Tranh luận căng thẳng vụ cựu thiếu tá công an kêu oan

TAND tỉnh Đắk Nông vừa xử phúc thẩm lần ba vụ cựu thiếu tá Phạm Xuân Sáng (cán bộ công an tỉnh này) bị truy tố về tội hủy hoại rừng theo kháng cáo kêu oan của bị cáo. Trước đó tòa từng đưa vụ án ra xử phúc thẩm hai lần nhưng đều phải hoãn theo yêu cầu của luật sư (LS) hay để triệu tập giám định viên...

Tiếp tục kêu oan

Tại phiên tòa lần này vẫn vắng mặt giám định viên nên LS của bị cáo đề nghị HĐXX triệu tập cả giám định viên và điều tra viên cũng như người liên quan, người làm chứng. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng những người này đã có lời khai trong hồ sơ, trong quá trình xét xử HĐXX sẽ công bố lời khai.

Tại tòa, bị cáo Sáng một mực kêu oan rằng mình bị cấp trên trù dập, các cơ quan tố tụng không khách quan. Bị cáo từng gửi tám lá đơn khiếu nại về hành vi tố tụng, quyết định tố tụng, kêu oan và xin tham gia khám nghiệm hiện trường nhưng không được chấp nhận. Thậm chí cả bản án sơ thẩm bị cáo nhận được cũng mờ đến nỗi không đọc được.

Hai người liên quan là Trần Văn Tuân (người hùn tiền mua đất rừng với bị cáo Sáng, không kháng cáo án sơ thẩm, đã thụ án xong) cùng Nguyễn Văn Dậu (chặt phát cây rừng thuê cho Sáng) đều xác định làm theo chỉ đạo của Sáng chặt phát rừng. Tuy nhiên, họ chỉ dùng dao chặt phát các dây leo và cây có đường kính từ 10 cm trở xuống, đối với những cây lớn hơn thì không chặt.

Tuân và Dậu cũng xác định khu đất này (lô 3 khoảnh 1 tiểu khu 1697) có ít cây to, cây có đường kính từ 40 cm trở lên có mật độ thưa và đã bị cắt bằng cưa xăng, chỉ còn gốc và tán. Về tổng diện tích rừng bị chặt phá, Tuân khai chỉ chặt phát khoảng 1.000 m², Dậu khai chỉ chặt phát khoảng 2.000 m². Tuân và Dậu còn khai rằng biên bản xác minh khám nghiệm hiện trường được lập tại UBND xã Đắk Ha cách hiện trường 10 km, họ chỉ được ký chứ không được đọc...

Bị cáo Phạm Xuân Sáng cho biết bản án sơ thẩm mà bị cáo được tống đạt mờ đến mức không thể đọc được. Ảnh: YC

Luật sư và đại diện VKS tranh luận gay gắt

Tại tòa, đại diện VKS cho rằng cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo về tội hủy hoại rừng là đúng người, đúng tội, mức hình phạt đã tương xứng. Tuy nhiên, biên bản khám nghiệm hiện trường xác định có những cây đường kính 20-50 cm bị hạ bằng cưa xăng, trong khi Tuân, Dậu đều khai chỉ dùng dao chặt dây leo và cây có đường kính dưới 10 cm nhưng CQĐT lại trưng cầu giám định toàn bộ thiệt hại là không phù hợp. Từ đó đại diện VKS đề nghị hủy một phần bản án sơ thẩm về phần trách nhiệm dân sự.

