Vừa qua (24-12), Chánh án TAND Tối cao đã tổ chức phiên họp toàn thể Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao để thảo luận, biểu quyết thông qua các án lệ. Phiên họp do ông Nguyễn Văn Quảng – Chánh án TAND Tối cao chủ trì.
Trước đó, TAND Tối cao đã tổ chức phiên họp Hội đồng tư vấn án lệ để lấy ý kiến của các thành viên Hội đồng tư vấn án lệ về 20 dự thảo án lệ.
Trên cơ sở này, Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học đã tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo án lệ và trình Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xem xét, thông qua đối với 20 dự thảo án lệ trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, kinh doanh, thương mại, hôn nhân, gia đình.
Sau khi cho ý kiến đối với từng dự thảo, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã thảo luận và biểu quyết thông qua 10 án lệ. Sau khi thông qua, Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học sẽ chỉnh lý, hoàn thiện kỹ thuật đối với các án lệ này, trình Chánh án TAND Tối cao ban hành quyết định công bố các án lệ để các tòa án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.
Thông qua án lệ
Chánh án TAND Tối cao tổ chức phiên họp toàn thể Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao để thảo luận, biểu quyết thông qua án lệ.
Án lệ được xem xét thông qua khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Được phát triển từ bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án và đã được lấy ý kiến;
- Được Thẩm phán TAND Tối cao đề xuất;
- Được Ủy ban Thẩm phán TAND cấp tỉnh đề xuất;
- Được Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao lựa chọn khi xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm.
Phiên họp Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao phải có ít nhất hai phần ba tổng số thành viên tham gia; quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao phải được quá nửa tổng số thành viên Hội đồng Thẩm phán biểu quyết tán thành.
Kết quả biểu quyết phải được ghi vào biên bản phiên họp lựa chọn, thông qua án lệ của Hội đồng Thẩm phán và là căn cứ để Chánh án TAND Tối cao công bố án lệ.
Khi xét xử, Thẩm phán, Hội thẩm phải nghiên cứu, áp dụng án lệ, bảo đảm những vụ việc có tình huống pháp lý tương tự thì phải được giải quyết như nhau. Trường hợp vụ việc có tình huống pháp lý tương tự nhưng tòa án không áp dụng án lệ thì phải nêu rõ lý do trong bản án, quyết định của tòa án.
Trường hợp tòa án áp dụng án lệ để giải quyết vụ việc thì số, tên án lệ, tình huống pháp lý, giải pháp pháp lý trong án lệ và tình huống pháp lý của vụ việc đang được giải quyết phải được viện dẫn, phân tích trong phần “Nhận định của tòa án”. Tùy từng trường hợp cụ thể có thể trích dẫn toàn bộ hoặc một phần nội dung của án lệ để làm rõ quan điểm của tòa án trong việc xét xử, giải quyết vụ việc tương tự.
(Theo Điều 6,8 Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ)
