Ngày 31-5, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Israel đã đưa ra đề xuất thỏa thuận ngừng bắn mới cho cuộc chiến ở Gaza. Ông Biden cũng kêu gọi Hamas đồng ý với đề xuất mới, cho rằng đó là cách tốt nhất để chấm dứt xung đột, theo hãng tin Reuters.
Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh Israel đã đưa quân vào TP Rafah (nam Gaza) và áp lực lên chính phủ của Thủ tướng Israel – ông Benjamin Netanyahu ngày càng tăng.
Theo đề xuất mới, quá trình ngừng bắn gồm 3 giai đoạn.
Trong giai đoạn đầu tiên, lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần. Theo đó, lực lượng Israel sẽ rút khỏi các trung tâm dân cư ở Gaza. Đổi lại, phía Hamas thả các con tin, bao gồm người già và phụ nữ. Phía Israel cũng thả hàng trăm người Palestine đang bị giam trong các nhà tù ở Israel.
Ông Biden cho biết dân thường Gaza sẽ quay trở lại các khu vực từng phải sơ tán, bao gồm miền bắc dải đất và 600 xe tải sẽ chở viện trợ nhân đạo đến Gaza mỗi ngày.
Trong giai đoạn thứ hai, Hamas và Israel sẽ đàm phán các điều khoản nhằm chấm dứt vĩnh viễn tình trạng thù địch. Trong giai đoạn thứ hai, ông Biden nói rằng Hamas sẽ thả tất cả con tin còn sống còn lại, bao gồm các binh sĩ nam. Trong khi đó, lực lượng Israel sẽ rút khỏi Gaza và lệnh ngừng bắn vĩnh viễn sẽ bắt đầu.
Giai đoạn thứ ba bao gồm kế hoạch tái thiết lớn cho Gaza và trao trả "những hài cốt cuối cùng" của con tin cho gia đình họ.
Tổng thống Mỹ cũng kêu gọi những người Israel đang thúc đẩy cuộc chiến "vô thời hạn" hãy thay đổi suy nghĩ của họ.
“Đã đến lúc cuộc chiến này kết thúc và ngày mới bắt đầu… Tôi biết có những người ở Israel sẽ không đồng ý với kế hoạch này và sẽ kêu gọi tiếp tục cuộc chiến vô thời hạn. Một số người thậm chí còn nằm trong liên minh chính phủ. Họ đã nói rõ rằng họ muốn chiếm đóng Gaza, tiếp tục chiến đấu trong nhiều năm và các con tin không phải là ưu tiên hàng đầu của họ. Tôi đã kêu gọi lãnh đạo Israel ủng hộ đề xuất này, bất những áp lực” – ông Biden nói.
Tổng thống Mỹ cũng kêu gọi: “Là người có cam kết trọn đời với Israel, là tổng thống Mỹ duy nhất từng đến Israel vào thời điểm xung đột, là người vừa cử lực lượng Mỹ trực tiếp bảo vệ Israel khi nước này bị Iran tấn công, tôi đề nghị các bạn hãy lùi lại một bước, nghĩ xem điều gì sẽ xảy ra nếu khoảnh khắc này bị mất đi. Chúng ta không thể đánh mất khoảnh khắc này".
Ông Biden cho biết đề xuất thỏa thuận ngừng bắn đã được các nhà hòa giải Qatar chuyển tới Hamas.
Phía Hamas cho biết họ sẵn sàng tham gia "tích cực và mang tính xây dựng" với bất kỳ đề xuất nào dựa trên thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn, việc rút quân của Israel, tái thiết Gaza, để những người sơ tán quay về và một thỏa thuận trao đổi tù nhân "thực sự", nếu Israel "tuyên bố rõ ràng về thỏa thuận đó".
Hôm 31-5, Văn phòng Thủ tướng Israel cho biết Israel đã ủy quyền cho các nhà đàm phán trình bày đề xuất thỏa thuận ngừng bắn với các bên liên quan.
Ông Jeremi Suri – GS lịch sử và quan hệ công chúng tại ĐH Texas ở Austin (Mỹ) cho rằng đề xuất này có khả năng thành công cao hơn những đề xuất trước. Theo ông, Israel đã gây thiệt hại nhiều cho Hamas và khả năng Hamas tấn công Israel đã thấp hơn nhiều so với trước đây.
Ngoài ra, trong bối cảnh cộng đồng quốc tế "quay lưng lại" với Israel do cuộc chiến của nước này ở Gaza, sự ủng hộ của ông Biden đối với đề xuất mới có thể khuyến khích người Israel muốn chấm dứt cuộc xung đột.
“Khi tổng thống Mỹ thực sự ủng hộ điều gì đó, ông ấy có thể tạo ra rất nhiều động lực” – ông Suri nói.
