Trong bài phát biểu dài một giờ đồng hồ vào đêm 10-5 ở bang Indiana, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dành ra khoảng 10 phút để kể câu chuyện ông đã tiết kiệm gần 999.800.000 USD cho kế hoạch di chuyển đại sứ quán Mỹ ở Israel từ Tel Aviv tới Jerusalem như thế nào. Mỹ sẽ khánh thành đại sứ quán ở Jerusalem vốn gây tranh cãi vào ngày 14-5, theo CNN.
Chính quyền ông Trump hồi tháng 2 thông báo kế hoạch chọn một cơ sở lãnh sự Mỹ ở Jerusalem làm đại sứ quán Mỹ nhưng quá trình xây dựng đại sứ quán mới cố định ở TP này sẽ mất vài năm.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: GETTY
Sau khi khánh thành đại sứ quán ở Jerusalem vào tuần tới, Mỹ sẽ xây thêm khu phức hợp văn phòng tại đây trước cuối năm 2019 cho phép đại sứ và hầu hết các nhân viên đại sứ quán có thể sống và làm việc. Đại sứ quán Mỹ sẽ tạm thời đặt tại khu vực Arnona ở Jerusalem.
“Song song với đó, chúng tôi đã bắt đầu tìm kiếm một địa điểm cho đại sứ quán cố định của chúng tôi tại Israel, việc lập kế hoạch và thi công sẽ là một nhiệm vụ dài hạn” - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert nói hồi tháng 2.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump lần nữa không nhắc tới vấn đề đó trong bài phát biểu đêm 10-5, điều ông đề cập với đám đông là Mỹ sẽ chỉ chi ra 200.000-300.000 USD cho đại sứ quán mới này so với con số 1 tỉ USD mà ông được trình lên ban đầu.
Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói với CNN hôm 11-5 rằng tuyên bố của bà Nauert vẫn có giá trị song thêm rằng họ đã bắt đầu quá trình lựa chọn địa điểm xây tòa đại sứ quán lâu dài ở Jerusalem và “đang nhắm tới tất cả địa điểm chung tôi đang thuê hoặc sở hữu”.
“Chúng tôi hy vọng việc chọn địa điểm, thiết kế, lập kế hoạch, xin giấy phép và thi công một đại sứ quán cố định ở Jerusalem sẽ mất từ bảy đến 10 năm” - vị quan chức trên nói, nói thêm còn quá sớm để đánh giá chi phí xây dựng tòa đại sứ này.
Lãnh sự quán Mỹ ở Arnona, Jerusalem. Mỹ tạm thời sẽ mở đại sứ quán mới ở đây. Ảnh: Times of Israel
Theo lời kể của Tổng thống Trump, ông đã được đề nghị ký kế hoạch xây một tòa đại sứ quán mới với chi phí 1 tỉ USD gần ba tháng trước sau thông báo Mỹ sẽ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.
“Khi họ đến bàn làm việc của tôi và đưa tôi một tập tài liệu thật đẹp và tôi có nhiệm vụ ký vào. Tôi nói ‘Cái gì thế này?’ và tôi nửa muốn ký nửa không. Ông ấy nói: ‘Thưa ngài, chúng tôi đang xây dựng một tòa đại sứ quán ở Jerusalem’. Tôi bảo ‘bao nhiêu?’. Họ nói ‘Tôi không nói đùa, 1 tỉ USD thưa ngài’” - ông Trump thuật lại với đám đông.
Theo hồi tưởng của ông Trump, nhà lãnh đạo Mỹ ngay lập tức không đồng ý ký vào bản đề xuất và đã triệu tập đại sứ Mỹ tại Israel David Friedman. Ông Friedman là người cho rằng thay vì xây một đại sứ quán mới trên một địa điểm mới, ông ấy có thể tân trang một tòa nhà có sẵn thuộc sở hữu của Mỹ và chi phí cho điều đó chỉ mất 150.000 USD.
“Tôi nói ‘David, ông có thể làm điều đó chỉ với 150.000 USD… Ông biết rằng bỏ ra 200.000-300.000 USD cũng OK mà’” - ông Trump nói.
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 11-5 xác nhận chi phí tân trang ban đầu đại sứ quán mới tại địa điểm tạm thời dưới 400.000 USD và sẽ khánh thành vào ngày 14-5.
“Như Tổng thống đã tuyên bố, chi phí tân trang ban đầu để cho phép đại sứ quán khánh thành vào 14-5 là dưới 400.000 USD. Chúng tôi đang lên kế hoạch xây dựng một khu phức hợp mở rộng mới tại địa điểm tạm thời này cũng như tăng cường an ninh kèm theo một chi phí cộng thêm. Chúng tôi vẫn đang đánh giá chi phí cuối cùng” - một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói với CNN.
“Tòa nhà Arnona mà đại sứ quán Mỹ sẽ tạm thời vận hành trong thời gian tới được mở cửa vào năm 2010. Đây là cơ sở mới nhất và an ninh nhất của Mỹ ở Jerusalem và Tel Aviv. Cơ sở đã cung cấp và sẽ tiếp tục cung cấp, tư vấn các các dịch vụ cho công dân Mỹ và đơn đăng ký visa. Những dịch vụ này sẽ tiếp tục không gián đoạn sau lễ khánh thành đại sứ quán mới của Mỹ vào 14-5” - vị phát ngôn viên trên cho hay.
Ông chủ Nhà Trắng nói đùa rằng nếu ông đặt bút ký vào đề xuất ban đầu xây dựng một tòa đại sứ mới, ông sẽ cần “gia hạn quyền tổng thống” để được nhìn thấy dự án này hoàn thành.
“Tôi nói ‘đại sứ quán mới khi nào dự kiến khánh thành?’” - ông Trump nhớ lại - “Họ nói ‘trong thời gian từ năm đến 10 năm’. Vì vậy tôi nói ‘Trừ khi tôi được gia hạn quyền tổng thống’”.
Đây không phải lần đầu ông Trump gạt bỏ một số chi tiết liên quan tới kế hoạch xây dựng đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem. Ông Trump hồi tháng 3 cũng đưa ra tuyên bố tương tự trong lúc ngồi bên cạnh Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ở Phòng Bầu Dục.
“Chúng tôi sẽ phải xây dựng nó rất nhanh. Nhiều người sẽ không thể làm nhanh được như vậy. Chúng tôi sẽ xây dựng nó rất nhanh và rất rẻ!” - ông Trump nói khi được hỏi về kế hoạch của đại sứ quán mới thời điểm đó.
