Tránh đưa ra tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật khiến người dân, doanh nghiệp 'phải thế này, phải thế kia'

Sáng 20-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật.

Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật hiện hành đã lạc hậu

Theo tờ trình của Chính phủ, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật được thông qua năm 2006, có hiệu lực từ 1-1-2007, là văn bản pháp luật quan trọng, điều chỉnh các quan hệ liên quan đến tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Luật được xây dựng và ban hành trong bối cảnh Việt Nam đàm phán, gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), yêu cầu Việt Nam phải hoàn thiện khung pháp lý về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.

Sau 17 năm ra đời, phát huy được hiệu quả nhất định, đến nay, luật đã phát sinh một số hạn chế, bất cập, đòi hỏi phải sửa đổi để phù hợp với các cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, đáp ứng yêu cầu khách quan của thực tiễn sản xuất, kinh doanh.

Hiện nay, luật này chưa có quy định cụ thể về việc xây dựng quy chuẩn cho đối tượng thuộc bí mật nhà nước, tạo ra những cách hiểu, diễn giải chưa thống nhất với quy định tại Luật Dự trữ quốc gia.

Từ đó dẫn đến vướng mắc, khó khăn khi quá trình thẩm định quy chuẩn. Trong khi các mặt hàng dự trữ quốc gia thuộc đối tượng bí mật nhà nước dùng để phục vụ cho quốc phòng, an ninh lại không thể tuân thủ theo quy định, thủ tục lấy ý kiến rộng rãi tất cả các bên liên quan theo Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật.

Tránh điều chỉnh tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật "giật cục"

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị cần cân nhắc về phạm vi sửa đổi dự luật đáp ứng được nhu cầu thực tiễn khi Việt Nam đã hội nhập sâu rộng với quốc tế.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế chia sẻ bản thân ông nhận được ý kiến phản ánh các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật hiện hành có những nội dung còn thiếu thống nhất, khi thực hiện còn vướng mắc nhất định, ví dụ như quy chuẩn về an toàn phòng cháy của các công trình.

“Đặc biệt, quá trình điều chỉnh tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật có sự giật cục, nhanh quá, sốc quá mà không có lộ trình chuyển tiếp, làm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp tăng lên. Theo tôi, đây là những nội dung cần xem xét sửa đổi, tránh vướng mắc, bất cập trong thực tiễn” – ông Thanh nêu.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng, hàng hóa vào thị trường quốc tế phải rõ ràng, phải hướng đến tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật được nhiều nước công nhận.

Theo đó, ông đặt vấn đề sửa đổi dự luật lần này cần phải cân nhắc tận dụng tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật của các nước khác. Tránh trường hợp "xây dựng ra bộ tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật của chúng ta nhưng lại không phù hợp với các nước" đã từng xảy ra, dẫn tới tình trạng tốn kém, sử dụng lại không hiệu quả.

“Hàng hóa của chúng ta vào thị trường Mỹ phải đáp ứng tiêu chuẩn thị trường Mỹ, vào EU phải đáp ứng tiêu chuẩn của EU. Tránh xây dựng tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật không phù hợp, gây lãng phí, tốn kém cho cộng đồng doanh nghiệp”, ông Thanh nhấn mạnh.

Từ thực tiễn đó, theo ông Thanh, việc lấy ý kiến doanh nghiệp rất quan trọng, vì họ đã va chạm trên thực tiễn, nên có thể đóng góp, đưa ra tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật phù hợp. Vì thế, cần có cơ chế tham vấn ý kiến doanh nghiệp.