Thỏa thuận ngừng bắn lâu dài ở Gaza

Một đêm trôi qua yên tĩnh sau khi thỏa thuận ngừng bắn lâu dài ở dải Gaza giữa Israel và phong trào Hamas bắt đầu có hiệu lực từ 19 giờ ngày 26-8 (giờ địa phương).

Trước đó, các phái đoàn Palestine và Israel tham gia cuộc đàm phán gián tiếp tại Cairo (Ai Cập) do Ai Cập đứng ra làm trung gian đã đạt được thỏa thuận nêu trên sau 50 ngày quân đội Israel mở chiến dịch “Vành đai bảo vệ” tấn công dải Gaza.

Ngày 27-8, quân đội Israel xác nhận từ khi thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực, không có quả đạn nào từ dải Gaza bắn sang Israel.

Các điểm chính của thỏa thuận ngừng bắn lâu dài như sau:

- Mở ngay các cửa qua lại giữa dải Gaza và Israel để tái thiết dải Gaza sau khi Israel ra lệnh phong tỏa từ năm 2006. Erez là điểm chính qua lại dành cho người. Kerem Shalom là điểm qua lại duy nhất dành cho trang thiết bị vật chất.

- Nới lỏng lệnh hạn chế đánh bắt cá do Israel áp đặt đối với các ngư dân ở dải Gaza. Phạm vi lưu thông trên biển từ ba hải lý được tăng lên sáu hải lý và kế tiếp sẽ là 12 hải lý. Trước đây, hiệp định hòa bình Oslo năm 1994 đã cho phép ngư dân dải Gaza hoạt động trong phạm vi đến 20 hải lý.

Người dân Palestine ăn mừng chiến thắng ở dải Gaza. Ảnh: REX

- Thỏa thuận ngừng bắn dự kiến sẽ hủy bỏ lệnh phong tỏa dải Gaza nhưng không nêu cụ thể chi tiết nào về tình hình xuất khẩu trở lại của dải Gaza hay nhập khẩu vật liệu xây dựng vào dải Gaza. Palestine đã yêu cầu bỏ lệnh phong tỏa từ lâu nhưng Israel khăng khăng đòi phải phi quân sự hóa ở dải Gaza thì mới bỏ lệnh phong tỏa.

- Nếu thỏa thuận ngừng bắn được tôn trọng, Israel cam kết sẽ giảm vùng đệm an toàn được thiết lập ở biên giới dải Gaza từ 300 m xuống còn 100 m để tạo điều kiện cho dân Palestine trồng trọt.

Đêm 26-8 ở dải Gaza, nhiều người dân đã xuống đường ăn mừng thỏa thuận ngừng bắn lâu dài. Một số tay súng Hamas đã nổ súng chỉ thiên. Các nhà lãnh đạo Hamas và tổ chức thánh chiến Hồi giáo (cánh vũ trang của Hamas) lần đầu tiên xuất hiện trên khán đài sau 50 ngày dải Gaza bị tấn công.

Hamas tuyên bố chiến thắng vì đã đánh bại đội quân Israel tự xưng bất bại và giảm nhẹ được lệnh phong tỏa dải Gaza. Ngược lại, phía Israel cũng hô hào chiến thắng.

Người phát ngôn của thủ tướng Israel tuyên bố Hamas đã phải gánh chịu thất bại thê thảm về quân sự và chính trị. Báo chí Israel lại tỏ phản ứng trái ngược. Báo Maariv giật tít: “Thua trận”. Báo Yediot Aharonot đánh giá chiến dịch quân sự tấn công dải Gaza thu được kết quả quá ít và quá trễ.

Bộ trưởng Du lịch Uzi Landau (đảng cực hữu Yisrael Beiteinu) tuyên bố trên đài phát thanh bác bỏ thỏa thuận ngừng bắn: “Chủ nghĩa khủng bố đã thắng… Israel tạo cảm giác chúng ta muốn bình yên bằng bất cứ giá nào và điều này làm giảm khả năng răn đe của chúng ta”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã khen ngợi thỏa thuận ngừng bắn. Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon hy vọng thỏa thuận ngừng bắn sẽ là tiền đề mở đầu cho tiến trình chính trị. Iran khen ngợi người Palestine đã buộc Israel quỳ gối. Qatar (đồng minh của Hamas) tuyên bố hy vọng thỏa thuận sẽ chấm dứt nỗi đau khổ của nhân dân Palestine.

DẠ THẢO - ĐĂNG KHOA