Đài RT dẫn lời ông Jose Manuel Romualdez - đại sứ Philippines tại Mỹ - ngày 10-3 cho biết Tổng thống Rodrigo Duterte sẵn sàng cho phép các lực lượng Mỹ sử dụng các căn cứ và cơ sở của Philippines nếu cuộc khủng hoảng ở Ukraine lan sang châu Á.
Vị đặc phái viên dẫn các phát ngôn mà ông Duterte đưa ra trong cuộc họp tuần trước cho biết sự hỗ trợ đó sẽ gồm việc sử dụng bất kỳ tài sản nào của Philippines và sẽ "không hạn chế".
Ông Jose Manuel Romualdez - đại sứ Philippines tại Mỹ. Ảnh: AP
“Tổng thống nói nếu họ (phía Mỹ) yêu cầu sự hỗ trợ của Philippines, ông ấy rất rõ ràng, nếu căng thẳng bị đẩy lên mức xung đột, Philippines sẽ sẵn sàng tham gia vào nỗ lực, đặc biệt nếu cuộc khủng hoảng Ukraine lan sang khu vực châu Á” – ông Romualdez nói.
“Ông ấy nói rằng Philippines sẽ sẵn sàng mở cửa, đặc biệt là đối với đồng minh Mỹ, trong việc sử dụng các cơ sở của chúng tôi, bất kỳ phương tiện nào mà họ cần” - ông Romualdez nói thêm.
Đại sứ Romualdez cho biết Philippines sẽ tôn trọng Hiệp ước Phòng thủ chung (MDT) hàng thập niên, theo đó Washington và Manila có nghĩa vụ phải bảo vệ nhau nếu một trong hai nước này bị một quốc gia khác tấn công, cũng như Mỹ có thể sử dụng các căn cứ không quân và hải quân cũ của nước này tại Philippines.
Ông Romualdez nói rằng ông Duterte đã thể hiện sự chấp thuận về việc mở các căn cứ quân sự cũ trong trường hợp "tình huống khẩn cấp" và cho phép lực lượng Mỹ quay trở lại Căn cứ Hải quân Vịnh Subic và Căn cứ Không quân Clark nếu xung đột Ukraine lan sang châu Á.
Hai căn cứ này nằm trong số những cơ sở quân sự lớn nhất ở nước ngoài của Mỹ nhưng đã bị đóng cửa sau khi Quốc hội Philippines bỏ phiếu chấm dứt hợp đồng thuê vào đầu những năm 1990, khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Kể từ khi lực lượng Mỹ rời khỏi, hai địa điểm đã được chuyển đổi thành các cảng và khu đầu tư tự do.
“Tôi khá chắc chắn rằng tổng thống có ý định đây là một tình huống khẩn cấp, nơi - chúng ta hãy cầu nguyện nó không xảy ra - nhưng, nếu nó lan rộng ra khu vực châu Á vì lý do nào đó, Tổng thống rõ ràng nhận thấy nhu cầu đó đối với chúng tôi để đưa ra lựa chọn” – ông Romualdez nói.
“Và lựa chọn của chúng tôi là… vì chúng tôi có MDT với Mỹ, chúng tôi có mối quan hệ đặc biệt này và liên minh quân sự, ông [Duterte] nói rằng ông ấy sẽ cho phép sử dụng các cơ sở” – vị đại sứ nói.
Theo ông Romualdez, các quan chức Mỹ đã lên lịch một cuộc họp an ninh tại Nhà Trắng với đại sứ một số nước tại Đông Nam Á để thảo luận về các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga.
Tổng thống Joe Biden cũng đã mời các nguyên thủ quốc gia Đông Nam Á họp vào ngày 28-3.
Đại sứ Romualdez cho biết ông Duterte có thể không tham dự được, một phần vì mùa bầu cử của Philippines đang nóng lên.
Cuộc bầu cử tổng thống Philippines dự kiến diễn ra vào ngày 9-5 và nhiệm kỳ sáu năm của ông Duterte dự kiến kết thúc vào ngày 30-6.
Theo RT, mối quan hệ giữa chính quyền ông Duterte và Washington được cho đã trở nên rạn nứt kể từ khi ông Duterte lên nắm quyền vào năm 2016, khi vị tổng thống Philippines chỉ trích các chính sách của Mỹ và tìm cách củng cố mối quan hệ bền chặt hơn với Nga và Trung Quốc.
Ông Duterte đã đe dọa chấm dứt Thỏa thuận các lực lượng thăm viếng của Manila với Washington, vốn cho phép các lực lượng Mỹ huấn luyện ở quốc gia Đông Nam Á này.
