Ngày 24-7 (theo giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có bài phát biểu đầu tiên sau khi tuyên bố dừng tranh cử. Trong bài phát biểu, ông đã ca ngợi Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, điểm lại một số luật đã được thông qua dưới thời của ông và sự phục hồi của nước Mỹ sau đại dịch.
Điểm lại thành tựu, ủng hộ bà Harris
“Thật vinh dự cho cuộc đời tôi khi được làm tổng thống của các bạn. Tôi có được sức mạnh và tìm thấy niềm vui khi làm việc cho người dân Mỹ” - ông Biden phát biểu tại phòng Bầu dục.
“Bạn biết đấy, chúng ta đã tiến xa kể từ khi tôi nhậm chức” – ông Biden phát biểu.
Theo ông Biden, nước Mỹ đang “ở trong cơn đại dịch tồi tệ nhất thế kỷ, cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái, cuộc tấn công tồi tệ nhất vào nền dân chủ của chúng ta kể từ Nội chiến Mỹ”.
“Chúng ta đồng hành với nhau với tư cách là người Mỹ. Chúng ta đã vượt qua nó. Chúng ta mạnh mẽ hơn, thịnh vượng hơn và an toàn hơn” – tổng thống Mỹ nói.
Theo ông Biden, nước Mỹ đã có “nền kinh tế mạnh nhất thế giới” và đã “tạo ra gần 16 triệu việc làm mới” trong thời gian ông nắm quyền.
“Tiền lương đang tăng lên. Lạm phát tiếp tục đi xuống. Khoảng cách giàu nghèo giữa các chủng tộc đang ở mức thấp nhất trong 20 năm. Theo đúng nghĩa đen, chúng tôi đang xây dựng lại toàn bộ cộng đồng quốc gia, thành thị, ngoại ô, nông thôn, bộ lạc của mình. Hoạt động sản xuất đã quay trở lại Mỹ” – ông Biden nói.
“Ngày nay, tỉ lệ tội phạm bạo lực đang ở mức thấp nhất trong 50 năm” – ông Biden nói.
Trong bài phát biểu, ông Biden cũng ca ngợi bà Harris.
“Chỉ trong vài tháng nữa, người dân Mỹ sẽ chọn hướng đi cho tương lai của nước Mỹ. Tôi đã đưa ra lựa chọn của mình. Tôi đã bày tỏ quan điểm của mình. Tôi muốn cảm ơn Phó Tổng thống Kamala Harris của chúng ta. Bà ấy có kinh nghiệm. Bà ấy cứng rắn. Bà ấy có khả năng. Bà ấy là một đối tác tuyệt vời đối với tôi và là người lãnh đạo cho đất nước chúng ta. Bây giờ sự lựa chọn là tùy thuộc vào các bạn, những người dân Mỹ” – ông Biden nói.
Ông Biden cũng đề cập đến Đạo luật Khoa học và CHIPS, các luật giúp hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho người Mỹ. Ông Biden cũng nhắc về thành tựu đã mở rộng quyền lợi cho các cựu chiến binh từng tiếp xúc với hóa chất độc hại, thông qua luật kiểm soát súng và biến đổi khí hậu.
Chuyên gia nói gì về ông Biden, bà Harris, ông Trump?
Ông Biden - vị tổng thống can đảm
Giới quan sát và chuyên gia bình luận sôi nổi về sự kiện ông Biden rút tranh cử.
Giám đốc nghiên cứu chính trị tại Trung tâm nghiên cứu Niskanen ở Washington, D.C., (Mỹ) - ông Geoffrey Kabaservice lưu ý rằng ông Biden lần đầu tiên vào Thượng viện cách đây hơn nửa thế kỷ, vào thời điểm mà các thể chế quản lý của Mỹ vẫn còn có khả năng hoạt động tốt.
Tuy nhiên, theo ông Kabaservice, vào thời gian ông Biden làm tổng thống, ông đã đánh mất khả năng hùng biện và sự sôi nổi của những năm tháng tuổi trẻ. Đây được cho là một phần nguyên nhân khiến ông chưa thể hoàn thành tốt công việc đoàn kết nước Mỹ và chống lại những quan điểm chủ nghĩa dân tộc của nhiều người.
“Chủ nghĩa dân túy của ông Donald Trump có nhiều khả năng sẽ làm suy giảm khả năng cạnh tranh toàn cầu của Mỹ hơn là khôi phục nó. Tôi cho rằng đảng Dân chủ sẽ đáp trả bằng cách thức của riêng họ. Nhưng việc ông Biden rút khỏi cuộc đua tổng thống Mỹ giúp chúng ta sẽ tránh được trận tái đấu mà hầu như không ai mong muốn” - theo ông Kabaservice.
Nhà sử học Joshua Zeitz cho rằng ông Biden chắc chắn sẽ được nhớ đến như một trong những người vĩ đại của nước Mỹ. Theo ông Zeitz, việc lớn tuổi không có gì đáng xấu hổ và cách ông Biden đặt đất nước lên trước bản thân mình là một điều đáng tự hào, đặc biệt trong thời điểm then chốt như hiện nay.
