ mình, trong khi nhiều chàng trai không có bất cứ trách nhiệm gì với gia đình vợ. Khi con dâu đòi hỏi bạn đời san sẻ, mẹ chồng hay đứng ra “bảo trợ” cho con trai. Thậm chí nhiều bà mẹ chồng còn “chống chỉ định” nhiều việc con trai không được làm. Xã hội chúng ta dễ dàng chấp nhận đó là chuyện bình thường, xem đó là bổn phận cao quý của phụ nữ, đòi hỏi phụ nữ phải hy sinh.
Những gia đình có sự bất bình đẳng lớn sẽ dẫn đến bạo lực, đổ vỡ. Các bậc cha mẹ cần giáo dục tư tưởng bình đẳng cho con trẻ từ sớm, dựa trên các giá trị nền tảng là quyền con người, là tình yêu thương, trách nhiệm. Với một người đã trưởng thành, việc tác động để thay đổi nhận thức là thực sự khó khăn.
ThS tâm lý TÔ NHI A