Sáng 7-11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế và Luật Dự trữ quốc gia.
Đề xuất người hành nghề kiểm toán phải tham gia hội kiểm toán
Nêu ý kiến, đại biểu (ĐB) Thái Thị An Chung (đoàn Nghệ An) cho hay bà cơ bản thống nhất với sự cần thiết phải ban hành luật sửa đổi bảy luật để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, chồng chéo, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Góp ý thêm cho một số quy định tại dự thảo Luật Kiểm toán độc lập, bà Chung cho hay quy định tại khoản 2 Điều 60 về mức phạt tiền vi phạm hành chính tối đa là 1 tỉ đồng đối với cá nhân, 2 tỉ đối với tổ chức và thời hiệu xử phạt là năm năm. Với quy định này ĐB Chung cho rằng có nhiều điểm chưa phù hợp.
Lý giải, bà cho biết mức phạt tiền này đang cao hơn 20 lần so với mức phạt tối đa mà Luật xử lý vi phạm hành chính quy định đối với vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán độc lập. Cạnh đó, thời hiệu xử phạt dự thảo đưa ra là năm năm, trong khi quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính thời hiệu xử phạt tối đa là hai năm.
Nói thêm, ĐB Chung cho biết bà thực sự băn khoăn khi nghiên cứu dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập. Đơn cử mức phạt tiền tối đa 1 tỉ đồng dự kiến được áp dụng cho hành vi vi phạm quy định về hồ sơ dự thi chứng chỉ kiểm toán viên.
Hành vi này nếu đủ điều kiện cấu thành tội phạm hình sự thì sẽ bị xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự. Nếu chưa đến mức xử lý hình sự thì bị xử lý hành chính tối đa là 30 triệu đồng theo Nghị định 41/2018. Cũng hành vi này, Nghị định 144/2021 quy định mức phạt tiền tối đa là 40 triệu đồng.
“Thời gian qua, khi điều tra, xử lý một số vụ án lớn xẩy ra tại SCB, Vạn Thịnh Phát, FLC cho thấy có trách nhiệm của một số cơ quan, đơn vị, trong đó có công ty kiểm toán, kiểm toán viên với các báo cáo kiểm toán thiếu trung thực. Tôi đồng tình việc cần phải tăng mức xử phạt và tăng thời hiệu xử phạt để đảm bảo tính răn đe đối với doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên vi phạm.
Tuy nhiên, nếu quy định như dự thảo thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới việc phát triển ngành kiểm toán độc lập Việt Nam” - bà Chung cho hay và đề nghị chỉ nên tăng mức xử phạt tối đa gấp 2 lần so với hiện nay và thời hiệu xử phạt là hai năm.
Tiếp tục góp ý về trách nhiệm của kiểm toán viên và vai trò của tổ chức nghề nghiệp về kiểm toán, ĐB đoàn Nghệ An cho hay luật hiện hành chưa quy định kiểm toán viên hành nghề phải là hội viên của tổ chức nghề nghiệp về kiểm toán. Trong khi đó, quy định này đã được áp dụng tại nhiều quốc gia và mang lại hiệu quả.
Vì vậy, ĐB đề nghị để hỗ trợ cơ quan quản lý Nhà nước trong việc quản lý và nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán thì cần bổ sung quy định tại Điều 18 của Luật Kiểm toán độc lập về nghĩa vụ của kiểm toán viên. Đó là kiểm toán viên đăng ký hành nghề kiểm toán phải là hội viên của một tổ chức nghề nghiệp về kiểm toán.
Không thể bắt ép
Giải trình sau đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, cho hay hành vi vi phạm nếu chưa đủ mức để khởi tố hình sự nhưng hành vi đó ở mức nguy hiểm khi một số cá nhân, doanh nghiệp có thể vẫn tiếp tục thực hiện hành vi đó gây thiệt hại, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội thì phải phạt ở mức cao để có tính răn đe.
“Như luật cũ rõ ràng không có tính răn đe. Với lĩnh vực đặc thù này, gian lận, thao túng chứng khoán, gian lận trong phát hành trái phiếu, nếu chưa đủ yếu tố để cấu thành tội hình sự thì phải phạt nặng. Và thời gian không phải hai năm vì khi phát hiện ra có thể sẽ quá thời hiệu truy cứu xử lý nên phải mở rộng ra năm năm” - ông Phớc nói.
Về đề nghị bổ sung quy định kiểm toán viên phải tham gia hội, hiệp hội nghề nghiệp về kiểm toán, Phó Thủ tướng cho rằng đây là hội tự nguyện, tự đảm bảo kinh phí hoạt động, bảo vệ quyền lợi thành viên… Do vậy, không nhất thiết họ phải vào hội này. Nếu thấy có lợi thì họ tự nguyện vào, không ai có thể bắt ép họ vào.
