Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), các hành vi vi phạm về nghĩa vụ công bố thông tin chiếm số lượng nhiều nhất trên thị trường chứng khoán (TTCK). Đặc biệt, việc bán cổ phiếu với số lượng lớn mà không công bố thông tin gây thiệt hại không chỉ đến lợi ích của cổ đông mà còn cả những nhà đầu tư, doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Vào cuộc quyết liệt
Chỉ sau đúng một ngày phát hiện ra vụ việc ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn FLC, giao dịch bán 74,8 triệu cổ phiếu FLC nhưng không báo cáo, không công bố thông tin trước khi thực hiện giao dịch, các cơ quan quản lý nhà nước rất nhanh chóng vào cuộc.
Theo đó, UBCKNN đã thực hiện biện pháp áp dụng phong tỏa các tài khoản chứng khoán đứng tên ông Trịnh Văn Quyết từ ngày 11-1 cho đến khi có quyết định thay thế.
Nhà đầu tư mong muốn cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm để thị trường chứng khoán ngày càng minh bạch. Ảnh: PM
Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) cũng ra quyết định hủy việc bán 74,8 triệu cổ phiếu FLC do ông Trịnh Văn Quyết thực hiện ngày 10-1. Tuy vậy, việc hủy bỏ chỉ liên quan đến giao dịch bán gần 75 triệu cổ phiếu của ông Quyết, còn các giao dịch khác liên quan tới mã FLC trong phiên 10-1 vẫn giữ nguyên.
Như vậy với các quyết định trên, các giao dịch trước đó của ông Quyết sẽ không được thực hiện, nghĩa là tiền sẽ không về tài khoản ông Quyết và chứng khoán ông Quyết bán sẽ không về tài khoản người mua. Đồng thời, ông Quyết sẽ không thể thực hiện các lệnh mua bán chứng khoán cho đến khi có quyết định mới của UBCKNN.
Thực tế, do TTCK Việt Nam áp dụng công thức T+2, có nghĩa là giao dịch chứng khoán ngày T nhưng đến hai ngày sau tiền hoặc cổ phiếu mới về tài khoản. UBCKNN đã thực hiện lệnh phong tỏa ngày 11-1, một ngày sau khi ông Quyết thực hiện bán cổ phiếu nên cả cổ phiếu và tiền đều chưa chuyển về tài khoản các bên.
Chưa thể khắc phục triệt để thiệt hại
Những giải pháp trên đây nhằm làm giảm thiệt hại cho nhà đầu tư và góp phần làm minh bạch TTCK. Theo luật sư Minh Đức (Đoàn Luật sư TP.HCM), các cơ quan quản lý nhà nước đã xử lý vụ việc rất kịp thời nhằm đem lại tính minh bạch trên TTCK. Bởi trên thị trường này, tính minh bạch đóng vai trò rất quan trọng.
“Có thể thấy rằng UBCKNN đã rất quyết liệt xử lý trường hợp giao dịch không công bố thông tin như vậy để đảm bảo rằng TTCK là một sân chơi bình đẳng, nơi không ai có lợi thế riêng nào. Nếu không, giao dịch theo kiểu này có thể làm xói mòn niềm tin của công chúng vào thị trường và cản trở hoạt động của nó” - ông Hải nói.
Tuy vậy, các giải pháp trên chưa thể khắc phục triệt để hết các thiệt hại đối với nhà đầu tư lẫn thị trường. Ông Đức phân tích: Các nhà đầu tư mua cổ phiếu FLC của ông Quyết bán ra ngày 10-1 đang hưởng lợi lớn. Vì giá giao dịch cổ phiếu ngày 10-1 là 21.150 đồng. Nhưng đến ngày 12-1, giá giao dịch chỉ còn 18.550 đồng. Có nghĩa là nếu cơ quan quản lý nhà nước không hủy giao dịch thì nhà đầu tư sẽ bị lỗ hơn 11% giá trị.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư khác giao dịch cổ phiếu FLC trong ngày 10-1 mà chưa bán ra ngay thời điểm đó sẽ bị thiệt hại nặng vì đã mua vào giá cao nhưng hiện giá đang lao dốc. Ngoài ra, các công ty chứng khoán cũng mất đi khoản phí dịch vụ từ việc giao dịch 74,8 triệu cổ phiếu FLC do ông Quyết thực hiện.