“Những thành tựu về chính sách đối nội của ông Biden trong một nhiệm kỳ đã vượt xa thành tựu của tất cả người tiền nhiệm, kể từ thời kỳ cựu Tổng thống Franklin Roosevelt. Chính sách đối ngoại của ông Biden là một thành công quan trọng: ông đã đoàn kết liên minh NATO; ông đã khéo léo xử lý mối quan hệ với Trung Quốc và Iran. Và ông đã đến bảo vệ Israel, vào thời điểm khó khăn nhất của Israel” – ông Zeitz nhận định.
Cùng quan điểm, ông Michael Starr Hopkins, giám đốc điều hành của công ty truyền thông chính trị Northern Starr Strategies cho rằng ông Biden đã cho mọi người thấy khả năng lãnh đạo thực sự là như thế nào trong thời điểm mà lợi ích cá nhân nổi lên, theo tờ Politico.
“Hãy nhớ lời tôi, lịch sử sẽ ghi nhớ ông Biden như một người yêu nước, đặt tổ quốc lên trên tham vọng cá nhân. Đó là loại can đảm mà chúng ta cần” – ông Hopkins nói.
Bà Harris - Trẻ, nghị lực và kinh nghiệm
Theo ông Zeitz, giờ đây, các đảng viên Dân chủ, đặc biệt là Phó Tổng thống Kamala Harris, có nhiệm vụ giải quyết vấn đề còn lại. Nhiệm vụ của cử tri Mỹ là phải vượt qua những định kiến cổ xưa về chủng tộc và giới tính để hướng đến việc xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho bản thân và gia đình họ.
“Dù ứng cử viên đại diện đảng Dân chủ là ai, người đó cũng sẽ đủ trẻ và đủ nghị lực để chứng minh rằng nước Mỹ nên vượt qua tình trạng bế tắc bạo lực trong vài thập niên qua. Đảng Dân chủ giờ đây có cơ hội đưa ra tầm nhìn về cải cách thực sự và kết quả tốt hơn cho tất cả người Mỹ” - ông Geoffrey Kabaservice, Giám đốc nghiên cứu chính trị tại Trung tâm nghiên cứu Niskanen ở Washington, D.C., (Mỹ)
Ông Hopskin đánh giá rằng Phó Tổng thống Mỹ Harris có khả năng tiếp thêm sinh lực cho đảng Dân chủ. Bà Harris có đủ sự can đảm và sức thu hút để đối đầu với ông Trump. Những người trẻ, phụ nữ và cộng đồng da màu sẽ thấy chính bản thân họ trong cuộc vận động tranh cử của bà Harris, vì họ biết họ đang tham gia vào một trận chiến thực sự và là một cuộc đua hoàn toàn mới.
Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris trong cuộc vận động tranh cử hôm 23-7. Ảnh: GETTY IMAGES
Theo ông Hopskins, trọng tâm duy nhất của đảng Dân chủ hiện nay là thúc đẩy cử tri đi bỏ phiếu. Theo ông, trong khi đảng Cộng hòa đang cố gắng kéo nước Mỹ thụt lùi với các quy định cấm phá thai, tấn công các biện pháp kiểm soát sinh sản và hủy bỏ các quyền công dân cơ bản thì đảng Dân chủ có thể tập hợp xung quanh điều thực sự quan trọng: đánh bại ông Trump.
Ông Bill Scher – biên tập viên chính trị của tờ Washington Monthly – dự đoán trong 4 tháng tới ông Trump và phó tướng JD Vance sẽ cố gắng lèo lái cuộc tranh cử tổng thống Mỹ tách rời các nguyên tắc cơ bản truyền thống bằng cách đưa ra các quan điểm về chủng tộc, kỳ thị phụ nữ và chỉ trích người nhập cư.
Tuy nhiên theo ông, bà Harris có thể vô hiệu hóa những thách thức mà ông Trump và các cộng sự đặt ra, vì bà có kinh nghiệm dày dặn trong việc điều hành chính quyền. Theo đó, bà Harris từng kinh qua nhiều vị trí, bao gồm công tố viên, người đứng đầu cơ quan tư pháp tiểu bang, thượng nghị sĩ và hiện giờ là phó tổng thống Mỹ.
Ông Trump sẽ thắng?
Trong khi đó, bà Helen Andrews, biên tập viên cao cấp của trang tin The American Conservative, cho rằng đảng Dân chủ chọn ai không quan trọng vì dù sao ông Donald Trump sẽ thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới.
Theo bà Andrews, nguyên nhân khiến cử tri chọn ông Trump vì họ nhớ cuộc sống trong nhiệm kỳ của ông và cuộc sống của họ dưới thời ông Biden có phần tệ hơn, từ chi tiêu đến các cuộc xung đột trên toàn cầu.
“Bà Kamala Harris sẽ cố gắng tiếp thêm động lực cho những người ủng hộ bằng cách nói với cử tri rằng bà có thể là nữ tổng thống Mỹ đầu tiên. Điều đó sẽ thất bại” – bà Andrews nêu quan điểm.
