Chiều 30-5, Quốc hội (QH) đã thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết của QH về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).
Hậu quả tín nhiệm thấp
Trình bày tờ trình dự thảo nghị quyết, Trưởng Ban công tác đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Thanh cho biết Nghị quyết 85/2014 chỉ nêu hai tiêu chí về căn cứ đánh giá mức độ tín nhiệm là phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, việc chấp hành hiến pháp, pháp luật và kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Dự thảo nghị quyết lần này đã quy định chi tiết nội dung của các tiêu chí đánh giá phù hợp và bổ sung nội dung trách nhiệm của người được lấy phiếu trong triển khai nghị quyết, kết luận về công tác giám sát của QH, các cơ quan của QH, HĐND, các ban của HĐND. Kết quả giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực, phạm vi phụ trách; tôn trọng, lắng nghe và nghiên cứu để giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân; kết quả thực hiện cam kết và lời hứa (nếu có).
Trưởng Ban công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh trình bày tờ trình dự thảo nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi). Ảnh: PHẠM THẮNG |
Về hệ quả lấy phiếu tín nhiệm, dự thảo nghị quyết trình QH quy định người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số ĐBQH, ĐB HĐND đánh giá “tín nhiệm thấp” thì có thể xin từ chức. Trường hợp không xin từ chức thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình QH, HĐND tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.
“Người được lấy phiếu tín nhiệm có từ 2/3 tổng số ĐBQH, ĐB HĐND trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền trình QH, HĐND miễn nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất” - bà Thanh cho hay.
Bỏ phiếu ngay với người đạt tín nhiệm thấp
Thảo luận tại tổ, ĐB Nguyễn Quốc Hận (Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau) đề nghị một nhiệm kỳ nên lấy phiếu tín nhiệm hai lần. Lần đầu là hai năm sau khi được bổ nhiệm, phê chuẩn. Đây là kênh để rà soát năng lực cán bộ ở vị trí được bầu, được bổ nhiệm và cũng là kênh rà soát nhân sự để chuẩn bị cho nhiệm kỳ sau. Lần hai lấy phiếu sau bốn năm giữ chức vụ, tiếp tục xem xét lần cuối, chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ mới.
“Sau bốn năm, cán bộ nào làm tốt thì biết cả rồi. Đây là kênh rà soát, bổ sung quy hoạch, loại bỏ quy hoạch các cán bộ không được tín nhiệm” - ĐB Hận nói.
Về hệ quả của lấy phiếu tín nhiệm, ĐB Hận cho hay ông mong muốn chỉ có hai mức là tín nhiệm cao và tín nhiệm thấp. Nếu ai có kết quả lấy phiếu tín nhiệm thấp trên 50% thì tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm. Và với bỏ phiếu tín nhiệm, ông đề nghị chỉ có hai mức là tín nhiệm và không tín nhiệm.
Liên quan đến nội dung này, ĐB Lê Thanh Vân (Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau) đề nghị khi một chức danh có phiếu tín nhiệm thấp chiếm tỉ lệ cao thì lập tức chuyển sang bỏ phiếu tín nhiệm hoặc có quy trình, thủ tục bỏ phiếu tín nhiệm.
“Theo tôi phải có một điều trong dự thảo nghị quyết ghi rõ trình tự này. Cụ thể, sau khi ban kiểm phiếu công bố lấy phiếu tín nhiệm, những ai tín nhiệm thấp cao chiếm 50% trở lên thì thủ tục bỏ phiếu tín nhiệm được trình” - ĐB Vân nói.
Căn cứ nào để lấy phiếu tín nhiệm
Tại phiên thảo luận, ĐB Lê Thanh Vân cũng bày tỏ băn khoăn về căn cứ để lấy phiếu tín nhiệm. Vì theo ông, thông tin qua báo chí thì cũng khó đầy đủ, báo cáo của từng chức danh được lấy phiếu tín nhiệm thì không có. Quy định của pháp luật cũng chưa nói các chức danh chịu sự giám sát, phê chuẩn, bầu… phải báo cáo trước QH, HĐND trước khi lấy phiếu tín nhiệm.
“Vậy căn cứ vào đâu? Giả sử như trước khi được bầu, các chức danh này có chương trình hành động như là khế ước thì ĐBQH sẽ có căn cứ để soi vào đó qua quá trình thực hiện nhiệm vụ. Vì không có nên ĐBQH khó đong đếm đâu là người làm được việc hay không. Dự thảo nghị quyết cũng không có quy định về báo cáo công tác” - ĐB Vân phân tích.
Theo đó, ông đề nghị dự thảo bổ sung quy định về căn cứ lấy phiếu tín nhiệm như báo cáo hoạt động giữa nhiệm kỳ hoặc trước khi bầu, phê chuẩn chức danh nào đó thì người đảm nhận chức danh đó phải có chương trình hành động.