Tranh luận, các LS cho rằng diện tích rừng bị chặt phát còn nhiều mâu thuẫn: Tại tòa, Tuân khai chặt phá khoảng 1.000 m², Dậu khai chặt phá khoảng 2.000 m², biên bản ghi lời khai của Bùi Thị Hà (chặt phát rừng thuê cho bị cáo Sáng) ghi chặt phá khoảng 1.000 m², vậy tổng diện tích bị chặt phá chỉ khoảng 4.000 m². Thế nhưng cáo trạng lại quy kết tổng diện tích rừng bị chặt phát lên đến 8.404 m²…

Cạnh đó, vấn đề mấu chốt của vụ án mà các LS yêu cầu làm rõ là hiện trạng rừng vào thời điểm chặt phá. Các biên bản xác minh kết tội bị cáo căn cứ vào bản đồ kèm theo Quyết định 67 ngày 14-1-2015 của UBND tỉnh Đắk Nông để xác định hiện trạng rừng là rừng gỗ tự nhiên núi đá, lá rộng thường xanh trung bình. Tuy nhiên, Quyết định 67 và bản đồ kèm theo lại không xác định được hiện trạng rừng trước tháng 1-2015 tại lô 3 khoảnh 1 tiểu khu 1697.

Theo các LS trình bày, Báo cáo 201 ngày 30-6-2014 của Công ty TNHH Tân Địa Cầu (có bản đồ kèm theo) và hồ sơ dự án trồng rừng nguyên liệu tháng 8-2014 của xí nghiệp Đắk Ha đều xác định rõ trước tháng 1-2015, tại lô 3 khoảnh 1 tiểu khu 1697 là đất trống có cây gỗ tái sinh nên không có việc chặt phá rừng. Một kiểm lâm viên Hạt Kiểm lâm huyện Đắk Glong cũng xác định không còn rừng ở khoảnh đất này. Vì vậy, kết quả giám định rừng bị chặt phát tại lô 3 khoảnh 1 tiểu khu 1697 thuộc rừng tự nhiên, loại rừng sản xuất là không đúng.

Cạnh đó, vụ án còn nhiều vi phạm như: Cáo trạng xác định hành vi chặt phá rừng xảy ra từ tháng 3 đến tháng 5-2015 nhưng biên bản khám nghiệm hiện trường lập vào tháng 3-2017 là không khách quan. CQĐT, VKS không cho bị cáo Sáng tham gia khám nghiệm hiện trường. Cần phải làm rõ phương tiện chặt phá rừng là dao hay cưa xăng, số lượng gỗ bị chặt phá, gỗ đang ở đâu…

Từ đó các LS đề nghị HĐXX tuyên bố hành vi của bị cáo Sáng không cấu thành tội hủy hoại rừng…

Hủy một phần án sơ thẩm

Theo HĐXX, Báo cáo 201 ngày 30-6-2014 của Công ty TNHH Tân Địa Cầu xác định tại lô 3 khoảnh 1 tiểu khu 1697 chỉ còn diện tích gần 1 ha đất trống có cây gỗ tái sinh. Tuy nhiên, các kết luận giám định, kết luận giám định bổ sung, kết quả phúc tra trong hồ sơ lại xác định tiểu khu 1697 còn một phần diện tích là rừng. Như vậy, các chứng cứ này mâu thuẫn với nhau, chưa làm rõ được thời điểm tháng 3-2015, tại lô 3 khoảnh 1 tiểu khu 1697 hiện trạng rừng là gì, là đất trống có cây gỗ tái sinh hay rừng sản xuất.

Mặt khác, quyết định trưng cầu giám định toàn bộ thiệt hại 8.404 m² rừng là không phù hợp với kết quả điều tra vì Tuân, Dậu, Hà chỉ thực hiện hành vi dùng dao chặt những dây leo, cây có đường kính từ 10 cm trở xuống. Theo HĐXX, trong trường hợp xác định được Tuân, Dậu, Hà có hành vi hủy hoại rừng thì việc xác định giá trị thiệt hại bao nhiêu sẽ liên quan đến việc quyết định hình phạt.

Từ đó HĐXX tuyên hủy một phần bản án sơ thẩm về phần thiệt hại, về trách nhiệm dân sự, giao hồ sơ về cho cấp sơ thẩm điều tra, xét xử lại. Do bản án bị hủy nên HĐXX không xem xét kháng cáo kêu oan của bị cáo.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin khi vụ án có diễn tiến mới.