Ngoại tình dẫn đến ly hôn, coi chừng bị tù

Chuyện ngoại tình đã không còn xa lạ trong xã hội. Pháp luật vẫn có những quy định về chế tài hình sự, hành chính đối với các hành vi ngoại tình. Chẳng hạn, Điều 147 BLHS hiện hành có quy định về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng. Hay Điều 48 Nghị định 110/2013 của Chính phủ (xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân gia đình...) cũng có quy định phạt tiền đối với một số hành vi ngoại tình. Tuy nhiên, trên thực tế, rất ít trường hợp bị xử phạt hành chính vì ngoại tình chứ chưa nói đến việc bị xử lý hình sự, dẫn tới hậu quả là chế tài của pháp luật đã không đủ sức răn đe.

Bổ sung tình tiết định tội, định khung

BLHS 2015 (có hiệu lực từ 1-7-2016) đã sửa đổi, bổ sung tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng theo hướng chi tiết hơn về hành vi ngoại tình phải chịu trách nhiệm hình sự.

Cụ thể, khoản 1 Điều 182 BLHS 2015 quy định: Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm: Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn; đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

TS Nguyễn Duy Hưng (Trưởng khoa Luật Trường ĐH Thủ Dầu Một, Bình Dương) phân tích: Nếu khoản 1 Điều 147 BLHS hiện hành quy định “gây hậu quả nghiêm trọng” là một trong các tình tiết định tội thì khoản 1 Điều 182 BLHS 2015 đã bỏ tình tiết rất chung chung này và bổ sung một tình tiết định tội rõ ràng hơn là “làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn”. Còn các dấu hiệu định tội khác như “kết hôn” hoặc “chung sống như vợ chồng với người khác”, “đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm” thì luật mới vẫn giữ nguyên như luật hiện hành.

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 182 BLHS 2015 cũng bổ sung thêm một tình tiết tăng nặng định khung mà khoản 2 Điều 147 BLHS hiện hành không có là “làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát”.

Về mức hình phạt thì cả luật mới lẫn luật hiện hành đều như nhau (cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm theo khoản 1, phạt tù từ sáu tháng đến ba năm theo khoản 2).

Một phiên xử ly hôn tại TAND TP.HCM. Ảnh minh họa: T.TÙNG

Sửa đổi, bổ sung quy định phạt hành chính

Về chế tài hành chính, ngày 14-8-2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định 67/2015 của Chính phủ (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 110/2013, có hiệu lực từ 1-10-2015). Điều 1 Mục 35 Nghị định 67/2015 đã sửa đổi tên Điều 48, điểm d, điểm đ, điểm e khoản 1, điểm a khoản 2 và bổ sung điểm b khoản 2 Điều 48 Nghị định 110/2013.

Thứ nhất, sửa tên Điều 48 một cách gọn, dễ hiểu hơn là từ “hành vi vi phạm quy định về cấm kết hôn, vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng; vi phạm quy định về ly hôn” thành “hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng”.

Thứ hai, bổ sung thêm tình tiết để xử phạt là “chung sống như vợ chồng” vào các điểm d, điểm đ, điểm e khoản 1 Điều 48 (ví dụ, từ “kết hôn giữa cha mẹ nuôi với con nuôi” thành “kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa cha mẹ nuôi với con nuôi”...).

Thứ ba, bổ sung cụm từ “hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích chấm dứt hôn nhân” vào điểm a khoản 2 Điều 48. Đồng thời, bổ sung một điểm mới vào khoản 2 Điều 48 (điểm b) là quy định “kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người có cùng dòng máu về trực hệ”.

Về mức phạt tiền, Nghị định 67/2015 không sửa đổi Điều 48 Nghị định 110/2013. Như vậy, người có các hành vi vi phạm thuộc khoản 1 bị phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng, vi phạm thuộc khoản 2 bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng.