Phim Việt: Mừng và lo

Từ đầu năm 2023 đến nay, thị trường phim Việt rộn ràng khi có hơn 10 dự án được ra rạp như Nhà bà Nữ, Lật mặt 6, Chị chị em em 2, Siêu lừa gặp siêu lầy, Con Nhót mót chồng, Khi ta hai lăm, Biệt đội rất ổn, Vong nhi.

Ngoài ra, hai dự án phim tài liệu Những đứa trẻ trong sương và Tri âm The Movie: Người giữ thời gian cũng ra rạp.

Doanh thu hơn 1.000 tỉ đồng

Theo Box Office Vietnam, đến ngày 19-5, dự án Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh do Lý Hải làm đạo diễn đã vượt mốc 255 tỉ đồng.

Ngoài Nhà bà Nữ và Lật mặt 6 thắng lớn trong giai đoạn từ đầu năm 2023 đến nay, điện ảnh Việt còn có Chị chị em em 2 và Siêu lừa gặp siêu lầy đều đạt doanh thu 121 tỉ đồng.

Hai “cánh én nhỏ”góp phần tạo thành công cho thị trường phim Việt. Ảnh: NSCC

Con Nhót mót chồng của đạo diễn Vũ Ngọc Đãng với cặp diễn viên chính Thu Trang - Thái Hòa đang còn 700 suất chiếu, thu được 73 tỉ đồng.

Bên cạnh các dự án thành công, cũng có không ít dự án thất bại ở phòng vé. Cụ thể như Khi ta hai lăm (đạo diễn Luk Vân), chiếu hồi đầu tháng 3 chỉ thu được gần 3 tỉ đồng.

Phim Biệt đội rất ổn của đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp chiếu vào cuối tháng 3 chỉ thu được 10 tỉ đồng bởi sự “bất ổn” gần như ở mọi yếu tố: Câu chuyện nhảm nhí, những màn chọc cười kém duyên, bối cảnh sơ sài, góc quay đơn giản...

Thuộc thể loại kinh dị, Vong nhi của đạo diễn Hoàng Tuấn Cường đạt doanh thu ở mức tạm ổn với hơn 24,8 tỉ đồng (chiếu ngày 3-2).

Tính tổng 10 phim ra mắt, điện ảnh Việt nửa đầu năm 2023 đã thu hơn 1.100 tỉ đồng. Có thể nói con số này cao hơn cùng kỳ các năm trước (thường vào khoảng vài trăm tỉ đồng).

Sự bình dị, thương hiệu nghệ sĩ tạo nên thành công?

Đối với những dự án điện ảnh năm nay, đa phần yếu tố thu hút khán giả đến rạp chính là việc các đạo diễn, nhà sản xuất lấy yếu tố bình dân để làm phim.

Nhận xét về điều này, nhà phê bình phim Lê Hồng Lâm nhận định: “Thành công vượt trội của các bộ phim đóng mác cái tên Trấn Thành, Lý Hải đang tạo ra một xu hướng có tính bình dân hóa, thị dân hóa trong đời sống phim ảnh hiện tại”.

Nhà phê bình phim Lê Hồng Lâm cho rằng hai kỷ lục phòng vé chưa từng có của Bố già và Nhà bà Nữ là nhờ Trấn Thành khai thác được những chất liệu bình dân của đời sống xã hội Việt Nam đương đại, chạm vào được những vết thương kiểu “vô thức tập thể” rồi tìm cách chữa lành và để lại những bài học vừa vặn.

Hay như Lật mặt 6, đa phần những hình ảnh trong phim được Lý Hải cho quay tại làng quê, đưa yếu tố văn hóa vào phim gắn liền với người dân miền Tây sông nước.

Chia sẻ thêm về điều này, Lý Hải cũng nhận định “đứa con tinh thần” của mình được yêu thích nhờ sự gần gũi, bình dân, không đao to búa lớn.

“Tôi cũng đề cao yếu tố chân thật trên phim trường. Chẳng hạn, khi về xã Định Yên, chúng tôi tái hiện bối cảnh làng nghề truyền thống, xây dựng nhiều lò nhuộm lát, bãi sân phơi chiếu, phục dựng khung cảnh phiên chợ ngày và đêm. Cảnh hỏa hoạn cao trào đầu phim, êkíp xây xưởng chiếu 500 m², tự dựng khung trụ, lợp mái… Tôi cũng quan niệm không lạm dụng kỹ xảo để tránh phản tác dụng khi xem trên màn ảnh rộng” - Lý Hải bày tỏ.

