Thứ khói bếp mà có thể vô tình do phương tiện nấu ăn bằng củi thô sơ đã ám vào thức ăn trong lúc nấu; rồi có món người nấu cố tình cho món ăn ám mùi khói như món ăn xa xứ mà ta bắt gặp đó là món thịt xông khói. Bắt đầu bằng sự vô tình rồi đến lúc nó ám vào thói quen có thể thành món ăn có món gia vị chính là “xông khói”. Tôi đồ chắc vậy.
 |
Món ăn nấu từ bếp củi thơm mùi khói |
Món ăn có khói chừ cũng hiếm ngoại trừ những món có cố ý như những món trên kia. Hiếm bởi bếp hiện đại sáng choang, bếp củi chuyển sang bếp ga nay còn chuyển qua bếp điện, bếp từ. Người ta nấu ăn suốt buổi không thấy ngọn lửa và chút xíu nóng nào. Cái nóng nó nằm gọn dưới đáy nồi chứ đâu lem lem lửa nóng lan ra bên ngoài như củi lửa hay bếp ga.
Quán ăn cũng hiện đại dần, nồi phở nồi bún không còn là nồi có nắp đậy mà đã chuyển qua thùng inox cắm điện. Sạch sẽ và tiện nghi thay dần những cách thức nấu xưa cũ và cũng thật tự nhiên, mùi khói biến mất trong những món ăn hàng ngày lúc nào chẳng rõ.
 |
Nồi bún Huế bên bếp lửa |
Vậy đó mà, khi ta lang thang trên phố, trong phố hiện đại có đôi lúc vẫn bắt gặp một nồi bún Huế bên bếp lửa củi và cái mùi khói, cái mùi khói không lẫn vào đâu được.
Bếp củi lửa trong cái nhà mái tôn ám khói sống bên cạnh những dãy nhà cao tầng hồn nhiên đâu có sao; rồi món bún quốc hồn quốc túy có cả mùi khói vương trên hương nước thêm chút ớt khô sa tế chiên giòn thì xem như đã đủ cho bữa sáng đầy năng lượng.
 |
Quán bún ven đường thơm mùi khói như bếp mẹ nấu |
Quán bún nhỏ mà không lúc nào vắng khách, mái tôn lợp và chèo chống bằng những cây gỗ keo bào thô nham nhở. Nồi bún lúc nào cũng sôi ùng ục trên bếp, chùm sả to trôi nổi trong nồi, hơn nữa cái vị thân quen của tô bún nấu bằng bếp củi cay cay mắt với mùi khói giữa thị thành đô hội.
Thời tiết đang cao trào nắng nóng, thức ăn nguội lạnh nhanh hỏng và nhiễm độc, chi bằng ăn sáng nhớ tìm món nóng sốt, chín tới. Lang thang trên phố, ta chợt bắt gặp quán bún thơm thơm mùi khói như bếp quen mẹ nấu vẫn chờ ta ngày xa xưa...