Không chỉ vậy, sự ảnh hưởng của việc giao dịch cổ phiếu FLC ngày 10-1 vẫn còn tác động tiêu cực đến các ngày sau. Ví dụ trong ngày 12-1, cổ phiếu FLC đã bị bán gần như hết biên độ cho phép trên TTCK khi giảm 6,78% giá trị, tương đương 1.350 đồng/cổ phiếu. Như vậy với hơn 709 triệu cổ phiếu đang lưu hành, cổ phiếu FLC đã mất gần 1.000 tỉ đồng giá trị vốn hóa trong phiên sáng nay. Nếu tính chung từ ngày 10 đến 12-1, cổ phiếu FLC đã mất đến 4.000 đồng, đồng nghĩa mất đến 2.900 tỉ đồng giá trị vốn hóa.
“Ông Quyết sẽ bị xử phạt theo quyết định của cơ quan quản lý nhà nước nhưng các nhà đầu tư giao dịch cổ phiếu FLC rõ ràng đã bị mất không ít tiền. Những phiên giao dịch tiếp theo, các nhà đầu tư có khả năng tiếp tục lỗ nếu cổ phiếu FLC lại bị xả hàng mạnh, không có lực mua vào để đỡ giá” - ông Đức nói.
Mạnh tay xử lý để lành mạnh thị trường
Bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường thuộc UBCKNN, cho biết trong Luật Chứng khoán đã đưa ra nhiều quy định nhằm nâng cao tính minh bạch của doanh nghiệp niêm yết. Điều đặc biệt quan trọng tại luật này là đã trao cho UBCKNN thêm nhiều công cụ để hỗ trợ trong quá trình xử lý các hành vi vi phạm như không công bố thông tin trước khi giao dịch.
Chính vì vậy, riêng trong năm 2021, UBCKNN đã ban hành 471 quyết định xử phạt hành chính. Trong đó, các hành vi vi phạm về nghĩa vụ công bố thông tin có số lượng nhiều nhất trên thị trường. Ngoài ra, trong thời gian gần đây xuất hiện các hành vi vi phạm có dấu hiệu thao túng chứng khoán, giao dịch bất thường của một số loại cổ phiếu nên UBCKNN đã phối hợp với Bộ Công an xử lý.
“Chúng tôi cũng đang kết hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước để nâng cao chất lượng phát hiện các vi phạm trên TTCK. Trong năm 2022, chúng tôi sẽ chú trọng vào việc phát triển bền vững của TTCK, tăng cường kỷ cương kỷ luật trên thị trường thông qua việc xử lý các vi phạm một cách nghiêm khắc và triệt để. Từ đó tạo ra một thị trường vừa trật tự vừa minh bạch và công bằng cho tất cả nhà đầu tư” - bà Bình nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Đức Chi, Thứ trưởng Bộ Tài chính, cũng cho biết với những vấn đề phát sinh, khó khăn trên TTCK, cơ quan quản lý nhà nước sẽ chủ động có các giải pháp xử lý để trong bất kỳ điều kiện nào thị trường vẫn được vận hành liên tục và an toàn. “Đồng thời, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường giám sát và thực hiện nghiêm minh trên thị trường” - ông Chi nhấn mạnh.
| Quy định của Bộ luật Hình sự Từ 1-1-2018, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung vào năm 2017) có hiệu lực với bốn tội danh trong lĩnh vực chứng khoán. Trong đó, tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán thì hình thức xử phạt bao gồm phạt tiền (đến 2 tỉ đồng), cải tạo không giam giữ hoặc tù với thời hạn lên đến năm năm, tùy vào mức độ gây thiệt hại, số tiền thu lợi bất chính hoặc tái phạm. Ngoài ra, có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định 1-5 năm. TRÀ PHƯƠNG Nhà đầu tư được hoàn tiền Ngày 12-1, một số công ty chứng khoán thông báo đã bắt đầu thực hiện hủy kết quả khớp lệnh mua đối ứng cổ phiếu FLC trên tài khoản và hoàn trả tiền cho nhà đầu tư. Việc hoàn trả tiền được thực hiện theo Thông báo 436 của Trung tâm Lưu ký chứng khoán VN về điều chỉnh thông tin thanh toán giao dịch đối với mã FLC ngày 10-1. Một số nhà đầu tư chứng khoán cũng cho hay đã nhận được tin nhắn thông báo hoàn trả tiền từ đợt mua cổ phiếu FLC ngày 10-1. |