Không chỉ sự bình dân, thương hiệu nghệ sĩ cũng là yếu tố giúp các dự án điện ảnh thắng lớn trong năm nay.

Ngoài Trấn Thành, Lý Hải, Vũ Ngọc Đãng, Võ Thanh Hòa, Thu Trang, Thái Hòa... cũng là những nhà làm phim, diễn viên sở hữu lượng fan đông đảo, tạo được sự tin tưởng cho khán giả và phim của họ trước đó cũng đã đạt được sự thành công. Vì vậy, như một lẽ tất yếu, hầu hết gương mặt trên mỗi khi ra phim đa số sẽ ăn khách.

Còn đó nỗi lo

Theo nhà phê bình phim Lê Hồng Lâm, bên cạnh mặt tích cực thì sự tiêu cực của xu hướng bình dân hóa điện ảnh sẽ khiến cho các phiên bản ăn theo trở nên lười biếng tư duy và rập khuôn nếu không tìm lối đi riêng.

Dự án “Nhà bà Nữ” của Trấn Thành thành công được cho là nhờ sự bình dân khi khai thác đề tài gia đình. Ảnh: ĐPCC

“Chưa kể là thường tra tấn khán giả bằng những màn diễn xuất ồn ào, náo nhiệt tung hứng kiểu tự nhiên chủ nghĩa và kết phim với một bài học yêu thương đẫm nước mắt sến sẩm.

Chưa kể xu hướng bình dân hóa điện ảnh này sẽ khiến cho điện ảnh Việt Nam thiếu đi sự đa dạng của thể loại, đề tài và thiếu đi những tìm tòi, sáng tạo phản ánh được dòng chảy và tâm thế của người Việt trong giai đoạn hiện tại” - nhà phê bình phim Lê Hồng Lâm cho hay.

Ngoài ra, việc dùng tên thương hiệu để thu hút khách cũng một phần nào khiến các nhà làm phim có tên tuổi nhỏ hơn sẽ ngày càng khó thuyết phục khán giả bỏ tiền mua vé.

Nhà phê bình Nguyễn Phong Việt cũng nhận định năm nay là một năm khởi sắc của thị trường phim Việt.

“Tuy nhiên, thứ nhất, chúng ta phải thừa nhận là với những cá nhân nhỏ lẻ như Lý Hải hay Trấn Thành thì “một con chim én không thể làm nên mùa xuân”, vấn đề là chúng ta còn cả một thị trường, còn rất nhiều nhà làm phim, nhà sản xuất.

“Bên cạnh đó, hai quý đầu năm chúng ta có nhiều dự án chất lượng như Nhà bà Nữ của Trấn Thành hay Lật mặt 6 của Lý Hải nhưng giả sử cuối năm chúng ta không có được những dự án chất lượng như vậy thì sao?

Do đó, tôi cho rằng thị trường phim ảnh Việt Nam phát triển không đồng bộ, nó chỉ là “những con chim én làm nên mùa xuân”, chứ không phải là một “bầy chim én”, thành ra điều mong muốn nhất là chúng ta có những thế hệ người làm phim.

Những người làm phim ở đây không chỉ là đạo diễn, biên kịch, mà còn là những người sản xuất phim bao gồm các khâu về âm nhạc, dựng phim, âm thanh, ánh sáng… tất cả khâu đó ở Việt Nam tôi cho rằng chưa có sự đồng bộ.

Chỉ mong những người làm trong ngành phim có được một cái chuẩn về mặt năng lực để chính thế hệ đó, những con người đó tiếp tục cùng nhau tạo ra nhiều tác phẩm có chất lượng phim tốt như Nhà bà Nữ, Lật mặt 6… nhưng không chỉ là Trấn Thành, Lý Hải” - nhà phê bình Nguyễn Phong Việt cho hay.•

Phim tài liệu gây bất ngờ

Phim tài liệu Những đứa trẻ trong sương (vừa đoạt giải Phim hay nhất hạng mục Phim châu Á dự thi tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ nhất năm 2023) đã thu về hơn 2,5 tỉ đồng, dù ít suất chiếu nhưng gần như kín chỗ, phần đông là khán giả trẻ.

Trong khi đó, bộ phim tài liệu âm nhạc Tri âm The Movie: Người giữ thời gian của ca sĩ Mỹ Tâm chỉ chiếu tại rạp một tuần (từ ngày 8-4) đã nhận được sự ủng hộ và tình cảm của hơn 140.000 khán giả trên khắp cả nước, có được doanh thu tổng cộng 12,311 tỉ đồng.

Poster phim Những đứa trẻ trong sương.

VĂN HÀ